|
Tarihi eserlerin sayısını bilen
yok
Vakıflar Genel Müdürlüğü,
uzman ve araç yetersizliği yüzünden sorumluluğu altındaki tarihi eserlerin
envanterini oluşturamıyor.
Türkiye, henüz taşınır veya taşınmaz tarihi eserlerinin tespitini
tamamlayamazken, Sayıştay, envanter çalışmalarında hiç değilse yok olma
riski taşıyan eserlere öncelik verilmesini önerdi.
Tarihi eserlerin korunmadığını belirleyen Sayıştay, sayı ve nitelik
belirlemeye yönelik envanter çalışmalarının da el yordamıyla yürüdüğünü
tespit etti. Sayıştay'ın Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün (VGM) sorumluluğundaki
tarihi eserlerin korunması konusundaki raporuna göre, VGM ve bölge müdürlüklerinde
ihtiyaç duyanların kısa sürede ulaşabileceği, gerek dosyalanmış gerekse
elektronik ortama aktarılmış bir tarihi eser envanter sistemi yok. Envanter
verilerine ihtiyaç duyan görevliler VGM Etüt Proje Şube Müdürlüğü'ndeki
arşivden veya emlak bilgilerinden yararlanabiliyor. Bölgelerde ise tamamen
emlak verilerine dayalı envanter bilgileriyle işlem yapılabiliyor. Sayıştay'ın
raporundaki bulgu ve öneriler özetle şöyle:
VGM'nin yürüttüğü tarihi eserleri tespit çalışmaları hazırlanmış
bir program çerçevesinde tüm bölgelerin taranması şeklinde sistematik
olarak yapılmayıp, mahallindeki kişi, kurum ve bölge müdürlüklerinden
gelen başvurular üzerine gerçekleştiriliyor.
Taşınmaz tarihi eserlerin ayrılmaz parçaları olan ahşap kapı kanatları,
yazma ahşap veya taş levhalar ile çini ve benzeri eserlerin nasıl kayıt altına
alınacağına dair yöntem belirlenmiş değil. Yok olma riski taşıyan
eserlerin öncelikle tespitinin yapılmasını sağlayacak bir sistem de geliştirilmiş
değil.
Eser tespit çalışmalarının daha sağlıklı ve güvenilir olmasını sağlamak
için lazermetre, dijitalmetrik kamera gibi araçlar kullanılması gerekiyor.
Ancak VGM'nin elinde sadece fotoğraf makinesi bulunuyor. Ancak laboratuvar ve
fotoğrafhane kapalı olduğu için bundan da sınırlı şekilde yararlanılıyor.
Tarihi eserler tescil edildikten sonra, tescil kararlarının muhatabı olan
kurum, kuruluş ve kişilerin bu kararlara uyup uymadıklarının sistematik
takibi yapılmıyor.
Taşınmaz tarihi eserlerin envanter çalışması, bir müdür ile iki
personelden oluşan ekip tarafından yürütülüyor. Ancak yapılanlar henüz
envanterin ilk aşaması denilebilecek tarihi eserlerin kaba kimlik bilgilerinin
derlenmesi ile genel itibarıyla toplam eser sayısı ve türlerinin tespit
edilmesi aşamasında.
Yeterli ve nitelikli uzmanlardan oluşturulmuş komisyonlar aracılığıyla
tüm bölgeleri ve eserleri kapsayacak bir envanter çalışması yapılmamaktadır.
Bu durum, çalınan veya bir nedenle yok olan eserlerin belgelenmesini güçleştiriyor.
Elektronik ortamda oluşturulmaya çalışılan taşınmaz eser envanter çalışması
bitmedi Bu nedenle veriler tüm eserleri ve onarım esaslı bilgileri kapsamıyor.
Taşınmaz eserlere ilişkin elektronik ortamdaki envanter kayıtları
yedeklenmesine karşın, taşınır tarihi eser envanterinin elektronik ortamda
oluşturulması için hâlâ herhangi bir çalışma bulunmuyor.
Envanter verileri eserler üzerinde test edilmemiş, güncellenmemiş ve
hatalı veriler girilip girilmediği denetlenmemiş...
Radikal
|
