Kriz döneminde
kapanan tuğla fabrikaları açılıyor
Ekonomideki olumlu gelişmeler, 2001 krizinden en çok etkilenen inşaat sektörüne
de yansıdı. Bunun en somut örneği Manisa’nın Turgutlu ilçesinde yaşanıyor.
Daha önce kapatılan 80 tuğla fabrikasının 38’i faaliyete geçti. Böylece
bin 500 kişiye yeni iş imkânı sunuldu. Tuğ-la, çimento ve demir satışlarının
arttığını kaydeden inşaatçılar, “Döviz çok yükselmezse büyüme
artarak devam edecektir.” değerlendirmesini yapıyor.
İç piyasadaki inşaat hareketliliği, Irak pazarı ve kamu ihalelerindeki
beklentiler nedeniyle özellikle inşaat malzemeleri üreticileri yatırımlarına
hız verdi. Kapısına kilit vurulan fabrikalar, yeniden açılmaya başladı. Yılbaşından
beri üretimi artarak süren fabrikalar, aylık 55-60 milyon adet tuğla üretiyor.
Turgutlu’da faaliyet gösteren toplam 84 tuğla fabrikasından 80’i ekonomik
kriz, deprem yasası ve Sosyal Sigortalar Kurumu’nun denetimlerini sıklaştırmasından
sonra kapanmış, sadece 4 fabrika ayakta kalabilmişti. Turgutlu Ticaret ve
Sanayi Odası Başkanı ve Ayan Blok Tuğla Fabrikası’nın sahiplerinden
Mesut Altan, “Turgutlu’da toprak sanayii durmuştu. Son günlerde kıpırdanma
var. Kooperatiflere ve konutlara devletin teşvikler vermesi gerekir. İnşaat
sektörü çok kalemli sektör. Bol istihdamı olan sektör. İnşaat sektöründeki
hareketlilik tüm piyasayı hareketlendirir.” dedi. Yastık altı paralarını
su yüzüne çıkarmaya başladığını anlatan Altan, “Şu anda satılık
arsa yok. Arsa fiyatları çok yükseldi. İnşaatlar başladı. Halk hükümete
güveniyor. Bu güven piyasalara da yansıyor. Tuğla üreticileri olarak şu
anda tam mesai çalışıyoruz. Siparişlere 2-3 güne ancak cevap
verebiliyoruz.” şeklinde konuştu.
Turgutlu İnşaat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Üyesi ve İnşaat Mühendisi
Yüksel Güdücü de vardiya artırımına giden fabrikalarda stokta tuğla
kalmadığını, bu canlılığın ne kadar süreceğini bilmediklerinden yıllardır
biriken enerjilerini harcadıklarını ifade etti. Güdücü, şöyle devam
etti: “İnşaat sektörü canlanınca tuğla fabrikalarının bacaları tütmeye
başladı. Bu canlılığın uzun sürmesini umuyoruz. Çünkü yıllardır inşaat
sektörü kan kaybediyor. Duran makinelerimizin pası daha yeni siliniyor. Tuğla
fabrikasından ayrılarak başka iş bulan işçimizi, ustamızı yeni yeni ikna
ederek işe alıyoruz.”
Türkiye İnşaat Müteahhitleri İşveren Sendikası Genel Başkanı Nazım
Aygün, yıllardır küçülen inşaat sektörünün büyümesi için devletin
kamu ihaleleri, konut kredilendirmeleri ve faiz oranlarıyla ilgili düzenleme
yapması gerektiğine işaret etti. Arsa ve konut projeleri bulunan illerin
kontrollü olarak imara açılmasını beklediklerini kaydeden Aygün, İstanbul’da
devletin yaptıracağı 50 okulun ihalesinde müteahhitlerin yüzde 50’ye
varan kırımlar yaptığı gerçeğinin de gözden kaçırılmaması gerektiğini
belirtti. Aygün, “Hükümet inşaat sektöründeki bu hareketliliği kaçırmadan
tedbirlerini almalı.” dedi.
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğü’nün
verilerine göre 2004 yatırım programında 420 trilyon lira olarak gözüken
inşaat yapım işleri 550-600 trilyonlara varacak. Depremlerden sonra konut
ihaleleri ve okul-hastane inşaatları nedeniyle programdaki bütçenin üstüne
çıkıldı. Devletin harcamalarını kıstığı günlerde bile kamu inşaatlarındaki
yüzde 30’luk artış inşaat sektörü temsilcilerini umutlandırdı. İstanbul’da
nisan ayı sonunda okul yapımı için gerçekleştirilen 50 ihale inşaat sektörüne
100-150 trilyon lira arasında para girişi sağlayacak. Uzmanlar, özel sektör
inşaatlarında da seçim nedeniyle başlayan kaçak yapılaşmanın; belediye
başkanlarının değişmesiyle ruhsatlı yapılara yöneldiğine dikkat çekiyor.
Türkiye Hazır Beton Birliği (THBB) verilerine göre ise geçen sene yüzde
7’lik artışla tüketilen hazır beton miktarı 27,2 milyon metreküpü geçti.
Hazır beton kullanımındaki artış 2004’ün ilk üç ayına da yansıdı.
Hareketlilik sürerse bu artış oranı ikiye katlanacak. İnşaat Malzemesi
Sanayicileri Derneği Başkanı Doğan Hasol, 1994 yılından beri daralan inşaat
sektörünün otomotiv sektöründen sonra ekonomik krizden çıkacak ikinci büyük
sektör olacağını söyledi. Hasol, “Ekonomik krizin etkisine ilk giren ve
bundan en son kurtulan hep inşaat sektörü olur. Otomotiv sektörü krizden çıktı,
biz de sıramızı bekliyoruz.” diye konuştu.
Zaman - Kenan Duman,Fatih Uğur
|