|
İzmir'in 'gazı' iştah açtı
Türkiye'nin en büyük firmaları, 200 milyon dolarlık pastadan pay almak için
birbiri ardına Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'na başvudular.
İzmirli işadamlarının kurduğu Doğalgaz Dağıtım Şirketi (DODAŞ) ise
yeterlilik belgesini aldıktan sonra sermaye artırarak devlerle yarışacak.
İzmir'in şehiriçi doğalgaz dağıtım ihalesi büyük bir yarışa sahne
olurken, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'na (EPDK) 21 firma yeterlilik almak
için başvurdu. EPDK yeterlilik alan firmaları 1 ay içinde açıklaması
beklenirken, İzmirli işadamlarının kurduğu DODAŞ ise, yeterliliği aldıktan
sonra 1 trilyon lira olan sermayesini 10 trilyon liraya çıkararak dünya
devleri ile yarışacak. EPDK Başkanı Yusuf Günay, yeterlilik ile ilgili çalışmaları
20 Temmuz'a kadar tamamlamayı planladıklarını belirtirken, yeterlilik alan
firmaların ihaleye girmeye hak kazanacağını söyledi.
Temmuz'da açılır
İzmir merkez olmak üzere toplam 18 yerleşim bölgesini içeren dağıtım bölgesinde
toplam yıllık tüketimin 2 milyar metreküp olması beklenirken, ihaleyi
alacak firma ilk etapta 200 milyon dolarlık altyapı yatırımı gerçekleştirecek.
Doğalgazın evlere ve işyerlerine bağlantısı için yapılacak yatırımın
ise yaklaşık 600 milyon dolar olacağı tahmin ediliyor.
İhalenin temmuz ayında açılması beklenirken, ihaleyi kazanan firmanın 6
ay içinde inşaata başlaması gerekiyor. İnşaata başlayan firma, 18 ay içinde
ilk doğalgazı evlere ve işyerlerine ulaştırmak zorunda. İhaleden sonra ise
toplam 8 yıl içinde de 18 bölgenin tümüne doğalgazın verilmesi gerekiyor.
Nasıl yapılacak?
Kapalı zarf usulü ile teklif alma ve açık eksiltme yoluyla gerçekleştirilecek
olan ihale için geçici teminat tutarı 2 milyon dolar, kesin teminat tutarı
ise 5 milyon dolar olacak. Doğalgaz dağıtım lisansı 30 yıllığına
verilecek. Yeterlilik alan firmalar temmuz ayında yapılacak ihaleye katılabilecekler.
İhale ile belirlenen Birim Hizmet ve Amortisman Bedeli, lisans yürürlük
tarihinden başlamak üzere ilk 8 yıl boyunca sabit olarak uygulanacak ve bu sürenin
bitiminden sonra ise her yıl kurul tarafından fiyat tavanı yöntemi ile
belirlenecek.
Firmanın yükümlülüğü
İhale sonucunda dağıtım lisansı almaya hak kazanan firma lisans yürürlük
tarihinden itibaren en geç 6 ay içinde İzmir, Aliağa, Kemalpaşa ve Torbalı'da
yatırıma fiili olarak başlayacak. İhaleyi alan firma bu yerlerde 18 ay içinde,
Menemen, Menderes Tire'de ise 3 yıl içinde doğalgazı verecek.
Ayrıca, 5 yıl içinde, Aliağa, Kemalpaşa, Menemen, Torbalı, Tire ve
Menderes'te, 8 yıl içinde ise İzmir, Sasalı, Sarnıç, Ulucak, Oğlananası,
Görece, Koyundere, Maltepe, Ulukent, Ayrancılar, Çaybaşı ve Yazıbaşı'nda
ise imarlı alanlar bütününde, doğalgaz kullanmak
isteyen her müşteriyi, tesis edeceği dağıtım şebekesine bağlayacak.
İzmir, Karacabey'den gelen yaklaşık 241 kilometrelik doğalgaz boru hattının
tamamlanmasıyla doğalgaz kullanmaya başladı. İlk kullanıma da 2002 yılında
Polat Holding'e bağlı Kemalpaşa'daki Ege Seramik firması geçti. Ardından
Kemalpaşa Organize Sanayi Bölgesi, Atatürk Organize Sanayi Bölgesi ve Torbalı
Organize Sanayi Bölgesi de doğalgaza geçti.
Kar 10 yıl sonra
Proje, Karacabey'den gelen 36 çaplı hat ile Konya-Nazilli'den gelecek olan 40
çaplı hatlar aracılığıyla İzmir sehir merkezinin doğal gaz ihtiyacını
karsılanmak üzere dağıtılmasını kapsıyor. İzmir'in üç noktası arasında
yer alan Bornova, Çiğli ve Torbalı'dan başlayacak olan altyapı yatırımları
belirtilen süre içinde yerleşim birimlerine ulaştırılacak. İhaleye
girecek olan firmanın 10 yıl içinde yatırımlarını amorti edeceği
belirtilirken, 200 milyon dolarlık yatırımı gerçekleştirecek olan firma
kar için 10 yıl bekleyecek.
DODAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Demirtaş: Rekabet İzmirli'ye
yarar
Yeterlilik başvurusu yapan İzmirli 100 ortak tarafından kurulan DODAŞ'ın Yönetim
Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş ise, doğalgaz dağıtımına olan ilginin İzmirliler'e
yarayacağını söyledi. Şu anda diğer ihaleleri incelediğini vurgulayan
Demirtaş, "Yeterlilik başvurusu yapan bütün firmaların ihaleye katılacağı
kesin değil. Ama herşeye rağmen ihalenin çetin olacağı kesin. Rekabetin yoğun
olduğu yerde kalite olur, ucuzluk olur. Bundan da İzmirliler yararlanır. Biz
ihalede iddialıyız. En şanslı gruplardan birisiyiz. İhaleyi alarak İzmirliler'e
kaliteli ve ucuz enerji getirmek istiyoruz" dedi.
Maliyet yükselecek
Şu an için dağıtım işinde herhangi bir ortaklığın gündemlerinde olmadığını
belirten Demirtaş, şöyle konuştu: "Eğer ciddi bir teklif gelirse değerlendiririz.
Yaptığımız fizibilite sadece Büyükşehir Belediyesi sınırlarını kapsıyordu.
200 milyon dolar gibi bir maliyet ortaya çıktı. Oysa ihale İzmir'in yanında
Aliağa, Tire ve Torbalı'ya, ayrıca diğer ilçelere de dağıtımı kapsıyor.
Bu durumda bu ilçelerle aradaki BOTAŞ'ın iletim hatlarını da ihaleyi
kazanan şirketin bedelini ödeyerek satın alması gerekiyor. Bu da maliyetleri
çok daha yukarılara çıkarıyor. Ama biz kendimize güveniyoruz."
Belediyeler de katılacak
İhale şartnamesinde geçici teminat tutarı 2 milyon dolar, kati teminat tutarı
da 5 milyon dolar olarak belirtilirken, 18 belediye ihaleyi kazanan şirketin yüzde
10'luk bölümüne bedelsiz olarak ortak olacak.
Yıllık 2 milyar metreküp olacak doğalgaz tüketiminin 590 milyon metreküpünün
elektrik üretimine, 464 milyon metreküpünün sanayide, 760 milyon metreküpünün
konutlarda, 3 milyon metreküpünün de gübre üretiminde kullanılması
bekleniyor.
Yeni Asır - Şebnem Bursalı, Murat Şahin
|
