Antik Kentin Modern Yüzü

Yapı, içinde bulunduğu çevrenin tarihsel ve fiziksel özelliklerini modern bir anlayışla yansıtan kamusal ve sosyal bir merkez olarak ele alınmıştır. Bina, oluşturduğu kamusal mekanlarla kentliyi içine alan, gündelik yaşamla bütünleşen bir yapı olarak kurgulanmıştır. Yapının genel kurgusunda Diyarbakır’a ait önemli yerel öğeler olan, tarihi Diyarbakır Surları ve surların eteğinden başlayıp Dicle Nehrine uzanan yeşil alanlar, Hevsel Bahçeleri, tasarımın ana girdilerini belirlemede etkili olmuştur.

Hevsel Bahçeleri : Diyarbakırın güneydoğusunda bulunan dicle nehri kenarında taşınmış alüviyal topraklardan oluşmuş üzerinde çeşitli meyve ağaçlarının (ceviz,badem,incir,kayısı,erik,vişne,kiraz,şeftali..vb) ve hemen hemen bütün yazlık ve kışlık sebzelerin (domates, biber, patlıcan, salatalık, kabak, lahana ,marul, mısır ,karpuz, kavun, soğan, çilek, bamya, sarmısak, maydanoz, dereotu,fasulye,semizotu,roka,ıspanak...vb) yetiştirildiği yerlerdir. Ayrıca pamuk bitkisinin ve kavak ağaçlarının yetiştiği bölgedir.

Arazi Özellikleri: Tesirli toprak derinliğinin 60-80 cm ve toprak yapısı bakımından killi-tınlı ve alüviyal yapıda olduğu, mutlak tarımın yapıldığı 1.sınıf tarım arazileridir.

Bina, kent ölçeğinde yeşile ve suya olan ihtiyaca cevap verecek bir ‘yeşil kuşak’ önerisinin odak noktası konumundadır. Bu projede, Dicle Nehri kıyısı boyunca yer alan şehrin atardamarı olan Hevsel Bahçeleri, diğer bir deyişle varolan yeşil kuşak, Diyarbakır’ın en önemli tarihi yapılarından olan surların çevresinden ve ‘sur içi’ merkezinden İstasyon Caddesi boyunca şehir içine uzanmaktadır. Bu üç kol Belediye Hizmet Binasında birleşip, proje içinde Hevsel Bahçesi yorumunda odaklanır.Yapının bir parçası olarak önerilen Hevsel Bahçesi kent ölçeğinde yapıyı çevresiyle bütünleştiren kamusal bir yeşil alan olarak düşünülmüştür.

Yakın çevreye hakim Diyarbakır Surlarına gönderme yapan, surların paralelinde ve projenin şehre bakan batı cephesinde kent duvarı önerilmiştir. Grimsi-siyah bazalt taşından yapılmış kent duvarıyla, Diyarbakır kentindeki sur içi - sur dışı yapılanması yansıtılırken, bu duvar aynı zamanda önerilen kent meydanını tanımlamaktadır. Kentten yaklaşıma referans veren ve her daim canlı ve yaratıcı bir kentsel fuaye konumundaki kent meydanından başlayan ‘sergi sokağı’ hem Hevsel Bahçesiyle meydan arasında bir çeper oluşturmakta, hem de meydanı nikah salonunun ve kafenin açıldığı çökük kent avlusuna bağlayarak, yaya hareketini organize etmektedir. Düşünülen kent avlusu ise günışığı ile peyzajın alt kattaki mekanlara sızmasına olanak sağlanmaktadır.

Tüm hizmet birimlerini aynı çatı altında toplayan yapıda, zemin ve iki normal kattan oluşan az katlı bir çözüm sunulmuştur. Dolaşım ve servis sistemleri kullanıcıya kolaylık sağlayacak şekilde kütle çevrelerinde çok basit, hafif ve algılaması kolay bir dille tasarlanmıştır.

Diyarbakır iklim koşulları göz önünde bulundurulduğunda; çökük avlular, su elemanları, kent duvarı, Hevsel Bahçesi, geniş kent saçağı, çatı içinde bina fuayesi üzerindeki, havalandırmaya olanak veren açılabilir paneller; sıcağın olumsuz etkilerini azaltan, serin bir ortam oluşturan tasarım elemanlarıdır.