|
Bu
Galata'yı tanıdınız mı?
 Türkiye'nin
ilk kentsel dönüşüm ve canlandırma projesi için bölgedeki yapılar, arazi
etütleri, tek tek incelendi. Trafiğe kapatılması düşünülen yollarda yaya
ve araç trafiğinin yoğunluğu ölçüldü. İstanbul Büyükşehir Belediyesi
ve İTÜ tarafından yürütülen projenin pilot bölgesi, 15 Kasım 2003'te terör
saldırısını yaşayan Büyük Hendek Caddesi.
Londra
ve Paris'te uygulanan yöntemle incelenen Galata, sanal ortamda en ince ayrıntısına
dek yeniden tasarlandı. Proje gerçekleştiğinde Galata muhteşem bir turizm
merkezi olacak
Türkiye'de
ilk kez kullanılan 'Space Syntax' yöntemi ile tarihi Galata bölgesinin
kentsel dönüşüm projesi hazırlandı. Galata'nın nasıl bir kentsel dönüşüm
yaşaması gerektiği ve planların uygulanması halinde nasıl sonuçlar alınacağı
bilgisayar ortamında simülasyon yoluyla değerlendirildi.
Proje
kapsamında Galata'da yaya yolları oluşturulacak, araç trafiği azaltılacak,
kültür turizmine yönelik yatırımlar teşvik edilecek, binalar onarılacak.
İstanbul
Büyükşehir Belediyesi İstanbul Şehircilik Atölyesi (İŞAT) ve İstanbul
Teknik Üniversitesi Çevre Şehircilik ve Uygulama-Araştırma Merkezi, bir süredir,
Türkiye'nin ilk kentsel dönüşüm ve canlandırma projesi üzerinde çalışıyor.
Amaçları tarihi özelliklerine karşın büyük bir çöküş yaşayan
Galata'yı, insan hareketliliğini artırarak canlandırmak. Uzmanlar bunun için
Galata'nın dünü, bugünü ve yarınını insan ölçeğinde test ederek
inceledi.
Bin
sayfalık rapor hazırlandı
Sorunları detaylı bir şekilde tespit eden İTÜ Çevre ve Şehircilik
Uygulama-Araştırma Merkezi'nden Prof. Dr. Sema Kubat ve ekibi ile İŞAT
yetkilileri, daha önce Londra ve Paris'te kullanılan ve çok olumlu sonuçlar
veren Space Syntax yöntemi ile verileri değerlendirdi. Bin sayfalık bir rapor
ile çözüm önerileri üretildi.
Galata
bölgesinin tarihi geçmişini ortaya koyan eski harita ve dokümanlar, tescilli
eserlerin tespit edildiği paftalar, arazi kullanım etütleri, bina cins ve
kaliteleri, mülkiyetleri ve daha pek çok veri tek tek incelendi. Uygun görülen
yol güzergâhlarındaki yaya ve araç trafiği sayımları yapıldı.
Bölgenin
şu andaki hali...
Bu çalışmalar Galata'nın köhne bir durumda olduğunu ortaya koyuyordu.
Galata'nın arasında bulunduğu İstiklal Caddesi ve Karaköy'de saatte 50 bin
kişilik bir yaya hareketliliği yaşanırken bu kişilerin sadece 10'da birinin
Galata'ya geldiği belirlendi. Tarihi binaların çoğunluğu çürümeye terk
edilmişti. Binalarda bölgenin kültür ve turizm potansiyeline uyumlu olmayan
elektrikçiler, avizeciler ve ağır iş atölyeleri yer aldığı, dar
sokaklarda sürekli bir karmaşa yaşandığı, tespit edildi. Yaya ve taşıt
trafiğinde önemli sorunlar sürüyor.
İnsan
hareketliliğinin artırılması ile bir gelişme hedeflenen 'Galata Kentsel Sit
Alanı ve Çevresi Kentsel Dönüşüm Projesi'nin uygulanması halinde Galata'nın
pek çok bölgesi araç trafiğinden arındırılacak.
