Ülkemizde yaşanan hızlı nüfus artışı ve fiziksel büyüme kentsel mekanların bozulmasına, yozlaşmasına ve kimliksizleşmesine neden olmaktadır. Bu oluşum, özellikle kentlerimizin merkezi iş alanlarında yaşanmaktadır. Kent merkezi içersinde kamusal ve yarı kamusal kentsel mekanlarında yaşanan bu sorunlar nedeniyle yeniden tasarlanması ve tanımlanması gereklidir. Yarışma alanı, Van kentinin merkezi iş alanı ve yakın çevresinde yer alan, Beşyol Meydanı, Dabbağoğlu Parkı, Hastane Caddesi ve Milli Egemenlik Çevresidir. Yarışma alanı, kent merkezi olma potansiyelinin yeterince kullanılamadığı, nitelikli mekanlara dönüştürülemediği gözlemlenmiştir. Ancak alanın gelecekte kentin ticari fonksiyonunun yanında, sanat ve kültür etkinliklerinin üretildiği, açık hava faaliyetlerin düzenlendiği - yaşandığı, kentlinin kent yaşamıyla bulaşacağı bir kamusal kentsel mekan olmaya adaydır.
Planlama Stratejisi
Planlama alanı, Van kentinin ve hinterlandının merkezidir. Ancak bu merkez, kentsel ve bölgesel ulaşım hizmetleri başta olmak üzere çevredeki kullanımlar ile güçlü bağlantıları bulunmamaktadır. Ayrıca planlama alanında temel sorun, kent parçasının nitelikli bir kent merkezi işlevlerine ve çevresiyle bütünleştirilmemiş olmasıdır.
Bu yapılırken aşağıdaki ilkeler gözetilmiştir:
- Alanın çevresi ile ilişkilerinin yeniden ve güçlü bir biçimde kurulması,
- Arazinin her parçasının kentli tarafından kullanılabilir hale getirilmesi,
- Erişilebilirliğin bütün ulaşım türleriyle (yaya, toplu taşım, bireysel ulaşım) dengeli bir biçimde sağlanması.
Sorunsal
Proje yaklaşımımızın hedef ve ilkelerini belirtmeye geçmeden önce, planlama alanında bugünkü sorunları şu şekilde algılamaktayız.
- Milli Egemenlik ve Hastane Caddeleri çevresindeki yapılaşmalar nedeniyle aşılması güç eşiklerin olması.
- Planlama alanında kullanım çeşitliliği ve nitelikli bir merkez gelişmesi gözlenememesi.
- Alan, yakın çevresinde yoğun konut, kamu ve çalışma alanlarının bulunması ve kamusal mekanların fazlalığı nedeniyle özel bir ilgi odağı olması.
- Yoğun trafik arterlerin yaratmış olduğu gürültü ve hava kirliliği gibi çevresel sorunlar nedeniyle oluşan sağlıksız mekanların varlığı.
- Kentin üniversite, iskele, istasyon ve havaalanı ile ilişkisinin gerek arazi kullanımı ve gerekse ulaşım sistemiyle (raylı, toplu taşım…) kurulamaması.
- Fiziksel dokuda ulaşım ve diğer kullanımlar sonucu kayıp mekanların ortaya çıkması.
- Trafik hareketinden ibaret bir kavşağa dönüşmüş olan kavşakların varlığı, Beşyol meydanı ve çevresinin, kentin trafik kaosu, yoğun aktivite, yapı yoğunluğu ve otomobil öncelikli ulaşım yaklaşımlar nedeniyle kent yaşamında, yaya kentli kent gelişmesinde ihmal edilmesi.
- Şehircilik ve mimarlık kültürü açısından özgün ve kimlikli mekanların yaratılamaması.
- Tüm bu sorunlar, sosyal yaşamın geçtiği kentsel dış mekanının kalitesini zayıflatmıştır.
Kavramsal Yaklaşım
Projenin amacı, Van Kentinin merkez işlevleri ile birlikte kültürel ve sosyal kullanımlara yönelik yeni bir kompleks, modern kentin taleplerini karşılayacak yeni bir kamusal mekan planlaması ve tasarımını yapmaktır.
Bu nedenle alanın, potansiyellerini farklı ölçeklerde sistematize eden, bu anlayışla da mekansal belirsizliklerini ortadan kaldırılması, çevresel ilişkilerini yeniden tanımlanması ve çevreyle bütünleştirilmelidir. Bu amaca erişebilmek için alana yönelik şu hedefler ve araçlar belirlenmiştir.