40 davalı
metropol
İstanbul'da, Gökkafes, Kızkulesi
ve Dünya Ticaret Merkezi gibi onlarca proje için, şehrin tarihi ve doğal
dokusunu bozduğu gerekçesiyle açılan dava sayısı 40'a ulaştı.
Dünyanın sayılı metropollerinden olan İstanbul, tarihi ve doğal
dokusunun yanı sıra, bu dokuya uymadığı gerekçesiyle davalık olan yapılarıyla
da gündemde. Her biri İstanbul için büyük girişimler olarak sunulan
onlarca proje, kente karşı suç işledikleri gerekçesiyle mahkemelik.
Büyük paralarla inşa edilen ve görkemli açılışlarla hizmete giren
projelerin, tıpkı bir gecekondu gibi yıkılması tartışılıyor. Gökkafes,
Kızkulesi, Dünya Ticaret Merkezi, Koç Üniversitesi gibi tamamlanmış yapıların
yanı sıra, imar izni aldığı halde henüz proje halindeki gökdelen, köprü,
yol ve şehre yön veren imar planları da davalık.
Sorumlulara mesaj
Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şube Başkanı Eyüp Muhçu, kentin
tarihi ve doğal dokusunu bozan projeler için açtıkları iptal davasının
40'a ulaştığını, kazanılan davalardaki kararların uygulanmasını
istediklerini söyledi. Muhçu, şu bilgileri verdi: "Bu, kent dokusunun düzeltilmesi
konusu. Çevreye ve tarihe duyarlı insanlar veya sivil kesimler ya da bu sorunu
aşamamış bürokratlar bize geliyor. Biz de araştırıyoruz. Açtığımız
davalar yatırımcı ve kamu görevlilerine birer mesaj.
Artık kent suçları, kendilerini meşrulaştırmak, İstanbullunun duyarlı
tepkilerini önlemek, suç oluşmadan önce gerekli ortamı hazırlamak için
birtakım çalışmalar yapıyor. Bir süreç yaşanıyor, onaylar, ruhsatlar
veriliyor.
Kent suçu legalleşiyor'
Bu süreç içindeki kamu yöneticilerinin sorumlulukları var. Kent suçunda,
yargılama sonunda kamu kurumu tarafından bir düzeltme yapılmıyorsa, yargı
kararlarının geçerliliği tartışma konusu oluyor. Mahkeme kararı yerine
getirilmeyince kent suçu legalleşiyor. Vermek istediğimiz iki mesaj var. Biri
yatırımcıya, biri de kamu yöneticilerine. Yatırımcı, yatırımını doğru
yapmalı, kent suçu niteliğindeki yatırımlardan vazgeçmeli. Kamu yöneticileri
de, bu tür kent suçlarını onaylayarak, çok daha büyük bir suç işlememeli."
40 davadan 12'sinin sonuçlandığı belirten odanın avukatı İlyas Bulcay,
"Hepsini kazandık. Diğerlerinin de ilk aşamaları lehimizde sonuçlandı"
dedi.
Davalar ve son durumları
Gökkafes: Ruhsat ve plan iptali için iki ayrı dava açıldı. Mahkeme
alan üzerinde bina yapılamayacağına karar vererek Gökkafes'i yok saydı.
Formula 1 Tesisleri: İçme suyu havzalarına temel atıldığı iddiasıyla
dava açıldı. Yargılama sürüyor.
Kadıköy Ataşehir 2. Etap: Yeşil alan ve sosyal donatı alanları
eksikliği nedeniyle imar planı iptalini Danıştay onayladı. Proje
durduruldu.
Fenerbahçe Dereağzı Tesisleri: Yapıların Kıyı Yönetmeliği'ne aykırı
ve kamu arazisinin herkese açık tesis olarak kullanılması talebiyle Fenerbahçe
Spor Kulubü'ne yapılan kamu arazisi tahsisinin iptali istendi. Danıştay,
arazinin doğru kullanılması için yeni dava açılmasına karar verdi.
Çırpıcı Çayırı Vadisi: Carrefour-SA'nın yanı sıra, ayrıca dev
bir alışveriş merkezinin yapımının düşünüldüğü vadinin imar ve
ruhsatlarının iptali için açılan iki dava sürüyor.
Sarıyer Platin Konutları: Yeşil alana imar yapıldığı için açılan
ruhsat iptalini Danıştay onayladı. Davalı tarafın Danıştay'a yaptığı
kararı düzeltme talebi kabul edilmezse, yeşil alana yapılan konutlar yıkılacak.
