|
Emlak Vergisi'ne yüzde 10'luk 'kültür
zammı'
Emlak sahiplerine, 'kültür varlıklarının korunmasına katkı' adı altında
yüzde 10'luk ek yükümlülük geldi. Bazı belediyeler bu payı şimdiden
almaya başladı.
27 Temmuz 2004'te yürürlüğe giren 5226 sayılı Kanun'la emlak
sahiplerine 'Taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı' adı
altında yeni bir yükümlülük getirildi. Bu yükümlülük, ilgili belediye
tarafından mükellef hakkında tahakkuk eden Emlak Vergisi'nin yüzde 10'u oranında
tahakkuk ettirilip, Emlak Vergisi taksitleri ile birlikte alınacak. Katkı payının
matrahı, bina ve araziye ilişkin tahakkuk eden verginin tutarı olacak, bu
tutarların yüzde 10'u oranında katkı payı hesaplanacak ve Emlak Vergisi ile
birlikte ilki mayıs, diğeri kasım ayında olmak üzere iki eşit taksitte ödenecek.
Bu ay, 2004'e ait Emlak Vergisi ikinci taksitlerinin ödeme ayı. Bu yeni yükümlülük
2004 içinde yürürlüğe girdiğine göre bu yıla ait Emlak Vergisi ikinci
taksidi ile birlikte katkı payı da ödenecek mi? Bu konuda farklı görüşler
var. Katkı payı konusunda yetkili olan İçişleri Banklığı ile Kültür ve
Turizm Bakanlığı henüz hiçbir düzenleme yapmadılar. Ancak bazı
belediyeler katkı payı tahsiline başladılar.
Bize göre 2004'te katkı payı tahsil edilmez. Normalde her mali yüküm
gibi katkı payının da ne zaman ve ne şekilde tahakkuk edeceğinin kanunda açıkça
belirtilmiş olması gerekirdi. Oysa katkı payına ilişkin maddede bu husus açık
değil, 'Tahakkuk edecek katkı payları hakkında Emlak Vergisi Kanunu hükümleri
uygulanır" denilmekle yetinilmiş.
Böyle olunca da katkı paylarının aynen Emlak Vergisi'nde olduğu gibi dört
yılda bir yapılan takdirlere dayanılarak belediyelerce tahakkuk ettirilmesi,
izleyen yıllarda ise ilgili yıla ait Emlak Vergisi üzerinden yıl başında
kendiliğinden tahakkuk etmiş sayılması mecburiyeti vardır. Takdir yılını
izleyen yıllarda Emlak Vergisi yeniden değerleme oranının yarısı kadar artırılarak
tahakkuk etmiş sayıldığı içindir ki, katkı paylarının da izleyen yıllarda
yeniden değerleme oranının yarısı kadar artırılarak tahsil edilmesi
gerekir.
Buna göre katkı payının, ilgili belediyelerce 2004'te tahakkuk ve tahsil
edilmesi hukuken mümkün değil. Katkı paylarının ilk defa 2005 yılı Emlak
Vergisi ile birlikte, 2005'in başında kendiliğinden o yıl için tahakkuk
etmiş sayılması ve yine Emlak Vergisi ile birlikte o yılın mayıs ve kasım
aylarında, iki taksit halinde tahsil edilmesi gerekir.
Nasıl kullanılacak?
Bireysel ve toplumsal sorumluluğun bir parçası olarak ihdas edilen katkı payı,
Devletin kültür varlıklarını korumada yeterli kaynak yaratamamasının
sonucunda doğdu. Toplanan kaynak, kültür varlıklarının korunması ve değerlendirilmesi
amacıyla hazırlanan projeler kapsamında kamulaştırma, projelendirme,
planlama ve uygulama konularında kullanılmak üzere il sınırları içindeki
belediyelere valinin onayı ile kullandırılacak.
Milliyet - Erdoğan Sağlam |
