|
Antik
Klazomenai'de zeytinyağı mucizesi
|
|
İzmir'in
Urla ilçesindeki antik kent Klazomenai'de ortaya çıkarılan Anadolu'nun
en eski ve tek zeytinyağı işliğinde, 2 bin 500 yıl öncesinin tekniğiyle
has zeytinyağı üretilecek.
İyonyalılar tarafından kurulan dünyanın ilk zeytinyağı işliği
Klazomenai, 2 bin 500 yıl sonra yeniden canlanıyor.
|
Kazıların devam ettiği
Klazomenai'de binlerce yıl öncesinin üretim tekniğinin aynısı kuruluyor.
Ve ilk zeytinyağı eylül ayında sıkılıp, Komili tarafından şişelenip,
numaralandırılacak.
Çalışmalara geçen ay başlanan antik atölyede, o dönemde olduğu gibi işliğin
zemin taşları Urla'dan getirilecek. Taşlar geçmişte olduğu gibi subasman
seviyesinde kullanılacak. İşliğin duvarları kerpiçten yapılacak. Ağaçlar
o dönemde olduğu gibi Trabzon'dan getirilen tekne ustaları tarafında keser
ve ayak baltası ile yontularak hazırlanacak. Kapı menteşeleri ve demir aksam
2 bin 500 yıl öncekinin aynısı olacak. Çatı Konya'dan gelen saz ustaları
tarafından yapılacak.
Dönemin en iyisi
Kazılara başkanlık eden Prof. Dr. Güven Bakır, Klazomenai'nin döneminin
en önemli zeytinyağı işleme merkezi olduğunu söyledi. Güven Bakır,
'Klazomenai'nin zeytinyağı üretiminde o günkü dünya içinde önemli bir üretim
merkezi konumuna ulaştığı anlaşılmaktadır' dedi.
Altı yıldır devam eden Klazomenai kazılarının kasım ayında bitmesi
planlanıyor. Kazılar bittikten sonra bölge Kültür ve Turizm Bakanlığı'na
teslim edilecek.
Simge markalar
Klazomenaililer sıvı ürünler için kendilerine özgü depo kabı olan kuşak
bezemeli amforalar üretmişler, bunları şarap ve zeytinyağının depolanmasında,
taşınmasında kullanmışlar. Klazomenai'de kazı sonucu açığa çıkan
amforaların birçoğunun boyun veya omuzlarında zeytinyağı üretimini yapan
kişiyi ya da işliği tanıtan harfler, simgeler bulunuyor. Bu harf ve simgeler
dönemine göre birer marka olarak değerlendiriliyor. Bu tür ambalaj kaplarının
Klazomenai'nin yanı sıra denizaşırı ülkelerde de bulunması, ihracatın
bir işareti olarak değerlendirildi.
Zeytinyağı ihracatı
M.Ö 6. yüzyılın ikinci yarısında Klazomeniai'nin zeytinyağı üretiminde,
o günkü dünya içinde önemli bir üretim merkezi konumuna ulaştığı anlaşılmaktadır.
İşliğin küçük kapasiteli 1. Evresinde üretim kentin yakın çevresinin
gereksinimini karşılamaya yönelik iken 2. Evrede dış satış önem kazanmış
gibi görülmektedir. Klazomenaililer sıvı ürünler için kendilerine özgü
depo kabı olan kuşak bezemeli amphoralar üretmişler ve bunları şarap ile
zeytinyağının depolanmasında ve taşınmasında kullanmışlardır. Bu tür
taşıma kaplarının M.Ö 6. Yüzyılın ikinci yarısında hem Klazomenai'de
hem de deniz aşırı ülkelerde eskiye göre daha çok sayıda ele geçmesi, dış
ticarete yönelik bu atılımın bir kanıtıdır.
Akşam - Ceren Candar |
