|
'Kaçaklar' plan istemiyor
Gülsuyu'nun da dahil olduğu yedi mahallede, 1980'den sonra kaçak yapılar
hızla arttı. Tek katlı evler, zamanla apartmanlara dönüştü. Pek çoğunun hâlâ
çatısı yok, demir filizleri açıkta. İlk fırsatta yeni katlar çıkılacak. Plana
karşı örgütlenen bölge halkı, uzmanlardan bilgi alarak, yargıya gitmeye
hazırlanıyor.
Maltepe ilçesinde, yapıların çoğu kaçak olan 200 bin nüfuslu yedi mahalle
için belediyenin hazırladığı nâzım imar planına, bölge halkı direniyor. Halk,
evlerinin yıkılmasından korkuyor.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin hazırladığı ve Maltepe'nin yedi
mahallesini kapsayan 1/5000 ölçekli E-5 Kuzeyi Nâzım İmar Planı, bölge halkını
tedirgin etti. Maltepeliler, bölgeye düzen getirecek planın, on binlerce insanı
yerinden edeceğini ileri sürerek karşı çıkıyor. Planın kapsama alanına giren
yedi mahallede halk hızla örgütlendi, ilgili makamları dilekçe yağmuruna tuttu.
Önceki gün belediye önünde protesto gösterisi yapan binlerce kişi dava açmaya
hazırlanıyor.
Sadece üçte biri tapulu
Plan, Fındıklı, Aydınevler, Başıbüyük, Girne, Zümrütevler, Gülsuyu ve
Gülensu mahallerini kapsıyor. Yedi mahallede 200 bin kişi yaşıyor. Sadece
Gülsuyu ve Gülensu mahallelerinin nüfusu yaklaşık 70 bin. Plana karşı ilk
örgütlenme de bu mahallelerde başladı. 1980'lerde başlayan hızlı göçle bölge
evlerle doldu, daha sonra evler apartmanlara dönüştü.
Yedi mahalledeki evlerin sadece üçte birinin tapusu var. Geri kalanların çoğu
tapu tahsis belgesine sahip. 13 Eylül'de 'askıya çıkan' planın duyulmasıyla
harekete geçen mahalle sakinleri üst üste toplantı yapıyor, uzmanlardan yardım
alıyor. Planın kendilerini evlerinden edebileceğine inanan halkı, uzmanlar da
destekliyor. Uzmanlara göre plan, Maltepe Belediyesi'nce 1/5000'den 1/1000'e
dönüştürüldüğünde yapacak pek bir şey kalmayacak. Bu nedenle 14 yerel dernek
binlerce üyesiyle plana karşı çıkmaya karar verdi.
'Rant merkezi olacak'
1970'lerin sonunda Gülsuyu'na yerleşenlerden biri olan Erdoğan Yıldız, plana
karşı çıkış gerekçelerini, "Masa başında hazırlanmış, halkın görüşü alınmamış.
Bu kadar insana nereye gidecekleri sorulmamış" diye açıklıyor. Plansız bir
bölgede kendilerinin de yaşamak istemediklerini belirten Yıldız, katılımcı bir
plana 'Hayır' demeyeceklerinin altını çiziyor.
Bölgenin denize bakan eşşiz manzarası ve depreme dayanıklı oluşuyla rant
açısından cazip olduğunu savunan Yıldız, "Küçük Armutlu ve Alibeyköy'ün ardından
sıra buralara geldi. İnsanlar yerlerinden edilecek ve buralar rant merkezine
dönecek" dedi.
Harita Mühendisleri Odası Başkanı Mehmet Ali Candaş da planda Bayındırlık
Bakanlığı'nca hazırlanan kentsel dönüşüm yasa tasarısına atıfta bulunulduğunu
belirterek, şunları söyledi: "Plan binlerce kişinin bölgeden uzaklaştırılmasını
hedefliyor. Plan uygulanırken kimsenin tapusu yok farz edilecek. Plan, kentsel
dönüşüm yasa tasarısına, yani henüz olmayan bir yasaya göre hazırlandığı için
mahkemeye gidildiğinde belediyenin aleyhine olacak."
'Planın benzeri yok'
İnşaat mühendisi Hasan Sert, 1/5000 planının ardından Maltepe Belediyesi'nin
1/1000'lik planları hazırlayacağını, bu durumda geri dönüşün olmayacağını
savundu. İmar Kanunu'nun 18. maddesinin uygulanacağını, buna göre herkesin
parselinin yüzde 40'ını vermek zorunda kalacağını ileri süren Sert, "Plan E-5'in
kuzeyinin tamamını kapsıyor. Bugüne kadar benzeri görülmemiş bir plan bu.
Plana bakıldığında Türkiye'nin hiçbir yerinde olmadığı kadar bir yeşil alan
olduğu görülüyor. Bu, Pendik Aydos'ta yapılan planları hatırlatıyor. Orada da
yeşil alanlar plan üzerindeydi, ama sonradan Kiptaş villalar yaptı ve 400 bin
dolardan sattı. Burada da benzer bir süreç gelişecek" diye konuştu.
Çözüm mahkemede
Şehir plancısı Celal Beşiktepe' ye göre plan tepeden inme: "Bugüne kadar
İmar Kanunu'nun 18. maddesi yerleşim olan bölgelerde uygulanmamıştı. Bu ilk
olacak."
Gülensu-Gülsuyu Güzelleştirme ve Kalkındırma Derneği avukatı Uğur Uruşak,
binlerce kişinin idare mahkemesine yürütmeyi durdurma davası açacağını söyledi.
Uruşak, "Herkes planlı bir yerde yaşamak ister. Ancak yolu, bu plan değil.
Ankara Dikmen Vadisi örnek alınabilir. Orada yıkılabilecek alanlar yıkıldı ve
planlı hale dönüştürüldü. Burada da en az zararla ve insanları mağdur etmeden
bir plan hazırlanabilir" dedi.
Belediye: Yıkım planı değil
İstanbul Büyükşehir Belediyesi: Plan alanı, sorunlu bir mülkiyet yapısına sahip
olup, okul, yeşil alan gibi kamuya hizmet verecek donatı alanları yok. Bölgede
yapılan 1/5000 ölçekli, Maltepe E-5 Kuzeyi Nâzım İmar Planı'nda, hem yasa ve
yönetmeliklerin gerektirdiği, hem de yaşam kalitesi ve güvenliğini artırmanın
gereği olan ve bölge halkına hizmet verecek asgari donatı alanlarının
ayrılmasına dikkat edilmiştir. Planın, '1/1000 ölçekli imar planları onanmadan
uygulama yapılamaz' hükmüne göre, 1/5000 ölçekli nâzım imar planında, uygulama,
istimlak ya da yıkım yapılması söz konusu değildir. Hazırlanan plan Maltepe
Belediyesi tarafından uygulanacaktır."
Maltepe Belediye Başkanı Fikri Köse: Bu, dört yıl önceki bir plan.
Büyükşehirle birlikte çalışıyoruz, eksikleri varsa düzeltilir. Ancak plan başka,
yıkım başka. Şehir plansız gelişemez.
Radikal - Hatice Yaşar |
