|
Haliç'in dünü, bugünü ve yarını
 Haliç,
çeyrek asırlık sancılı dönemin ardından yeniden nefes almaya başladı
Kağıthane'si, Sadabad'ı, Eyüp Sultan'ı, Aynalıkavak'ı ve Hasbahçe'siyle her
dönemin cazibe merkezi olan Haliç'in kıyılarında tüm medeniyetlerin izlerini
bulmak mümkün.
İstanbul'da Beyoğlu ile tarihi yarımadayı
birbirinden ayıran Haliç, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin projesiyle, 16
kilometrelik sahil şeridi, müze ve kültür merkezleriyle donatılarak kültür
vadisi haline gelecek.
Haliç, yıllardır eski ihtişamını arıyor
Haliç, bataklıktan yeniden saadabata dönüşün özlemini çekiyor. Çeyrek
asırlık, sancılı dönemin sonunda Haliç, yeni yeni nefes almaya başladı. Haliç'in
suyu gibi, çevresi de temizlendi.
Geriye Taşkızak, Camialtı ve Haliç tersaneleri ile
Kuzey Deniz Saha Komutanlığı'nın bulunduğu tarihi yapılar kaldı. İşte o tarihi
yapılar, bugün yeni bir projenin de fitilini ateşledi.
Topbaş: "Haliç'in kültür vadisine dönüştürülmesi
öngörüldü"
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, Haliç'in kültür vadisine
dönüştürülmesinin öngörüldüğünü belirterek, "Haliç Osmanlı'dan bugüne
tersaneleriyle İstanbul'u İstanbul yapan özelliklerinden biri. Artık İstanbul'un
gelişen noktasında buradaki işletmeler, Tuzla'ya taşındı" dedi.
Topbaş, iki tersanenin bulunduğu Haliç'te, bir havza
ve bir turizm merkezi oluşturarak, İstanbullulara bu güzelliği yansıtmak
istediklerinin de sözlerine ekledi.
 Projenin
adı Haliç Kültür Vadisi
Uzun yıllar hoyratça kullanılan sahile yeniden hayat verecek projenin adı,
Haliç Kültür Vadisi. Proje, Bilgi Üniversitesi tarafından, Çağdaş Sanatlar
Müzesi'ne dönüştürülecek Silahtarağa Elektrik Santrali'nden, Dolmabahçe
Sarayı'na kadar uzanıyor. Haliç Kültür Projesi, bu kıyı şeridinin sanat ve
kültürün sudaki adresi olmasını amaçlıyor.
Peki ama, İstanbul'a yeni bir ses vermeyi amaçlayan
proje, nasıl ve ne zaman hayata geçecek? Hangi yapıların dönüşümü, hangi kamu
binalarının taşınması gündemde? Hepsi kültür ve sanatın sudaki adresi Haliç'te.
Madra: "Tarihi yapının bozulmaması gerekiyor"
Tersane dokusunun bozulmaması gerektiğini ifade eden Küratör Beral Madra,
"Haliç çok özel bir yer diye düşünüyorum. Dünyada kaç tane böyle tersane var ki!
Belki iki ya da üç. Bir tanesi Venedik'te bildiğimiz gibi. Dolayısıyla bir kere
tersane dokusunun bozulmaması gerekiyor. Yani tarihle ilgili her şeyin" diye
konuştu.
Şehistanbul Derneği Başkanı Atilla Tuna ise,
bölgenin turizm potansiyelinin çok yüksek olduğunu belirterek, "Haliç
projelerinin tümünün tamamlanmasıyla beraber burası, turizm cenneti haline
gelecektir diye düşünüyorum. Çünkü turizm potansiyeli çok fazla olan bir bölge.
Yelkencilik, kano yarışları yapılabilir" dedi.
Haliç'e sahil şeridi düşüncesi
Haliç Çevre Koruma Projesi'yle birlikte yürütülen Kültür Vadisi Projesi,
aslında Altınboynuz'un sınırlarının da dışına çıkıyor. Dolmabahçe Sarayı'ndan
başlayıp Silahtarağa'daki elektrik santraline kadar uzanan sahil şeridi, bu
projenin ana hatlarını oluşturuyor.
Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş'ın
deyimiyle, boğazın serin sularında başlayacak kültür sanat turları,
Silahtarağa'da çağdaş sanatlar müzesine dönüştürülecek ve elektrik santralinde
son bulacak, yani yeni adıyla Santral İstanbul'da.
 Topbaş,
Haliç projesini değerlendirdi
Başbakan Erdoğan’ın da üstünde ısrarla durduğu Haliç Kültür Vadisi
projesini, Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş değerlendirdi.
