|
Zeugma
Mozaikleri'ni Türkiye'nin Pompeii'sinde Sergileme Planı Suya Düştü
Fotoğraflar: Arkitera
Arkeolojik bir hazine yuvası olan Zeugma, Doğu'nun Pompeii'si olarak adlandırılıyor.
Pompeii'den tek farkı onun kadar büyük ve küller altında kalan bir İtalyan
kasabası olmaması…Belki de onun taşıdığı kültürel ilgiyi üzerine çekememesi…
Yunanca "köprü" ya da "birleştirici" anlamına gelen
adı ve klasik dönemde Greko-Romen yaşamda, İran ve Suriye kültürleri arasında
önemli bir noktada bulunması ile Zeugma, Fırat Nehri üzerinde bir geçiş noktasıydı.
Günümüzde ise tarihi yer, insanları birleştirmekten öte bölüyor. Bu
duruma, Zeugma'nın hükümette acı bir tartışma konusu oluşu ve Amerikan bir hayırsever olan
David Packard'ın Gaziantep halkına karşı direnişi de iki örnek olarak
verilebilir.
 Tartışma, Ocak ayında, finansal açıdan yardım sağlayan David Packard
Vakfı'nın, mozaiklerin birçoğunun Topkapı Sarayı'na taşınması teklifi
ile patlak veriyor. Kültür Bakanı Sekreter Yardımcısı Mustafa İsen, NATO
Zirvesi'nin Gaziantep'te gerçekleşme önerisinin Gaziantep için iyi bir
reklam olacağını savunuyor.
Avrupa Birliği ile ortak hükümet
dışı bir organizasyon olan STK'dan bir grup, hazinenin hiç bir zaman geri dönmeyeceğini
savunarak mozaiklerin kendi evinde kalması için kampanya düzenliyor. Mart ayında Kültür Bakanlığı'na karşı dava açan
Gaziantepliler ise tarihi
bulguların asıl yerinden taşınmasını, yasaların çiğnenmesi olarak
savunuyor.
David Packard'ın görevlendirdiği, 4 yılını mozaikleri restore etmeye
ayıran uluslararası korumacı Roberto Nardi'ye karşı birçok ayrı dava açılırken,
Nardi,
hazineyi kötüye kullandığı savlarını çürütmek için
uzun ve kesin kanıtlar sunuyor. STK'lılar sonunda kazanmış gibi görünüyor;
mahkeme mozaiklerin kilitli kalmasına karar verip, son kararı askıya alıyor.
Gaziantep halkının hissettiği güvensizlik, Gaziantep'teki müzenin mozaikler için
oldukça küçük olması ve hükümetin ekstra mekan sağlama sözünü
tutmaması ile 2000 yılında mozaiklere
yeniden kavuşmuş olsalar bile dev panelleri göremiyorlar.
Packard'ın geri çekme ihtimali olan yeni bir müze inşa ettirme önerisi
ile şüpheler hala dindirilemediği gibi, mozaiklerin zengin Amerikalılar için
korunduğu şeklinde bölgede bazı dedikodular da yayılıyor. Yerel iş adamlarından
Aykut Tuzcu, bu "zehir"in, Packard'ın getirdiği birinci sınıf
uzmanlardan korkan Türk arkeologlar tarafından yayıldığını belirtiyor.
 Packard'ın Türk basınında yer almasının nedeni ise çalışma takımına
yapılan saldırıları reddetmesi ve mozaiklerin daha iyi standartlarda ve
profesyonelce korunmasını sağlaması.
Packard'ın değindiği bir nokta daha var ki bu da; 2000 yılında baraj
suyunun yükselmesinden dolayı mozaiklerin neredeyse sular altında kalması.
Bu sadece bir basın kampanyası ve Packard'ın mozaiklerin korunmasına yönelik
bir müdahalesi. Packard'ın şu an bir atasözüyle mızmızlandığı söyleniyor;
"hiçbir iyi niyet cezasız kalmaz".
The Economist -
Tom Litke - Çeviren: Rabia Alga
|
