|
610 milyon Dolar'lık
proje Ukrayna'da 'seçim'e takıldı
Ukranya'da Yüksek Mahkeme seçimin yenilenmesi kararı alırken, orada iş
yapan Türk işadamları umutla ülkenin 'istikrar'a kavuşmasını bekliyor.
Enerji Yapı’nın 610 milyon dolarlık projesi de seçimlerin tamamlanmasına
endekslenmiş bulunuyor.
Rusya Federasyonu dahil bütün Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ülkeleri
içinde en hızlı büyüyen ekonomiye sahip Ukrayna'nın siyasi istikrarsızlığa
saplanması bu ülkedeki Türk yatırımcıları endişelendiriyor. Yüksek
Mahkeme'nin 'seçimin yenilenmesi' kararından sonra 'ekonomide kriz çıkmadan'
siyasi krizin çözüme kavuşup kavuşmayacağı merakla bekleniyor.
Türkiye'den Koç, Turkcell, Evyap, Efes Bira gibi büyük grupların da yatırım
yaptığı Ukrayna'da, Enerji Yapı A.Ş.'nin, Japon IHI ile Japon kredisi
kullanarak gerçekleştireceği 610 milyon dolarlık Dinyeper Projesi de seçimlerin
tamamlanmasını bekliyor. Dinyeper Nehri üzerinde 5 adet köprü ve çevreyollarını
kapsayan projeden önce de Kiev'de Dinyeper manzaralı 64 villa yapıp, tanesini
1.5 milyon dolardan satan Enerji Yapı A.Ş.'nin başkanı Süleyman Hamit Müftigil,
köprülerle ilgili projeyi başlatmak için mart ayında Ukrayna'yı ziyaret
Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen'den bu ülkedeki bürokrasinin halledilmesi
konusunda yardım istemişti. Enerji Yapı Ukrayna Yetkilisi Kanşobi Yediç, 5
köprü ve 6 yol bağlantısını kapsayan projeye başlamak için 'seçimlerin
sonuçlanmasını beklediklerini' belirterek, "Tüm anlaşmalar tamamlanmıştı,
seçimlerden sonra başlayabiliriz. Ancak bu politik ortamda doğal olarak
herkes beklemede" dedi. Politik ortamın ne getireceği konusunda birşey söylemenin
güç olduğunu kaydeden Yediç, "Ancak yakın dönemde bir karar alınması
gerekiyor. Çünkü genel anlamda ekonomik hayat durmuş vaziyette" diye
konuştu. Yediç, söz konusu projenin yerel bürokrasi nedeniyle daha önce başlayamadığını
kaydetti.
Demokrasi bozulmasın
Ukrayna'da 350 kişilik istihdamla bisküvi, gofret ve çikolata kaplamalı
ürünler üreten Vita Ukraine'nin yetkilisi Cem Çakıroğlu da şu anda ülkede
işlerini olumsuz etkileyecek şiddette bir kargaşa olmadığını söyledi. Çakıroğlu
şöyle konuştu: "Üretimimiz sürüyor, bisküvilerimizi de satıyoruz
ama uzun vadede ne olur bilemiyoruz. Şu anda hammadde temininde de sorunumuz
yok. Ukrayna vatandaşları normal demokratik gösteriler yapıyorlar. Bu
haliyle gösteriler işlerimizi olumsuz etkilemez. Demokratik çerçevede ülkede
yönetime kim gelirse gelsin bizim işlerimiz devam edecek."
Ukrayna'da Türk inşaat şirketlerinin ekim ayı itibariyle yüklendiği
taahhüt işi 216 milyon doları buluyor. 25 Türk müteahhitlik firması bu ülkede
faaliyet gösteriyor ve en son gerçekleştirilen büyük proje; Türkiye'ye
Rusya dogalgazını taşıyan boru hattının genişletilmesi oldu. bu projede
Enka, Entes, Tekfen ve Gama'nın ortak olarak kurdukları Transbalkan şirketi görev
aldı. Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Erdal Eren, "Olaylar
sadece gösteri niteliğinde. Bu haliyle demokrasinin güzellikleri gibi görüyorum.
Bizim için hangi partinin hükümet olacağı farketmez. Asayiş bozulursa
sorun yaşarız. Bunu da istemeyiz. Ukrayna bizim için geleceği olan bir pazar
ve birçok müteahhit orayla ilgileniyor" dedi.
Hangi Türk şirketi ne yapıyor
Ukrayna'da Türk şirketleri gıda-içecek, temizlik malzemeleri, hazır
giyim, orman ürünleri, maden ve metal, inşaat ve inşaat malzemeleri alanlarında
faaliyet gösteriyor. Bunlar arasında Vita Ukrayna, Colins, Ata, Lord Food, Gülsan
İnşaat gibi şirketler yer alıyor. Bazı şirketlerin faaliyetleri şöyle:
Turkcell: Turkcell, Digital Cellular Communication ile ortaklık kurarak
Ukrayna'nın üçüncü büyük GSM yatırımına girişti.
Aygaz: Aygaz Ukraynalı Chem Oil ile Ukraine LLC'yi kurdu ve LPG ihraç
terminali işletmeciliğine başladı. Rusya menşei LPG'yi Türkiye'ye ihraç
eden şirketin adı Illychevsk Gas Transshipping Terminal olarak değiştirildi.
Efes Pilsen: Efes Pilsen Bira Grubu Chernomor bira fabrikasının yüzde
51'ini aldı ve yılda 100 milyon litre bira üretimi yapıyor.
Evyap: Temizlik malzemeleri üretiyor.
Olivia Beta: Olivia Beta Undistrial Complex adlı Türk yatırımı temizlik
malzemesi alanında faaliyet gösteriyor.
Batı Nakliyat: Batı Nakliyat, Ukrferry şirketi ile Derince'den Ilyiçevsk'e
taşıma yapıyor.
Bankadan döviz çekmeye sınır
Kiev'deki Tis Turizm'in sahibi Kerim Hekim, krizin uzaması yüzünden halkın
bankalara hücum ederek paralarını çekmeye çalıştığını hatırlatarak,
‘Hükümet, bu gelişme üzerine döviz alış verişine, bankalardan havale
ve para çekilmesine yönelik kısıtlamalar getirdi. Bunun da bize yansıması
elbette olumsuz oldu’ dedi. Halkın son derece sağduyulu olduğuna dikkati çeken
Hekim, ‘Böylesine kalabalık bir organizasyonda, çok küçük birkaç hadise
dışında bir tartışma yaşanmadı. Bu kadar büyük bir organizasyonda bir
çatışma yaşanmaması, dünyanın başka bir yerinde görülmüş bir olay değil’
diye konuştu. Ülke çapında iş yapan 100 Türk şirketi bulunduğunu
belirten Hekim, şunları söyledi: ‘Burada Türk işadamları için fırsatlar
çok fazla. Türkiye'nin burada olumlu görünümü var. Başbakan Recep Tayyip
Erdoğan'ın buraya yaptığı ziyaret çok olumlu bir hava yaratmıştı. Bu
tip üst düzey ziyaretlerin daha çok yapılması gerekir.’
Gema Endüstri'nin sahibi Süleyman Adıyaman da Ukrayna'daki olayların Türk
işadamlarını korkutmaması gerektiğini belirterek, şunları söyledi:
‘Haftada 10 uçak ve çok sayıda Türk işadamı geliyor, ama fazla gezmeden
hemen gidiyorlar. Burada şartlar zor ama gün geçtikçe düzeliyor.’
Hürriyet - Sadi Özdemir |
