Sanat ve Tasarım Yazıları Dergisi
Dipnot'un İkinci Sayısı Çıktı
Mimar
Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi'nin yayımladığı
sanat ve tasarım yazıları dergisi Dipnot'un ikinci sayısı çıktı. Yayın
yönetmenliğini Aykut Köksal'ın yaptığı Dipnot, ilk sayısında olduğu
gibi yine farklı disiplinlerden gelen kuramsal yazıları biraraya getiriyor.
Derginin ekinde ise İlhan Usmanbaş'ın 1970'de, Behçet Necatigil'in
"Kareler" başlıklı şiirleri üzerine yazdığı aynı adı taşıyan
yapıtının partisyonu yer alıyor. Dipnot'un bu sayısında Fatma Erkman
Akerson'un "Göstergelerin İçini Oyan Bir Öykü", Zeynep Yasa
Yaman'ın "Bellek/Gelenek Sorunsalı Üzerine Bir Deneme", Uwe
Fleckner'in "Moderne Giden Yolda Bir Klasisist Jean-Auguste-Dominique
Ingres: "Türk Hamamı", Edhem Eldem'in "Osman
Hamdi Bey ve Oryantalizm", Hasan Uçarsu'nun "Cemal Reşid Rey'in İlk
Dönem Üretiminde Doğu-Batı İkilemi", Kıvılcım Yıldız'ın "Açık
Yapıt-Müzik İlişkisi Bağlamında İlhan Usmanbaş'ın Üretimine Bir Bakış",
Fatma Ceyişakar Akyürek'in "Hadi Bara ve Heykel Sanatında Bir Dönüşüm
Süreci", Ayşe Eziler Kıran'ın "İki Karikatür: İki Kimlik
Sorunu", Uşun Tükel'in "Görüntülerin Matemi" Üzerine
Bir Görme/Okuma Denemesi", Nermin Saybaşılı'nın "Gizdeki Gerçek/Gerçekteki
Giz" ve Emre Zeytinoğlu'nun "8. İstanbul Bienali ve Video Odalarında
Keşfedilen Adalet" başlıklı yazıları yer alıyor.
Derginin yayın yönetmeni Aykut Köksal, sunuş yazısında şöyle diyor:
"Dipnot'un ikinci sayısında yer alan yazılar, ilk sayıda olduğu
gibi, bir yandan farklı disiplinlere açılıyor, bir yandan da alttan alta
birbirine bağlanıyor. Edhem Eldem, Osman Hamdi Bey'in oryantalist olup olmadığı
sorusunu, hem tarihçi bakışını devreye katarak, hem de sanat tarihi çevrelerinde
oluşmuş yargıları sorgulayarak ele alıyor. Eldem, Osmanlı modernleşmesiyle
oryantalist söylem arasındaki ilişkinin altını çiziyor. Bu yıl 100. doğum
yıldönümünü kutladığımız Cemal Reşid Rey'in ilk dönem üretimini ele
alan Hasan Uçarsu da, bestecinin üretimini Cumhuriyet modernleşmesi içinde
anlamlandırmaya girişirken, Osmanlı modernleşmesinin izini süren Rey'in yapıtlarının
"olumlu" Oryantalizm örnekleri olarak nitelenebileceğini belirtiyor.
Yine Türkiye'nin modernleşme dönemlerine yönelen Zeynep Yasa Yaman,
"bellek/gelenek" sorunsalını, geç Osmanlı ve Cumhuriyet sanatçılarının
üretimleri üzerinden sorguluyor. Dipnot'a "dışarıdan" bir
yazıyla katılan Uwe Fleckner'in Türk Hamamı okuması ise, Ingres'in,
bugüne dek Oryantalizm bağlamında değerlendirilen yapıtını taze bir bakışla
irdeliyor ve Türk Hamamı'nı, Modernizmi haber veren bir resim olarak, sanat
tarihinde yeni bir konuma taşıyor. Fleckner, ilk kez 1996'da yayınlanan çalışmasını
Dipnot için yeniden ele aldı.
Kıvılcım Yıldız, Usmanbaş'ın üretiminin -Açık Yapıt bağlamında-
titiz bir okumasını gerçekleştiriyor. Yıldız'ın incelediği yapıtlardan
biri de Usmanbaş'ın Kareler'i. Bu yapıt, Behçet Necatigil'in -şiirde
açıklığın yetkin bir örneği olan- Kareler toplamının, müzikte açık
bir yapıya aktarılmasına dayanıyor. Yıldız'ın yazısı dolayısıyla gündeme
gelen bu önemli buluşma, Usmanbaş'ın Kareler partisyonunun ilk kez bütünüyle
basılması için de güzel bir fırsat yarattı. Bize bu olanağı sağlayan İlhan
Usmanbaş'a teşekkür ediyoruz. Bilindiği gibi, 1950'ler Modernizminin müzikte
önde gelen temsilcisi İlhan Usmanbaş, heykelde ise Hadi Bara'dır. Hadi
Bara'nın üretimini de Fatma Ceyişakar Akyürek irdeliyor.
Bu sayıda göstergebilim üzerinden birbirine bağlanan üç çalışma var:
Fatma Erkman Akerson'un, Oğuz Atay'ın Demiryolu Hikâyecileri adlı öyküsünü
ele alan yazısı; Ayşe Eziler Kıran'ın, Türkiye-AB ilişkisi üzerine çizilmiş,
Turhan Selçuk ve Dağıstan Çetinkaya'nın iki karikatürünün çözümlemeleri;
Uşun Tükel'in, Alfredo Jaar'ın Görüntülerin Matemi başlıklı çalışması
üzerine bir okuma denemesi.
Emre Zeytinoğlu yazısında, 8. İstanbul Bienali'ni "pratik koşullar"
bağlamında anlamlandırmaya girişiyor. Zarina Bhimji'nin, bu bienalde de
sergilenen Out of Blue başlıklı video çalışması ise Nermin Saybaşılı'nın
yazısına konu oluyor. Bu yazının odaklandığı eksenlerden biri de Edward
W. Said'in kavramsallaştırdığı Oryantalizm. Böylece, Saybaşılı'nın yazısı
da, Dipnot'un bu sayısındaki tematik örgüye eklemleniyor."
Arkitera |