|
Noel Baba da
Küreselleşti
Globalleşen dünyada egemen kültürün
baskısını gündelik hayatımız içerisinde farketmeden yaşıyoruz. Tüketimin
artırılması adına çok ciddi bir biçimde yaratılan pazarlama teknikleri ile
kültür dayatması günün herhangi bir anında bazı şeyleri görmemizi engelliyor
olabilir ama Aziz Nikolaos heykelinin yerine dikilen ve imajı Coca Cola
tarafından oluşturulan Noel Baba heykelini görmemek mümkün değil diye
düşünüyorum.
Şaşkınlık verecek bu olay TUREB
tarafından bir basın bülteni ile kınandı. Hala bazı şeylere şaşırabiliyorken
TUREB’in demecini okumakta fayda var;
“Turist Rehberleri Birliği (TUREB),
Antalya'nın Demre İlçesi'nde Aziz Nikolaos heykelinin yerine dikilen imajı Coca
Cola tarafından çizilen kırmızı-beyaz kıyafetli Noel Baba heykeline tepki
gösterdi. Turları sırasında edindikleri izlenimlerinden turistlerin bu yeni
'plastik' Noel Baba'yı komik bulduğunu öğrendiklerini anlatan profesyonel turist
rehberleri, 'gerçek' Aziz Nikolaos heykelini geri istiyor.
Rus heykeltıraş Gregory Potosky
tarafından yapılan Anadolu topraklarının bir ereni olarak 'gerçek' Aziz Nikolaos
heykelinin 'iyiliğin ve yardımseverliğin’ sembolü olduğunu hatırlatan rehberler,
kilisenin önüne dikilen bu yeni heykelin ise ticari bir firmanın pazarlama
sembolü olmaktan öteye bir anlam taşımadığını söylüyor.
DYP'li Belediye Başkanı Süleyman
Topçu'nun, "Noel Baba’yı, ilçemize gelen turistlerin de tanıyacağı şekilde,
sırtında hediye torbası, elinde zili ve kırmızı giysisiyle gösteren bir heykel
yaptırdık" açıklamasını 'talihsizce' olarak niteleyen rehberler, turistlerin
buraya o heykeli görmek için değil, tarihi-dini-kültürel değerleri yerinde
gezmek için geldiğinin altını çiziyor.
“Noel Baba'yı kırmızı-beyaz kıyafetle
dünyada ilk kez tasvir eden Coca-Cola firmasıdır. Coca-Cola'nın yarattığı Noel
Baba'nın bir kopyasının ören yerine dikilmesini doğru bulmuyoruz. Aziz Nikolaos,
yaşadığı dönemde herkese yardım eden biriydi. Efsaneleşen bu azizi, Hristiyanlar
da Noel Baba olarak tanıyor. Bir Anadolu erenini böyle tasvir etmemiz doğru
değil. Turistlere bunu izah etmekte zorlanırız” diyen rehberler, Rus heykeltıraş
Gregory Potosky tarafından yapılan 'gerçek' Aziz Nikolaos heykelini geri
istiyor.
Turist çekme bahanesiyle düşülen bu
'komik' duruma, yaşadığı coğrafyanın değerlerinden habersiz, tarih bilgisi eksik
yöneticilerin sebep olduğunu vurgulayan rehberler, özellikle böyle turistik
açıdan önemli bölgelerde yönetimde olan kişileri görev yaptıkları bölgelerinin
her değerini yeterince özümsemeye çağırıyor.
Anadolu’da Aziz Nikola
Aziz Nikola 3. yüzyılda Patara´da doğdu ve orada dini eğitim alıp, rahip
olduktan sonra MS 345 veya 351 tarihinde bir Cuma gününde 6 Aralık'da Demre’de
öldüğü görüşü ilgili tarihçiler tarafından artık kabul edilmektedir.
Yaşadığı dönemde iyilik severliği,
çocuk sevgisi, batı-doğu ayrımına karşı düşünceleri ve denizcilerin de
kurtarıcısı olmasıyla tanınıyordu.
Aziz Nikola'nın 325 yılında yapılan
İznik Konsül'üne Myra Başpiskoposu olarak katılıp, Ariusçular´la tartışması ve
tavır alması onun daha çok tanınmasına neden olmuştu.
Hıristiyanlık yüzyıllar boyunca, Tanrı,
Oğul ve Kutsal Ruh (Teslis) tartışmalarını yaşadı. Bu konuda, ilk tartışma İznik
Konsül´ünde yapılmıştı ve Aziz Nikola Konsül'de Ariusçular'a, Tanrı, Oğul ve
Kutsal Ruh'un birlikte olabileceğini iddia etti ve bir tuğlayı örnek gösterdi.
"Ateş, toprak ve su nasıl bir tuğlada
toplanmış ise, Tanrı bir ve üç özellikli olabilir" dedi. Bunlar Aziz'e duyulan
ilginin artmasına neden oldu ve ünü ölümünden sonra da devam etti.
Reklamların Dayanılmaz Gücü
Noel Baba bugünkü sevimli imajını Amerika"da kazandı. Beyaz sakallı, kırmızı
giysili Noel Baba çizimi ise İsveçli Haddon Sundblom isminde bir ressamındır. Bu
resim, karışımında "kokain" bulunduğu gerekçesi ile çocuklara içirilmeyen Coca
Cola’yı çocuklara sevdirmek, yaz içkisinin kış aylarında da içilmesini teşvik
etmek amacıyla 1931 yılında başlatılan bir reklam kampanyası için çizilmiştir.
Önce yılbaşında dağıtılan Coca Cola takvimlerinde kullanılan çizim, daha sonra
Noel Baba sembolü olarak benimsenmiştir.”
Arkitera – Gülin Şenol |
