|
İstanbul Modern’de Muallâ’lı
Günler
 İstanbul
Modern, Türk resminin önde gelen isimlerinden Fikret Muallâ’nın 102. doğum
yıldönümünü, Eti’nin sponsorluğuyla çok geniş kapsamlı bir sergiyle kutluyor.
İlk kez, 35 koleksiyondan biraraya getirilen 243
yapıtın tematik ve tarihsel olarak sunulduğu bu retrospektif sergi, Fikret
Muallâ’nın özgün dünyasını tüm boyutlarıyla yansıtıyor.
Sergi, sanatçıyı hep sıradışı, çalkantılı, bohem
yaşam tarzıyla aktaran bakışı, tersine çevirmeyi amaçlıyor ve yapıt sayısı
itibarıyle de şimdiye dek yapılmış en kapsamlı Fikret Muallâ retrospektifi olma
özelliğini taşıyor.
Fikret Muallâ’nın resim anlayışını, farklı temalarla
ilişkilendirerek ele alan sergide, sanatçının guvaş, yağlıboya, suluboya ve
desen çalışmalarının yanısıra, Ara Güler tarafından çekilmiş Fikret Mualla
fotoğraflarından oluşan bir fotobiyografi de yer alıyor.
İstanbul Modern'de İlk Retrospektif
İstanbul Modern, bugün (14 Nisan) Süreli Sergiler Salonu’nda Eti
sponsorluğuyla açılan “Fikret Muallâ Retrospektifi” ile ilk retrospektif
sergisini gerçekleştiriyor. Bu sergi ile müzede ilk kez gezici eğitim sergisi ve
işitsel turlar başlıyor.
Sergi için özel olarak bir belgesel film ve
çocuklara yönelik alfabe kitabı hazırlandı. Aynı zamanda yine bir yenilik olarak
Fikret Muallâ’nın yapıtları, Eti Tutku bisküvisi ve Selpak kağıt mendil
kutularında ve çeşitli ürünlerde yer alacak.
“Fikret Muallâ Retrospektifi” süresince müzenin
eğitim bölümü, kütüphanesi, gösterim salonu ve gezici eğitim aracında çeşitli
etkinlikler yapılacak, müze mağazasında sergiye ilişkin ürünler satışa
sunulacak.
 Muallâ
En Tartışmalı İsimlerden
Küratörlüğünü Haşim Nur Gürel, Levent Çalıkoğlu ve Ali Akay’ın üstlendiği sergi,
yaşamıyla, yapıtlarıyla Türk resminin en önemli ve en tartışmalı isimlerinin
başında gelen, üstün sanatçı kişiliği kadar trajik yaşamıyla da bilinen,
ölümünden sonra bir “efsane”ye dönüşen Fikret Muallâ’nın yaratıcılığını ve
zengin düşgücünü izleyicilerle buluşturuyor.
Bu sergi, ünlü ressamın sanatının pek bilinmeyen
yönlerine dikkat çekmeye çalışırken; benzer görünen yapıtlar arasındaki ayrımı
vurgulamayı, farklı zaman ve ruh hallerinde gerçekleştirilen aynı temaya ait
resimlerin birbirlerinden ne kadar beslendiklerini göstermeyi ve yaşamını
resimle kazanmak isteyen bir ressamın modern hayat içindeki yerini sorgulamayı
amaçlıyor.
Eğitim Etkinlikleri
İstanbul Modern Eğitim ve Sosyal Projeler Birimi, Fikret Muallâ sergisi
paralelinde, farklı eğitim ve ilgi düzeylerinde çocuk, genç ve yetişkinler için
çalışmalar tasarladı.
Fikret Muallâ’yı, sanatını, yapıtlarını daha
yakından tanımak isteyen izleyiciler, bu çalışmalara müze içinde olduğu gibi
müze dışında da katılabilecekler.
Gezici Eğitim Aracı
-Sanat İçin Genç Gönüllüler -
İstanbul Modern, Fikret Mualla Retrospektifi ile birlikte “Sanat İçin Genç
Gönüllüler” projesine başlıyor. 15-18 yaş arası gruplara yönelik gezici eğitim
sergisi çalışmaları, İstanbul Modern Gezici Eğitim Aracı ile uygulanacak.
