Kazananlar: Alper Öden, Ali Özer, Mucip Ürgen.
Antalya kent merkezine yakın konumu sebebiyle ileride, Antalya kentinin büyümesine paralel olarak, bir uydu kent niteliğine kavuşacak olan Varsak Belediyesi’ni kapsamlı bir dönüşüm süreci beklemektedir. Bu süreç içerisinde önemli bir görev üstlenecek Varsak Belediyesi’nin Hizmet Binası’nın da çevrenin iyileştirilmesinde ve yaşanacak dönüşümün sağlıklı gerçekleştirilmesinde katkısı çok önemlidir. Bu anlamda henüz “bakir” kabul edilebilecek bir alanda inşa edilecek Belediye Hizmet Binası’nın, yakın çevresindeki kentsel değişimi örgütlemesi ve onunla birlikte anlam kazanması hayati bir önem arz eder.
Bu noktadan hareketle, “Antalya Varsak Belediyesi Belediye Hizmet Binası” tasarımında ana kriter, kentsel estetiği gözeten bir yapı ve açık alan bütünlüğü elde ederken, yapıyı yaşanacak kentsel dönüşümün itici gücü haline getirmektir. Binada yer alacak programların dikkatle belirlenmesinin, bu programların birbirleriyle ve çevreyle kurdukları ilişkilerinin tasarlanmasının ve yapı ile yakın çevresinin beraberce örgütlenmesinin ortaya çıkaracağı potansiyel pozitif dönüşüm, projenin temel hedefi olarak belirlenmiştir.
Genel Mimari Tasarım İlkeleri
1. Ana Yerleşim Kararları
Öneri, sınırlar dahilinde kullanılabilir kent yüzeyini mümkün olan en verimli şekilde kullanarak, yapıyı tümüyle bir "iletişim ortamı", bir "sosyal odak" haline getirmeyi hedefler. Bu amaçla yapının yakın çevresinde gelecekte yer alacak programlarla kuracağı ilişkiler dikkatle tasarlanmıştır. Bu anlamda, doğuda yer alan stadyum, kuzeyde yer alan mezarlık, kuzeybatıda yer alan kent merkezi planlama alanı ve batıdaki konut dokularının araziyle kuracağı ilişkiler hayati bir önem kazanır. Tasarım, yapının tüm bu etkileşim odaklarıyla kuracağı ilişkiyi organize etmek amacıyla Antalya Varsak Belediyesi Belediye Hizmet Binası’nı kuzey-güney yönünde uzanan, doğrusal bir kütle olarak planlamıştır. Bu kütlenin arazinin batı kenarına yaslanarak, doğudaki ana yola paralel oluşturduğu açık alan, Antalya kent merkezinden Varsak İlçesi’ne gelen kentlileri karşılayan bir meydan oluşturur. Bu meydan karşısında bulunan stadyum ve açık alanıyla birlikte Varsak İlçe girişinde kentsel yeşil bir meydan oluşturur. Bu doğrusal açık alanın kuzey doğrultusundaki mezarlık alanın yoğun yeşil dokusuyla kurduğu süreklilik, tüm alanın peyzaj kimliğini verir. Doğrusal meydanın, kuzey yönünde binanın zemin ve bodrum katta boşalmasıyla elde edilen Alt Meydan’la bütünleşmesi ile elde edilen kentsel yüzey, binayı sosyal bir iletişim odağı haline getirir. Bu alanda yer alan “bilgi kutuları” ve kentlinin her türlü aktivitesi ve eğitimi için mekan imkanı sunana “kiosklar” sayesinde bu alan kentli ve belediyenin ilietişim kurduğu sosyal bir açık alana dönüşür. Bu alan sayesinde kentli, kent ve yapı iç içe geçer.
Bu lineer yapılaşmaya eklemlenen destek birimleri kompleksin içinde yarattığı İç Sokaklarla, tanımlanan geniş kentsel meydandan kullanıcıların kontrollü bir şekilde kompleksin içerisine sızmalarını sağlarken, bir yandan da yapı programlarının halkla kurduğu direkt ilişkiyi güçlendirir. Yapı, meydan ve sokakların oluşturduğu bina kompleksi kent zemininin bir parçası haline getirirken, yakın çevrede ileride yaşanacak dönüşümler içinde bir altlık oluşturur.
2. Etaplama
Proje, ileride 3 no’lu parselin istimlak edilecek olması sebebiyle tüm alan için bütüncül bir tasarım anlayışı benimser. Ancak yapının etaplı uygulanacak olması sebebiyle, yapı kompleksinin amaçlanan hedeflere hem ayrı ayrı hem de birlikte cevap verebilecek iki ayı birim olarak tasarlanması bir gerekliliktir. Bu sebeple, bu iki birimden 2. parselde tasarlanan yapı, ihtiyaç programında istenen Belediye Hizmet Binası’nı içine alırken, 3. parselde tasarlanan yapı ise, Sosyal ve Kültür Merkezi’ni oluşturur. Bu iki birimi, doğrusal ana kütleyi dikine kesen iç sokağın üst örtüsü ayırır ve bu arayüz sayesinde iki birim bağımsız otonom kısımlar olarak işlerler. Ayrı ayrı dönemlerde imşa edilmeleri halinde de bir bütünlük arz edecek şekilde tasarlanan birimler, kendi başlarına da kentsel yüzeyde var olabilirler.
