|
Türkiye’nin en güzel
10 pasajı
 Pasaj,
Türkçe’ye Fransızca’dan girmiş bir sözcük. Fransızca’da ‘Passage’, geçit
anlamına geliyor. Türkçe’deki tanımı da pek farklı değil: Bir sokak, cadde veya
meydandan, ayrı veya aynı sokaktaki cadde veya meydanlara üstü kapalı olarak
geçit imkanı sağlayan ve çeşitli işyerlerini içine alan yerler.
Türkiye’de pasaj, büyük şehirlere ait
bir yapı biçimi. Anadolu’da daha çok hanlar göze çarpıyor. İstanbul’da 19.
yüzyılla birlikte çoğalıyorlar. Pasajlar, iki sokağı birbirine bağlamanın yanı
sıra, Türkiye’nin ilk alışveriş merkezleri olma görevini de üstleniyor. Biz de
bu hafta büyük jürimize, Türkiye’nin en güzel pasajlarını sorduk. Mimari
özelliklerinin yanı sıra, hálá yaşıyor olmalarına, alışverişin canlı olmasına,
kalabalıkları hálá çekiyor olmalarına dikkat ettik. Daha önce belirttiğimiz gibi
şehirli bir yapı türü olması ve bizde özellikle 19. yüzyılda inşa edilmeleri
nedeniyle, en iyi 10 listesine İstanbul ağırlığını koydu. Gaziantep ve İzmir’den
de birer pasaj, listede kendine yer buldu.
 En iyi
10
1. Pasaj Markiz - İstanbul
2. Hazzopulo Pasajı - İstanbul
3. Avrupa (Aynalı) Pasajı - İstanbul
4. Reasürans Çarşısı - İstanbul
5. Atlas Pasajı - İstanbul
6. Büyük Pasaj - G.Antep
7. Aznavur Pasajı - İstanbul
8. Beyoğlu Rumeli Pasajı - İstanbul
9. Hamza Rüstem Pasajı - İzmir
10. Nişantaşı Rumeli Pasajı - İstanbul
Pasaj Markiz
Eski Beyoğlu’nun simgesi
1840 yılında Passage Oriental (Şark Aynalı Pasajı) adıyla açılan pasaj, dönemin
sosyal ve kültürel faaliyetlerinde önemli bir yere sahipti. Zamanın ünlü
pastanesi Lebon, 1940 yılında yerini Markiz Pastanesi’ne bıraktı ve Markiz
Pastanesi yıllar boyu yazarların, sanatçıların ve aydınların buluşma noktası
oldu. 2003 yılında pastane pasajla birlikte yeniden açıldı. Şimdiki adı Passage
Markiz. Beş katlı pasajda, 25 mağaza, bar ve kafeler bulunuyor. Aksesuvar,
giyim, takı, ayakkabı, kozmetikle ilgili dükkanlar var. Sabah 10’dan gece 22’ye
kadar açık olan mağazalar dışında, eğlence mekanları ile Markiz’de hayat, günün
ilk ışıklarına kadar devam ediyor. Adres: Passage Markiz. No: 360/109
Hazzopulo Pasajı
Jön Türkler’in toplantı yeriydi
1871 yılında tüccar Hacopulo tarafından inşa edildi. O yıllarda pasajda düğmeci,
şapkacı, iplikçi gibi dükkanlar vardı. Üst katları ev olarak kullanılan pasajda,
Ahmet Mithat Efendi’nin matbaası da bulunuyordu. Bu nedenle Jön Türkler’in
buluşma yeriydi. Hazzopulo Pasajı’nın en önemli özelliği, şu an kapalı olan
dükkanlar dışında görünümün aynen korunmuş olması. Pasajda parfümeriden takıya,
kitabevinden çantaya 40 çeşit mağaza var. Bir dönemin ünlü şapkacısı M.