Topbaş, Haliç Kültür Vadisi için düşünülenin,
Dolmabahçe Sarayı’ndan başlayıp Bilgi Üniversitesi tarafından enerji ve doğal
kaynaklar müzesine dönüştürülmesi planlanan, Silahtarağa Elektrik Santrali'ne
kadar uzanan bir sahil şeridi olduğunu belirtti.
Kadir Topbaş, "Dolmahçe'den itibaren sahil yoluyla
insanlar, Haliç'in kuzeyine kadar gelebilmeli. Galata'daki Modern İstanbul'un
bulunduğu yerden yapılacak çalışmalar sonucu, insanların yürüyerek buradaki
eserlerle tanışmasını istiyorum" dedi.
"Haliç'te nasıl bir dönüşüme gidelim?"
Haliç Kültür Vadisi projesinin, yapı taşlarının birer birer oluşmasıyla
fikirler de gelmeye başladı. 5-10 yıl önce tartışılan 'Haliç'i nasıl kurtaralım'
konusu, bu kez yerini, 'Haliç'te nasıl bir dönüşüme gidelim' sorularına bıraktı.
İnsan yerleşimleri Derneği Başkanı Korhan Gümüş,
"Kuzey Deniz Saha Komutanlığı ve Türkiye Denizcilik işletmelerinin binaları
aslında muazzam birer endüstriyel kompleks. Aynı zamanda bunların içinde
1400'lerden kalma arkeolojik kalıntılar da var. Nasıl Venedik tersanesi, şu an
büyük bir çekim gücüne sahipse, İstanbul için de tersaneler en belli başlı
kültür projemiz olabilir" dedi.
 Madra:
"Kültür merkezi olarak kullanıma çok uygun"
Küratör Beral Madra ise, "İstanbul bienali için her yıl bina arıyoruz.
Mesela burası pekala daha birçok kültürel etkinliğin yanısıra, planlanan bienal
için de mekan olabilir" diye konuştu.
Vadi projesi içinde, saray, enerji ve doğal
kaynaklar müzesi, modern sanat müzesi, sanayi ulaşım müzesi ve bir kültür sanat
merkezi olacak. Ancak bunların büyük bir bölümü masada ve faaliyette sadece iki
mekan var: Karaköy-Tophane'deki antrepodan dönüştürülen İstanbul Modern ile
Hasköy tersanesinin yerini alan Rahmi Koç Müzesi.
Taşkızak ve Camialtı tersaneleri kaderine
terkedilmiş
Deniz Kuvvetleri Komutanlığı tarafından boşaltılan Taşkızak ile denizcilik
işletmelerine ait Camialtı tersaneleri, bugün terkedilmiş durumda sahildeki
bekleyişlerini sürdürüyor.
Denizcilik işletmelerine bağlı Haliç tersanesinden
ise, balyoz sesleri yükseliyor. Tüm bunların ardından tek bir şey kalıyor
geriye: Haliç Kültür Vadisi'nin taçlandırılması.
Kadir Topbaş imzalı, asma köprü tüm bu vadiye açılan
kapı olacak. Manhattan ve Brooklyn'i birleştiren köprünün bir benzeri, bu kez
Unkapanı ve Şişhane'yi birbirine bağlayacak. Altından, Haliç Kültür Vadisi'ne
kısa yolculuklar yapılacak.
Haliç için, ilk adım bu ay içinde atılıyor
Haliç Kültür Vadisi projesi için atılması planlanan ilk adımda, korunaklı
suların tersanelerden arındırılması var. Kent yönetimi, Milli Savunma Bakanlığı
ile masaya oturup, askeri tersanelerin devri konusunda protokole imza atacak.
Bir yandan da Rahmi Koç Müzesi, Miniatürk, Feshane
ve İstanbul Modern'le ilk adımları atılan projenin, en önemli ayaklarından biri
yani Sütlüce Kültür Merkezi'nin tamamlanmasına çalışılıyor.
Haliç Kültür Projesi'nin iki önemli ayağından biri
olan 'İstanbul Modern', Dolmabahçe Sarayı’nı da içine alan Haliç Kültür
Projesi'nin ikinci durağı. Başbakan Erdoğan tarafından açılan Türkiye’nin ilk
modern sanat müzesinin projede yer alabilmesi için eksikliklerinin tamamlanması
gerekiyor.
Topbaş, aklındaki Haliç'i anlattı
Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, "Camialtı tersanesi, kızağıyla
kalacak. Burada birtakım aktivite merkezleri, müzeler, sanat faaliyetlerinin
yapılacağı mekanlar olacak" diyerek planlananları anlattı.
