|
Ve küratörler
'geri çekiliyor'
Tawadros'a göre, günümüz sanatına
'dokümanter' bir yaklaşım hâkim.
Mısırlı küratör ve eleştirmen
Gilane Tawadros, Platform Garanti'deydi. Tawadros'a göre sanatçı, toplumdaki
'gedikleri' ustaca kullanıyor
Platform Garanti Güncel Sanat Merkezi, yakın zaman önce kurumla benzer
idealleri paylaşan Britanyalı 'kardeş' güncel sanat kuruluşu 'Uluslararası
Görsel Sanatlar Enstitüsü'nün (Institue of International Visual Arts/InIVA)
yöneticisi Gilane Tawadros'u ağırladı.
Platform Garanti'nin yöneticisi ve küratör Vasıf Kortun'un daveti üzerine
'Küratörlüğün Siyaseti' hakkında bir konferans veren Tawadros, güncel
sanatın uluslararası politikaya sızan unsurlarını büyüteç altına aldı;
Venedik Bienali ve Britanya'da hazırladığı sergilere yönelik deneyimlerini
izleyicilerle paylaştı. British Council'ın katkılarıyla Türkiye'ye gelen Mısır
doğumlu küratör Radikal'e verdiği röportajda, sanat dünyasındaki
'marjinal' kesimlerin iletişim ağlarının yaratılmasının gerekliliğini
vurguladı.
Asli destekçiniz Britanya Sanat Konseyi ile aranızda 'özerklik' açısından
bir sorun yaşanıyor mu?
Bağımsızlığımızı korumak için fazlasıyla savaşıyoruz. Bütçemizin
yüzde 90'lık bir kısmı onlar tarafından sağlanmakta. Ancak, kontrolün de
farklı metotları var. Örneğin sanat konseyi bizden her seferinde daha fazla
izleyici, veya izleyici tepkisi bekleyebiliyor. Bu da üzerimizde başka türlü
bir baskı yaratıyor. Bu çok anlaşılır bir durum, çünkü halkın parasını
kullanarak yine halka çalışıyoruz. Onlar da bunu görmek istiyor.
Yıllık takvimimize hiç kimse karışmıyor. Bu anlamda şirketlerden gelen
destekle ayakta duran kuruluşlarda yaşanan baskının daha farklı olduğu söylenebilir.
Özel destekçilerle yaşayan güncel sanat kuruluşları, galerilerle daha da içli
dışlılar; medya kuruluşlarına alenen baskı yapıyor; ya da sergilerini bu
mantıkla, 'sansasyonel' olana odaklıyorlar. Bu epey tartışmalı bir durum
bence..
Britanya'da açıldığında olay yaratan 'Peçe' (Veil) sergisi Türkiye'deki
izleyici için de 'sakıncalı' mı sizce?
Bu, 'sakınca'dan neyi kastettiğinize göre değişir. O sergi, Britanya ve
ABD'nin Irak'ı işgalinden hemen sonraya rastladığı için ülkenin orta
kesiminde sansürlendi. Bunun sebebi, özellikle bu bölgelerde yaşayan
insanlar arasında ciddi görüş ayrılıklarının bulunması ve aşırı
milliyetçilik gibi 'değerlerin' öne çıkıyor oluşu idi.
Ancak sonunda, bu olay yine sergiye yaradı ve sergideki eserler, yerel
gazetelerin baş sayfalarına taşındı. 'Taşra'da, 30 bin kişinin izlediği
bir sergiye dönüştü. Gezenler, sergiyi her yerde tartışanlar hem Müslüman,
hem de Hıristiyan dinine mensuptu. Aslında sergi yoluyla istediğimiz şey de
buydu: Sanatı kullanarak bir tür diyalog ortamı yaratabilmek..
Dünyayı peşinden koşturan 'yıldız' küratörlerin çağı nihayete
mi eriyor?
Küratörlerin sanatçılardan daha fazla tanınıyor olduğu sergileri yanlış
ve gereksiz buluyorum. 'Yıldız küratör'lerin sergilerine gidildiğinde,
sergideki sanatçılar hakkında hiçbir şey bilememe gibi yanlış bir durum
ortaya çıkıyor. Çünkü izleyici, yapıtlar ve eser sahiplerinden çok
'onların seçtikleri'ne gidiyor. Eğer dediğiniz gibi, onların çağı sona
eriyorsa ve eğer bu söylediğiniz, küratörlerin kendilerini bir adım geri
çekmeleri, ya da bir benzetmeyle, sinemalardaki 'projeksiyon odası'na geri dönmeleri
anlamını taşıyorsa; evet. Bunu sevinçle karşılamamız gerekiyor. Sanıyorum
en doğru olanı bu.
Size göre sanatta, son dönem içinde dikkat çeken eğilim nedir?
Son zamanlarda, kimi konu ya da durumların sanatçıların eserleriyle sürekli
olarak 'belgelenme'sine karşı meraktayım. Günümüzde sanatçıların neden
giderek daha çok 'dokümanter' tarzda, soyut ve anlatısal eserler ürettiklerini
sorguluyorum. Sizce bunun nedeni nedir?
Sanırım bir 'muhabir' gibi davranıyor, ama aldıkları 'enformasyon'u
alternatif olanıyla değiştiriyorlar.
Bakın bu çok doğru, kesinlikle! Sanatçılar, kamuoyunun nabzını tutmada
hâkim medyalardan, kartellerden daha etkili, hızlı ve samimiler. Varolan
toplumsal gerçeklikteki gedikleri buluyor ve oralardan içeri rahatlıkla sızabiliyorlar.
Öyle ki, yüzeyde ele alınmamış birçok konu ve problem, birçok sergi ve
yapıtta karşınıza çıkabiliyor.
İnternet: www.iniva.org
Radikal
|