Katya’nın dükkanı da hálá burada. Pasaj sabah 7.00’de açılıp, akşam 20.30’da
kapanıyor. 5 katlı pasajın üç kapısı var. İstiklal ve Meşrutiyet caddelerine
açılıyorlar. İki yangın atlatan pasaj, iki önemli restorasyon geçirdi. Hazzo
Pulo Restoran ve Şarap Evi de burada bulunuyor. Adres: Meşrutiyet Caddesi. No:
75
Avrupa (Aynalı) Pasajı
Turistlere hizmet veriyor
140 yıllık bir pasaj. 1994’te gördüğü tadilatla son halini aldı. Pasajda daha
önce düğmeci ve kemerciler bulunuyordu. Şimdi alt katında 22 mağaza, üst
katlarda da üç büro var. Daha çok turistik eşyalar satılıyor. Kuyumcular, antika
eşya satan mağazalar, seramikçiler ve giysi dükkanları var. Sabah 8.30’dan akşam
21.00’e kadar açık. İtalyan mimarisinden izler taşıyor, üç katlı. Ünlü ressam
Komet’in atölyesi de burada. İki kapısı var, biri Balık Pazarı’na diğeri
Galatasaray’a açılıyor. Avrupa Pasajı girişinde 30 adet eski heykeli olmasıyla
da ünlü. Adres: Hüseyin Ağa Mahallesi. Meşrutiyet Caddesi. No: 16
Reasürans Çarşısı
Modern sonrası akıma ait
Milli Reasürans Çarşısı mimaride modern sonrası akımın başarılı örneklerinden
biri sayılıyor. Adı çarşı ama jüri üyeleri son dönemde inşa edilen pasajların en
iyisi olduğunu düşünüyor. Teşvikiye ve Nişantaşı ahalisinin buluşma noktası. Bir
tarafı Demokrasi Parkı’na, diğer tarafı Teşvikiye’ye bakan pasajda giyim
mağazaları, kafe ve barlar, kitabevi mevcut. Zanzibar, Touchdown, On ve Kerem
Görsev Caz Bar pasajın önemli eğlence mekanlarından birkaçı. AFM Sinemaları da
burada üç salonuyla hizmet veriyor. Sanat galerilerine de ev sahipliği yapan
Reasürans’ta Planet Spor Salonu da var. Adres: Teşvikiye Caddesi. Reasürans
Pasajı. No : 43
Atlas Pasajı
Gençlerin buluşma noktası
Osmanlı mimarisinin hakim olduğu Atlas Pasajı, 1877’de inşa edildi. 1870 Galata
yangınında zarar gördükten sonra, 1900’lü yıllarda onarıldı. Pasajın ön tarafı
dört katlı, arka blokta ise 3 kat bulunuyor. A Blok hálá tarihi özelliğini
koruyor. 1985’te bugünkü halini alan pasajda 44 mağaza var. Pasajla aynı adı
taşıyan sinemanın yanısıra iki dernek (Film Yönetmenleri Derneği, Çağdaş Sinema
Oyuncuları Derneği-ÇAYOD), tiyatro ve bar yer alıyor. Kültür Bakanlığı’na ait
Saray Bölümü hala onarım aşamasında. Giysi, hediyelik eşya, ev eşyaları, orjinal
giysiler satılmakta. Sabah 9.30’dan gece 23.00’e kadar açık. Sefahathane ile
tiyatro oyuncularını buluşturan Kulis adlı barlar pasajın girişinde. İki kapılı,
ön kapı İstiklal Caddesi’ne, arka kapı Aşağı Çeşme Sokak’a açılıyor. Adres:
İstiklal Caddesi No.209- Beyoğlu
Büyük Pasaj
300 yıllık pasaj
Yaklaşık 300 yılı geride bırakan Büyük Pasaj, tarih kokan atmosferiyle çeyrek
asırdır turistik eşya satıcılarının kalesi. Karagöz Caddesi’nde bulunan Büyük
Pasaj, en büyüğü 30 metrekare olan 270 işyeri ile züccaciye, hediyelik eşya ve
elektronik eşyaların satıldığı, turistlerin uğramadan geçmediği alışveriş
merkezi kimliğini günümüzde de sürdürüyor. Osmanlı döneminde yaptırılan ve
kuruluşundan itibaren Gaziantep’in yanı sıra çevre iller ile Suriye’nin Halep
kentinde yaşayan insanlara da hitap eden Büyük Pasaj, Kurtuluş Savaşı sırasında
Antep Savunması’nda ayakta kalmayı başaran ender binalar arasında. Adres.
Karagöz Caddesi.