Topbaş, "mesela buraya bir kadırga koymayı
düşünüyorum. Ama Haliç tersanesi kalacak, orayı biz işleteceğiz, tabii ortadaki
çirkin görüntüyü döküntüleri kaldıracağız. Kuzey Deniz Saha Komutanlığı oldukça
eski. Burayı müze yapmayı düşünüyoruz. Diğer yandan Aynalıkavak Kasrı var. deniz
hastanesi büyütüldü, onarıldı. Elektrik santlari olarak bildiğimiz yer, modern
sanat müzesine dönüşüyor" diyerek aklındaki Haliç'i anlatmaya devam etti.
Karaköy rıhtımında, 8 bin metrekarelik alana kurulu
İstanbul Modern Sanat Müzesi çok yönlü, çok sesli, değişken ve dinamik bir
eğitim ve kültür merkezi olarak hizmet sunmayı amaçlıyor.
İstanbul, Avrupa'nın kültür başkentlerinden biri
olma hedefinde
Yılda bir milyon ziyaretçi ağırlamayı hedef koyan müze, İstanbul’un, Avrupa’nın
kültür başkentlerinden biri olma sürecine katkıda bulunmayı görev edinmiş
durumda.
Haliç'te en az Koç Müzesi kadar ilgi çeken bir diğer
durak da Miniatürk. Ayasofya'dan, Anıtkabir'e Türkiye'nin simgeleri, buradan
Haliç'e bakıyor.
Sütlüce, projenin en önemli ayağından biri
Vadinin en önemli ayağı ise, Sütlüce'de yükseliyor, daha doğrusu yükselmesi
amaçlanıyor. 2001 yılında tamamlanması gereken inşaat, ağır aksak ilerliyor.
Avrupa’nın en büyük kültür merkezi olma iddiasıyla altı yıl önce Başbakan
Erdoğan’ın Büyükşehir Belediye Başkanı olduğu dönemde temelini attığı kültür
sarayı hala bekiliyor.
45 bin metrekarelik alana kurulu Sütlüce Kültür
Merkezi, sinema, tiyatro, konser, kongre ve sergi saraylarının birarada
bulunduğu bir kompleks. Proje, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin bu yılki
öncelikli hedefleri arasında yer alıyor.
Balta: "Sütlüce'nin yüzde 60'ı tamamlandı"
İstanbul Büyükşehir Belediye Fen İşleri Müdürü Yunus Balta, Sütlüce Kültür
Merkezi'nin kaba inşaatının bittiğini belirterek, "inşaat çalışmalarının yüzde
60'ı tamamlandı. İnşaatın kapı, cam, çerçeve gibi ince inşaatı kaldı" dedi.
Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş,
"müteahhitle el sıkıştıklarını söylerek, inşaatın 2005 sonunda biteceğini
belirtti.
Şehristanbul Derneği Başkanı Atilla Tuna ise,
"önümüzdeki on yıl içinde buradaki değişimi hep birlikte göreceğiz. Umarım
projeler bir an önce bitirilir ve İstanbul hakettiği yere gelir ve özellikle
turizmde markalaşır" diye konuştu.
Projenin en zor aşaması, tersaneler
Tersanelerde ise söz sahibi çok. Öncelikle Deniz Kuvvetleri'ne ait Taşkızak
ile denizcilik işletmelerine ait Camialtı ve Haliç tersanelerinin belediyeye
devredilmesi gerekiyor. Ve bu da belediyenin kesenin ağzını açması anlamına
geliyor.
Deniz Kuvvetleri Komutanlığı tersaneler ve Kuzey
Deniz Saha Komutanlığı binalarına karşılık belediyeden Gölcük ve Heybeliada gibi
farklı noktalarda 80 bina yapmasını talep ediyor.
Şimdilik taslak protokol hazır
Anlaşma olursa tersaneler ve binalar iki yıl içinde belediyeye devredilecek.
Bu da 200 milyon YTL demek. Denizcilik işletmelerine bağlı Haliç tersanesinin de
belediyeye devri içi eli kulağında yorumları yapılıyor.
2010 yılı Avrupa Kültür başkenti olmaya aday,
İstanbul Haliç Kültür Projesi hayata geçirilirse önemli bir avantaj sağlayacak.
Toplam 500 trilyon lira, yani 500 milyon YTL bulunabilirse Haliç belki de altın
boynuz yerine kültür boynuzu olarak anılacak.
CNN Türk - Başak Çubukçu |
