|
Dikkat! Acı kayıp
TEMA, Türkiye'deki sinsi tehlike için uyarıyor: Her yıl 70 milyon kamyon
toprak erozyonla kaybediliyor
Çölleşmeye karşı savaşan TEMA Vakfı'na göre Türkiye yılda 1.4
milyar ton toprağını yitiriyor. Bu, 25 santim kalınlığında 400 bin hektar
arazi demek.
Yitirilen toprak, 10 metre yükseklik ve 6 metre genişlikte yığılırsa
ortaya 11 bin kilometrelik bir duvar çıkar. Bu da Edirne- Kars yolunun 6.5 katıdır.
Kara Altın
40 santim verimli toprak ancak 20 bin yılda oluşuyor.
TEMA projesiyle beş yılda 850 milyon ağaç dikildi.
Kişi başına 150 ağaç
Bundan 10 yıl önce erozyon ve yaratacağı tehlikeler hakkında kimse bir
şey bilmezken TEMA sayesinde her iki kişiden biri bilinçlendi "25 Yılda
10 Milyar Ağaç Dikme Projesi" henüz 5'inci yılında; bittiğinde ise Türkiye'de
kişi başına yaklaşık 150 ağaç dikilmiş olacak.
Erozyonla mücadele amacıyla 12 yıl önce kurulan Türkiye Erozyonla Mücadele,
Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı (TEMA)'nın başlattığı
"25 yılda 10 milyar ağaç dikme projesi" 5'inci yılını doldurdu.
Proje kapsamında 7'den 70'e her yaştan insanı biraraya getirmeyi ve proje doğrultusunda
harekete geçirmeyi planlayan TEMA'nın "gönüllüler ordusu" adı
verilen üyelerinin sayısı 250 bine ulaşırken, 5 yılda dikilen ağaç sayısı
da 850 milyonu geçti. TEMA'nın projesi başarıyla gerçekleştirildiği
takdirde Türkiye'de kişi başına yaklaşık 150 ağaç dikilmiş olacak.
Erozyonu Herkese Öğretti
Bundan 10 yıl önce bırakın bir şeyler yapmayı, Türkiye'de çok az kimse
erozyonu ve Türkiye'nin karşı karşıya kaldığı erozyon sorununu
biliyordu. TEMA Vakfı Genel Müdürü Ümit Gürses, yaptırdıkları bir araştırmada
bugün her iki Türk vatandaşından birinin erozyon konusunda bilgi sahibi olduğunun
ortaya çıktığını söylüyor. Gürses, bir toplum için bu derece önemli
bir bilinçlenme devrimini TEMA'nın başarıyla gerçekleştirdiğini
belirtiyor. TEMA'nın yeni ormanlar yaratmak hedefinin yanı sıra var olan
ormanların yok olmasını engellemek gibi de bir misyonu olduğunu vurgulayan Gürses
"Bu misyon TEMA'nın ister istemez kırsal kalkınma projelerine girmesini
zorunlu hale getirdi" diyor. 11 Eylül 1992'de, Karaca Triko'nun patronu
Hayrettin Karaca ve Tekfen Holding kurucu ortaklarından Nihat Gökyiğit tarafından
kurulan TEMA, 12 yıl içinde Türkiye'nin en büyük sivil toplum kuruluşlarından
biri haline geldi. Hatta TEMA'nın ünü ve faaliyetleri Türkiye sınırlarını
da aştı. Bugün TEMA'nın biri Almanya'da TEMA Almanya, Hollanda'da da TEMA
Hollanda adında iki kardeş kuruluşu bulunuyor. Hatta TEMA'nın üyeleri arasında
ABD'li senatörler bile var. Vakfın kurucusu Nihat Gökyiğit bu durumu
"TEMA Türkiye'den önce AB'ye tam üye olmayı başarmıştır" şeklinde
tanımlıyor; ABD Savunma Bakanlığı Pentagon'un kapılarını ardına kadar açacağı
kadar prestij sahibi olduklarını vurguluyor.
Ağaçlandırma Projesi
Genel Müdür Gürses, TEMA'nın faaliyetlerinin bugün iki farklı noktada yürütüldüğünü
ifade ediyor. "Biz sadece ağaç dikmiyoruz" diyerek, var olan orman
alanlarının da korunması gerektiğinden hareket ettiklerini belirtiyor.
TEMA'nın 10 milyar ağaç dikme projesiyle tanındığını vurgulayan Gürses
şunları anlatıyor: "Türkiye'nin ormanlık alanları 20 milyon hektar.
Yani ülkemizin sadece yüzde 27'si ormanlık. Üstelik de her yıl gerçekleşen
orman yangınları 1.5 milyon hektar ormanı yok ediyor. Gerek ormanların azlığı
gerekse toprağın bilinçsiz kullanımı Türkiye'yi büyük bir erozyon
sorunuyla karşı karşıya bırakıyor. Bu nedenle Türkiye'nin orman alanlarının
hızla artırılması için TEMA ağaçlandırma çalışmaları yürütüyor."
Gürses, "Eğer köylü yeterince gelire kavuşamıyorsa o zaman ormana yöneliyor.
Ya kaçak kesim yapıyor ya da ormandan tarla açıyor" diyor. İşte bu
tespit TEMA'yı ağaç diken bir kuruluştan çok çeşitli örnek kalkınma
projeleri yürüten bir örgüt haline getirmiş.
Tek Başımıza Olmaz
Genel Müdür Gürses bu tespitlerden yola çıkarak "Ancak biz tek başımıza
Türkiye'nin erozyon sorununu hallederiz dersek yalan olur" diyor ve bu
konuda esas görevin devlete düştüğünü vurguluyor: "Ama herkes her şeyi
bizden bekliyor. Bir orman yangını sırasında TEMA'yı arayan vatandaş yangını
söndürmek için niçin helikopter göndermediğimizi soruyor. Erozyonla mücadele
çok pahalı bir iş. Bizim yıllık 2.5 trilyon bağış geliriyle bunu yapmamız
mümkün değil. Bunun için bir derneğin, bir vakfın geliri yetmez. Hatta bugünkü
hükümetlerin bütçesi bile yetmez." Erozyonla mücadelede ağaçlandırma
ve bitkilendirmenin konunun sadece bir ayağı olduğunu ifade eden Gürses şöyle
devam ediyor: "Aslolan toprağın verimliliğinin artırılması, kırsalın
kalkındırılmasıdır. Biz bunu tek başımıza yapamayız ama bunların yapılabileceğini
gösterebiliriz. Onun için TEMA 25 ağaçlandırma projesinin yanı sıra Türkiye'nin
değişik yörelerinde 31 kırsal kalkınma projesi yürütüyor."
1 Milyon Fidan Kampanyası Başlıyor
Türkiye'de 10 milyar meşe palamudu kampanyasıyla büyük bir hareket başlattıklarını
hatırlatan Gürses şöyle konuşuyor: "Ne yazık ki projenin ilk beş yılında
hedefimize ulaştık diyemeyiz. Şu ana kadar 850 milyon ağaç diktik. Bu büyük
bir rakam ama bizim isteğimiz daha fazlasıydı. Halkımızın ilgisi zaman
zaman azalıyor. Bunun için bu büyük hedefimizi yeni kampanyalarla
desteklemeye çalışıyoruz. Önümüzdeki günlerde bu amaçla Toprakla Dayanışma
İçin 1 Milyon Fidan Kampanyası başlatıyoruz."
Sabah - Nevzat Atal
|