Aznavur Pasajı
Sabaha kadar açık
1883 yılında inşa edilen pasaj, 1989 ve 1993 yıllarında yapılan tadilatla
bugünkü halini aldı. Dokuz katlı Aznavur Pasajı da İtalyan mimarisinin izlerini
taşıyor. Pasajda 28 mağazanın yanı sıra kafeteryalar da var. Köy Cafe, bilardo
salonu ve internet cafe, spor salonu, resim atölyesi, dans salonu bunlardan
birkaçı. Pasajın iki kapısı bulunuyor. Kapılar, İstiklal Caddesi ve İngiliz
Konsolosluğu’na açılıyor. Pasaj, sabah 7.00’de açılıyor. Dış ana kapı gece saat
01.00’de kapanıyor. 01.00’den sonra içeride müşteri ya da çalışan biri olduğu
zaman sabaha kadar açık kalıyor. Adres: İstiklal Caddesi. Aznavur Pasajı. No:
212
Beyoğlu Rumeli Pasajı
Konaktı, pasaj oldu
1894 yılında Ragıp Paşa tarafından konak olarak yaptırıldı. Konak yaşamının sona
ermesiyle işyeri olarak kullanılmaya başlandı. İtalyan mimarisinden izler
taşıyan Rumeli Pasajı’nın iki kapısı var, biri İstiklal Caddesi’ne, diğeri arka
tarafa Öğüt ve Mayacı sokaklara açılıyor. Pasaj üç bloktan oluşuyor. 15 yıl önce
binanın en büyük bloku olan arka taraftaki C blok boşaltıldı. İki yılda C blokun
önce dış sonra iç cephesi onarıldı. C blok, şimdi bir sanat atolyesi. Resim,
dans, tiyatro atölyeleri var. Ayrıca Oyuncular Tiyatro Cafe, Monalisa bar ve
cafe, İnternet Zin Cafe, Patika, Papillon, Sarkorita, Rumeli Cafe de burada
bulunuyor. İstiklal Caddesi girişinin bir tarafında kitapçı, bir tarafında ise
hediyelik eşyalar, süs eşyaları ve takı satan tezgahlar var. Bir bölümü
faaliyete geçen Teras Cafe’si bulunuyor. 8.00-20.00 arası açık. Adres: İstiklal
Caddesi. Rumeli Han. No: 88.
Hamza Rüstem Pasajı
İzmir’in en eskisi
Tarihi Kemeraltı Çarşı’nın en eski pasajlarından biri olan Hamza Rüstem Pasajı,
70 yıla yaklaşan geçmişiyle İzmir’deki pasajların da en eskisi. İlk adı ‘Emirler
Çarşısı’ olan pasaj, zaman içinde İzmir’in ünlü fotoğrafçılarından Hamza
Rüstem’in dükkan açmasıyla, Hamza Rüstem Pasajı olarak anılmaya başlandı.
Kemeraltı ve Kestelli tarafından iki ayrı girişi olan iki katlı pasaj içinde
40’a yakın dükkan yer alıyor. Ağırlıklı olarak personel kıyafeti satan dört
mağazasının yanı sıra fotoğrafçı, stüdyo, eczane, kuyumcularıyla haftasonları
yoğunluk yaşıyor.
Nişantaşı Rumeli Pasajı
Pazar günleri kapalı
Rumeli Pasajı son 30 yıldır şu anki halinde. Dış cephesi hiç restorasyon
görmeyen pasaj, geçen yıl iç restorasyondan geçti. Aralarında giyim, kırtasiye,
kumaş ve müzik mağazalarının, terzi atölyelerinin bulunduğu 28 dükkan var. İki
katlı pasajın Rumeli Caddesi ve Şafak Sokak’a açılan iki kapısı var. Özel günler
dışında pazarları kapalı. Sabah 07.30’dan akşam 21.00’e kadar pasajı dolaşmak
mümkün. Mağazalar dışında Opera adlı bir de cafesi de var. Adres: Rumeli
Caddesi. Rumeli Pasajı. No: 45
Gezginler, mimarlar, gazeteciler ve
turizmcilerden oluşan büyük jüri seçti
Hürriyet yazarı
Kanat Atkaya
Hürriyet’in seyahat yazarı
Mehmet Yaşin
Turist Rehberleri Birliği Bşk.
Şerif Yenen
Radikal köşe yazarı
Nur Çintay
Adanalı turizmci, gurme
Tayyar Zaimoğlu
Bilkent Ün. Turizm Otelcilik Yük. Ok.
Müd.
Kamer Rodoplu
İzmirli tarihçi, yazar
Yaşar Aksoy
Mimar
Hakan Kıran
Tarih profesörü
Necdet Sakaoğlu
Mimar, İst. Belediye Başkan Danışmanı
Tülin Ersöz
Hürriyet |