3. Sarnıç
Projede Sarnıç’ın korunurken yaşatılması ve Varsak kent yaşamına katılması prensip olarak belirlenmiştir. Bu amaçla bina Sarnıç’tan 15 metre ötede inşa edilirken, Sarnıç etrafında da restoratörler ve arkeologlar danışmanlığında bir kazı çalışması yapılması ön görülmüştür. Bu çalışma ile toprak altındaki tarihi Sarnıç’ın hem restore edilmesi hem de Belediye Hizmet Binası ile bütünleştirilmesi düşünülmüştür. Peyzajda kentsel zemin estetik bir şekilde akıtılarak Sarnıç yapısı çevresinde Kentli İletişim ve Eğitim Meydanı oluşturulmuş, alanda yapılan kazı ile dış duvarının bir kısmı ortaya çıkarılacak Sarnıç ile bu meydan birleştirilmiş ve sarnıçın tanımladığı hacmin bu meydandan kullanılan bir Müze’ye dünüştürülmesi önerilmiştir. Böylelikle ışık ve hava alması sağlanan bodrum katta Sarnıç Aksına yerleştirlen yapı giriş çıkışları, bir yandan sarnıç etrafında bırakılan açık alanı bir giriş meydanı olarak kullanırken, bir yandan da kullanıcı ile sarnıç arasındaki görsel ilişki güçlendirilmiştir. Bu ilişki yapı içinde de galerilerle desteklenmiş, sarnıç hem fiziksel hemde görsel olarak yapıyla ilişkilendirilmiştir.
4. Program İlişkileri
Programların yapı içindeki konumlanmasında, birbiriyle ilişkili programların paketlenmesi ve bu paketlerin arasındaki ilişkilerin tasarlanması temel prensiptir. Bu sayede farklı mahremiyetlere ve kullanım saatlerine sahip programların dolaşımları ayrılmış, farklı saatlerde farklı kullanıcılara hizmet edecek birimlerin otonom olarak çalışması sağlanmıştır. Bu anlamda Etaplama girdisi olarak iki ayrı program paketi olarak çözülem yapı kompleksinde, Belediye Birimi de kendi içinde iki pakete ayrılmıştır. Ayrı bir dolaşıma sistemine ihtiyaç duyan başkanlık ve meclis salonu birimi ile halka hizmet veren birim müdürlükleri giriş hacmiyle farklılaşmış, ve programatik ihtiyaçlara göre şekillenmiştir. Belediye Hizmet Birimleri doğrusal bir hatta yan yana konumlanırken, Başkanlık ve Çok Amaçlı Salon (Belediye Meclisi) bu doğrusal yapıdan farklılaşarak kütlede kendini belli eder ve idare ile kentli arasındaki ilişkiyi kurar. Bu iki birimi birbirine, geniş bir galeri hacmi birleştirir. Bir kentli toplanma mekanı olarak çalışan bu alan, bekleme alanları, sigara içme alanları ve ortak kullanımda olan fonksiyonları barındırarak yapının sosyal iletişim odağı haline gelir. Şeffaf cephesiyle kentle ilişki kurar ve meydan yaşamına katılır. Tüm birimlerde kullanılan hafif ara bölmeler mekanın aydınlanmasındaki katkılarının yanısıra gelecekteki olası dönüşümlerine de imkan verecek şekilde tasarlanmıştır.
Sosyal ve Kültürel Merkez arazinin güney ucuna yaslanarak Belediye Birimi’nin iç sokağıyla bütünleşir. Bu sayede kentlinin daha çok kullanacağı Sosyal ve Kültürel Birimler ile belediyeye gelir sağlayacak olan Ticaret Birimleri, tasarlanan kamusal alanlarla bütünleşir. Zemin katta önerilen çarşı dükkanları, kafe ve sergi alanları gibi kullanımlar bu alanın canlı tutulmasını sağlayarak; belediye hizmet binasının festival, şölen, toplantı olanaklı bir sosyal odak haline gelmesini sağlar.
Tüm komplekste tasarlanan programlar arası yatay ve dikey ilişkiler Varsak’ın ılıman ikliminin müsade ettiği açık teras ve merdivenlerle sağlanmıştır. Tüm birimler hem kentle hem de iç boşluklarla bu teras ve merdivenler sayesinde görsel ve fiziksel iletişim kurarlar.