Pekin'i Kaynama Noktasına Getiren
Cam Balon
|
300 Milyon Dolar'a mal olan Çin Ulusal Tiyatro
Binası, Pekin'in politik merkezi Tiananmen Meydanı'nda tamamlanma aşamasına
yaklaşırken, birçok benzetmeye maruz kalıyor.
Bazıları ekvatordan bölünen
bir küre ile kıyaslıyor, bazıları ise yapının kristal bir denizde yüzen
fosforlu bir yumurtayı andırdığını belirtiyor.
Aslında yapı için
şu günlerde yakıştırılan en iyi benzetme; sıcak bir patatese
benzediği yönünde olan söylentiler. |
Çin'de, hakkında yoğun bir araştırma yapılan binanın Fransız mimarı
Paul Andreu, tasarladığı Paris Charles de Gaulle Uluslararası Havaalanı'nın
bir kısmının Mayıs ayında çökmesi ile ikisi Çinli, dört kişinin ölmesi
sonucu Fransa'da soruşturma altında tutuluyor.
Hiç bir toplum kuruluşunun ya da özel kuruluşun tiyatro binasını işletmek
istememelerinin altında, Pekin halkının, titanyum ve cam kompleksinin 18
aydan daha kısa bir sürede tamamlanacak olmasına tepkisi yatıyor.
|
Çin, 2008 Olimpiyatları'nın Pekin'de yapılmasını
başkentin yeniden yapılanması açısından bir fırsat olarak görüyor.
Ancak milyarlarca Dolar harcanan gökdelenler, stadyumlar ve dünyanın önde
gelen mimarları ile yerel mimarlar tarafından tasarlanan ulaşım
hizmetleri, bir çok projenin fahiş fiyatlara mal olması ve Çin'in
tarihi geçmişinden uzak olması yönüyle eleştiri alıyor.
Çin, geçen yıl kişi başına gelirin sadece 1.000 Dolar olduğu bir ülke
olarak hala fakir olmasından dolayı kendi için tasarrufundan belli bir miktarı
ayırıyor. |
En çok istek duyduğu projeleri ise devletin sahip olduğu bazı şirketler
ya da kamuya ait kaynaklar sayesinde gerçekleştiriyor ve büyük projeler için
de genellikle yabancı mimarlar seçiyor.
Pekin Olimpik Stadyum için düzenlenen yarışmayı iki İsviçreli mimar;
Jacques Herzog ve Pierre de Meuron kazandı. Mimarlar, 543 Milyon Dolar'lık kuş
yuvasına benzeyen metal ağla örülmüş bir kase tasarladı. İngiliz mimar
Norman Foster ise ejderha motifi kullanarak yenilediği Pekin Havaalanı için
projesine 1.9 Milyar Dolar değer biçti.
Hollandalı mimarlar Rem Koolhaas ve Ole van Scheeren'in CCTV (China Central
Television) için tasarladığı merkez binası da Andreu'nun Ulusal Tiyatro
binası gibi inceleme altında...
Paris Havaalanı'nda yaşanan kazadan önce de 2.500 oturma kapasiteli büyük
bir salon ve 3 küçük oditoryumdan oluşan Andreu'nun tiyatro binası tartışmanın
alevlenmesi için bir parlama noktasıydı. Girişi adeta su altındaki bir tünele
benzeyen binada, yükselen cam kubbe altına yerleştirilmiş olan salonlar hiçbir
merkezi kolonla desteklenmiyor ve kubbe de göl üzerinde yüzen bir baloncuğu
andırıyor.
Estetik değerlerinden öte yapıyı eleştirenler, binanın hiçbir zaman
verimli işlemeyeceğini savunuyor. Şu an merkezi salonlardan en küçüğünün
kullanılmasına rağmen, tüm mekanı saran kubbenin aydınlatma ve havalandırmaya
ihtiyacı olduğunu vurgulayanlar, girişin yangın, deprem ya da terör saldırıları
gibi beklenmeyen bir güvenlik riskinde ciddi tehlike taşıdığını
belirtiyor.
Kazadan sonra yorum için fırsat bulamayan Andreu aynı zamanda Shanghai
Havaalanını, Guangzhou'da bir stadyumu ve Shanghai Opera Binası'nı yaparak
Çin'in en üretken yabancı mimarı oldu.
The New York Times - Joseph Kahn
Çeviren: Rabia Alga - Arkitera
|