Ataköy Turizm Merkezi: Büyük alışveriş merkezi ve otellerin bulunduğu
turizm planlarının iptal edilmesi için iki ayrı dava açıldı.
Koç Üniversitesi: Mavramolaz Devlet Orman Alanı'nın üniversiteye
tahsisini yerel mahkeme iptal etti. Hukuki süreç devam ediyor.
EGS Dünya Ticaret Merkezi: Yapılaşmanın olmadığı ve bundan sonra
yoğunluk yükleneceği gerekçesiyle ruhsat ve plan iptali için iki dava açıldı.
Danıştayın ruhsatını iptal ettiği EGS, karar düzeltme yoluna gitti.
Kızkulesi: Yapılan restorasyon projesinin, Kızkulesi'nin tarihsel ve kültürel
boyutuna uygun olmadığı gerekçesiyle ruhsatın iptali istendi. Mahkeme
Koruma Kurulu'nun verdiği proje onayını iptal etti.
Büyükyalı Deresi yol düzenlemesi: Projenin iptali için açılan
davada yürütmeyi durdurma kararı verildi. Kararı uygulamayan eski İstanbul
Büyükşehir Belediye Başkanı Ali Müfit Gürtuna'ya hapis cezası verildi.
Verilen ceza paraya çevrildi.
Boğaziçi radar kuleleri: Projenin iptali istendi. Yerel mahkeme talebi
haklı bulup, Anayasa'ya aykırı uygulamalar nedeniyle dosyayı Anayasa
Mahkemesi'ne gönderdi.
Hazine arazilerinin satışı: Bakanlar Kurulu, İstanbul'daki Hazine
arazilerinin satışı için karar almıştı. İptali için açılan dava sürüyor.
Galata binası: Kullanılmaz halde olan Bereketzade Mahallesi'ndeki altı
katlı tarihi binanın tekrar kullanıma açılması için açılan dava sürüyor.
Ömerli imar planları: Ömerli' deki 1-2-3'ncü etapların 1/5000 ve
1/1000 ölçekli uygulama imar planlarının iptali için açılan dava sürüyor.
Beşiktaş-Ortaköy-Balmumcu imar planları: Yapılması düşünülen gökdelen
ve alışveriş merkezlerinin, yoğunluk değerlerindeki artış, yeşil alan
oranının düşürülmesi ve eşitlik ilkesine aykırılık nedenleriyle imar
planlarının iptali için açılan davada, yerel mahkeme yürütmenin
durdurulması yönünde karar verdi.
Kadıköy Moda Köprülü Kavşağı: Kavşak ve bağlantı yoluyla,
bunlara ilişkin imar planlarının iptali için iki dava açıldı. Mahkeme yürütmenin
durdurulmasına karar verdi.
Dereseki-Serdaroğlu Özel Ormanı: Beykoz'da bulunan orman
alanına verilen imar izninin iptali için dava açıldı. Dava hâlâ sürüyor.
Samandıra imar planı: Dev tesislerin bulunduğu Samandıra'nın
imar planlarının iptali istendi.
Saip Molla Özel Ormanı: Beykoz'da, Acarkent içinde biri 50 metre diğeri
70 metre yüksekliğinde düşünülen iki gökdelenin yapımına ilişkin
verilen ruhsatın iptali istendi.
Kartal Camii: Kartal Camii ve meydan düzenlemesinin bulunduğu imar planının
iptali istendi.
İstanbul metropolitan alan planı: Şehre yön veren 1/50.000 ölçekli
imar planı, mahkemece iptal edildi.
İSKİ içme suyu havzaları koruma ve kontrol yönetmeliği: Su havzalarının
mesafelerinin azaltılması, kaçak yapıya ilişkin düzenlemelerin iptali için
açılan altı dava sürüyor.
Büyükdere Caddesi'ndeki Sarıyer Köprülü Kavşağı: Yolun ve kavşağın
doğal dokuya zarar verdiği gerekçesiyle iptali için dava açıldı.
Sukent mevzi imar planı: Şehircilik ilkelerine uygun olmadığı ve
sosyal donatı standartlarının eksikliği nedeniyle imar planlarının iptali
istendi. Yargı süreci devam ediyor.
Mimarlar odası ayrıca, kente zarar verdiği gerekçesiyle yapı denetimi ve
uygulama usul yönetmeliğiyle, proje kontrol müşavirliği genelgelerinin
iptali için de dava açtı.
Radikal -Selim Efe Erdem
|