Haliç'te
kirlilik ve koku geriye döndü
Haliç'te yaşanan ve dünya birinciliğine layık görülen çevre
başarısı başarısızlığa dönüştü. Deniz yeniden dolmaya ve kokmaya
başladı.
Milyarlarca dolar harcanarak, onlarca yıl uğraşılarak, 5 milyon metreküp
de çamur çıkarılarak temizlenen Haliç'te tekrar geriye dönüş başladı.
2002 yılında Dünya Büyükşehir Belediyeler Birliği tarafından dünyanın
en iyi çevre projesi ödülünü de alan Haliç, yeniden dolmaya ve kokmaya
başladı. Kefaldan lüfere, deniz yıldızından iskorpite, çaça
balığından denizatına kadar 34 çeşit canlı hayvan türünün yaşamaya
başladığı ve deniz dibi florasının oluştuğu Altınboynuz'da canlı
yaşamı yeniden tehlikeye düştü. Sütlüce ve Eyüp'ten sonraki kesimlerde
ise hayat sona erdi. Toplu balık ölümleri ve tekrar ortaya çıkan koku
yaşanan hızlı değişimin vatandaşlar tarafından bile fark edilmesini
sağladı.
Altınboynuz hayali...
İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri İşletmeciliği Enstitüsü, Haliç'te
her ay ölçümler yapıp, canlı yaşamın gelişimi üzerine incelemeler
yapıyor. Ancak, son aylarda bu ölçümler Haliç'in yeniden ne kadar
dolduğunu ve yaşamın ne oranda yok olduğunu belirlemeye yönelik olmaya
başladı. Sonuçlar, Altınboynuz'un yeniden kötü ünüyle anılan Haliç'e dönüştüğünü
gösteriyor. Yıllardır Haliç'te incelemeler yapan su derinliği ve kalitesini
her ay ölçen Doç. Dr. Erdoğan Okuş, Haliç'in, eski haline doğru gitmeye
başladığını söyledi. Haliç'te bazı aksaklıkların olduğunu ve Alibey
ve Kağıthane derelerinden gelen askıda madde (silt: mil karışımı yoğun
çamurlu su) ve kirliliğin ciddi anlamda arttığını kaydederek, "Haliç
ve derelerin çevresine yapılan kolektörler (atık su toplama kanalları),
aşırı yağışlar nedeniyle yağmur suları ile taşınan çamurlarla
tıkandığı için çalışmıyor. Savaklardan taşan atık sular ve siltasyon
da Haliç'e akıyor" şeklinde konuştu. Kolektörün teknik bir konu
olduğunu ve İSKİ tarafından giderilmek için yöntem arandığını belirten
Okuş, "Biz atık gelmesin istiyoruz. En önemlisi arkadan (Alibeyköy ve
Kağıthane) gelen kirliliğin kontrolü. Haliç'te evsel ve endüstriyel girdi
de söz konusu. Kolektörler yapıldı ama tamamen girdi kesilmedi. Özellikle
kaçak girdiler (fabrikalar ve evlerden) etkili oluyor" dedi.
6 altın öneri
Okuş, alınması gereken önlemleri ise 6 madde olarak sıraladı:
"1-Kolektörler iyi çalışmalı. 2-Yağmur suları kolektörlere
verilmemeli; bunları toplayacak yağmur suyu kolektörleri yapılmalı.
3-Alibey ve Kağıthane derelerine çamur çöktürme havuzları yapılmalı.
4-Eski Galata köprüsü tamamen açılmalı. (Başka yere taşınmalı.) 5-
Metro geçişi sırasında dubalı Unkapanı köprüsü yenilenirken kazıklı
sisteme geçilmeli. 6-Ağaçlandırma yapılarak siltasyon engellenmeli. (Milin
erozyonla taşınımını engelliyor.)"
Çamur taranacak
İSKİ Genel Müdürü Dursun Ali Çodur, bu yaz yeniden taban taraması
yapılarak çamurun çıkartılacağını belirterek, "Orada hala kirli su
üreten fabrikalar kaçak atık su basıyor. Üzerine gideceğiz. Yağmur suyu
ile birlikte gelen birikinti de Haliç'i dolduruyor. Küçükköy deresinin 250
metrelik kesiminde sıkıntı var. Kamulaştırmaları yaptık. Dere ıslahı ve
kolektörleri yapıp, Güney Haliç'e bağlayacağız. Bir de kolektörlerin içi
yağmur suyu ile gelen çamurlarla dolmuş durumda. İlçe belediyeleri ve
vatandaşlar giderini bulamayınca en kolayı yağmur suyu kanallarını da kaçak
olarak bizim kolektörlere bağlıyorlar. Temizlenmesi için ihalesini yaptık,
komisyon inceliyor" şeklinde konuştu.
Sabah - Salim Yavaşoğlu
|