İstiklal
Caddesi ile Karaköy'ü bağlayan ve Galata Meydanı'ndan geçen cadde, görsel
olarak çekici bir yaya yoluna dönüştürülecek. Bu yol iskelelerden İstiklal
Caddesi'ne kadar uzanan bir süreklilik taşıyacak.
Metro
ve yaya trafiği birliği
15 Kasım 2003 tarihinde Neve Şalom Sinagoğu'na düzenlenen bombalı saldırıda
hasar gören Büyük Hendek Caddesi de yaya yoluna dönüştürülecek. Galata
Meydanı'na da araçlar giremeyecek.
Bu
yollar için güzelleştirici-iyileştirici tasarım önerileri hazırlandı.
Yeni metro istasyonunun yaya ulaşımı açısından önemi de gözönünde
bulunduruldu. Çoğunlukla yayalara yönelik açık alanlar oluşturulacak.
Araç trafiği bu çerçevede azaltılacak.
Avizecilerin
yerine butik oteller
Proje kapsamında Galata'nın geleceği turizmde görülüyor. Tarihi bina ve
yapıları ile Galata çok büyük bir kültür turizmi potansiyelini barındırıyor.
Bunun için binalar, tarihi özellikleri korunarak onarılacak.
Avizeciler
ve elektrikçiler gibi bölge ile uyumsuz olan işletmelerin yerine butik
oteller, hediyelik eşya dükkânları, kafetaryalar, eğlence yerleri açılması
teşvik edilecek.
Halihazırda
bölgede bulunan müzik enstrümanlarının satıldığı işletmelerin sayısının
artırılması hedeflenecek. Proje, Galata ve çevresindeki 2 bin binayı
etkileyecek.
Galata
ve çevresinin çok büyük kültür turizmi potansiyelinin olduğunu belirten
Kentsel Dönüşüm ve İŞAT Müdürü Lütfi Altun, "Bu çok büyük çalışma.
İlk sonuçlara göre yayalaştırılacak yerler, iskele yerleri, yaya üstünlükleri
ve hangi fonksiyon değişiklikleri olacağı belirlendi. Şimdi projemizi anıtlar
kuruluna sunacağız" dedi.
15
Kasım 2003 tarihinde düzenlenen bombalı saldırılarda büyük hasar gören Büyük
Hendek Caddesi, projenin pilot uygulaması olacak. Bir yanında yeni metro
istasyonu olan diğer yanında Galata Kulesi yükselen tarihi caddede bulunan
bakımsız binalar onarılacak. İlk olarak 80 binanın restorasyonu gereçkeleştirilecek.
Kültür turizmine yönelik yatırımlar yapılacak.
Projede önemli rol oynayan 'Space Syntax' yöntemi şehirsel gelişmenin
incelenmesi ve tasarlanmasına yardımcı oluyor.
AB
destekli yöntem
Bilgisayar ortamında uygulanan yöntem sayesinde özellikle yaya ve taşıt
hareketlerinin önerilen tasarım üzerinde ne gibi etkilerinin olacağını simülasyon
tekniğiyle tek tek belirliyor. Böylece projeler uygulanmadan önce, sonuçları
bilgisayar ortamında görülüyor. Avrupa Birliği'nin desteklediği yöntem,
pek çok kentte uygulanıyor.
Kentsel
Dönüşüm ve İŞAT Müdürü Lütfi Altun, "Önerileri bilgisayara yüklediğimizde
mekanizmayı bitmiş gibi görüyoruz. Projemiz bitmiş aradan üç sene, beş
sene geçmiş gibi test edebiliyoruz. Bunun için 'yap-boz' olmuyor. Kaynaklar
boşa harcanmıyor. Verileri yüklediğinizde bilgisayar sonuçlarını
veriyor" diye konuştu.
Radikal
|