Sergide yeralan Fikret Muallâ’nın resimlerinden
seçilen bir grup röprodüksiyon, İstanbul’daki liselere taşınarak, gençlerin
sanatçıyı ve sanatını tanımaları sağlanacak. Lafarge Türkiye sponsorluğunda
hazırlanan gezici eğitim sergisi, lise öğrencileri ile Fikret Muallâ’yı
tanıştırmayı amaçlıyor.
Gezici eğitim sergisinde önce “Fikret Muallâ”
belgeseli gösterilecek, daha sonra sanatçının birer görsel öykü tadındaki
yapıtları liselerde sergilenecek. Gönüllü eğitmenlerin rehberliğinde Fikret
Muallâ’nın sanatı üzerine çalışmalar yapılırken, yapıtları çözümlenecek ve
yorumlanacak.
İşitsel Tur
Yapıtların sesli etiketi niteliğini taşıyan işitsel turlar da İstanbul
Modern’de Fikret Muallâ Retrospektifi ile başlıyor. MNG Bank’ın sponsorluğunda,
yetişkinlere yönelik işitsel tur programında, yapıtlara ilişkin bilgiler Türkçe
ve İngilizce olarak sunulacak; 45 dakika sürecek.
‘Fikret Muallâ - Saklambaçlı ABC’
Modern Müze’nin Eğitim ve Sosyal Projeler Birimi, sergi için Doğuş Çocuk ve
Garanti Minibank sponsorluğunda “Fikret Muallâ - Saklambaçlı ABC” başlıklı bir
kitap hazırladı.
Kitap, okumayı yeni öğrenen çocuklar için, sanat
yapıtlarını gözlemleyerek ve araştırarak öğrenmeyi destekleyecek biçimde
tasarlandı. “Fikret Muallâ - Saklambaçlı ABC” sergi süresince eğitim bölümündeki
etkinliklerde kullanılacak ve müze mağazalarında satışa sunulacak.
Fikret Muallâ Belgeseli
İstanbul Modern tarafından yaptırılan “Fikret Muallâ” Belgeseli, sanatçının
çocukluk günlerinin geçtiği İstanbul’dan Paris’e uzanan geniş bir araştırmayla
oluşturuldu.
Nazmi Kal’ın hazırladığı “Fikret Muallâ” belgeseli,
sergi süresince İstanbul Modern Gösterim Salonu’nda, video odasında ve eğitim
odasında izlenebilecek. Ayrıca “Sanat İçin Genç Gönüllüler” projesiyle
gerçekleşecek olan gezici eğitim sergisinde de, lise öğrencilerine “Fikret
Muallâ” belgeseli gösterilecek.
Söyleşiler
Sergi süresince, Fikret Muallâ’nın yaşamına ve sanatçı kimliğine yakından
tanıklık eden konuşmacılar ve sergi küratörlerinin katılımıyla İstanbul Modern
Gösterim Salonu’nda söyleşiler gerçekleştirilecek.
14 Mayıs 2005 Cumartesi günü saat 14.00’de yazar ve
gazeteci Hıfzı Topuz ile yazar Rasih Nuri İleri, Levent Çalıkoğlu’nun yöneteceği
söyleşide Fikret Muallâ’ya ilişkin anılarını aktaracak.
15 Mayıs 2005 Pazar günü saat 14.00’te ise Hacettepe
Üniversitesi’nden sanat tarihçisi Zeynep Yasa Yaman “Sözlü hikayeden resimli
hikayeye Fikret Muallâ: Bir Nakkaş” başlıklı konuşmasında imgelerle, sözcüklerle
oynadığı gibi kolayca ve acımasızca oynayan Fikret Muallâ’nın Türkiye-Fransa
eksenindeki “muhacir/mülteci” yaşamı ve bu yaşamın incelikli, dalgalı, gelgitli
oylumlarında gerçekleşen sanatından sözedecek.
28 Mayıs 2005 Cumartesi günü saat 14.00’te
küratörler Ali Akay, Levent Çalıkoğlu ve Haşim Nur Gürel serginin hazırlanma
süreci, temaların belirlenmesi, yapıtların kronolojik ve tematik olarak
birbirleriyle ilişkilendirilmesi çalışmalarını anlatacaklar.
Kütüphanede Yayın Derlemeleri
İstanbul Modern Kütüphanesi’nde ise Fikret Muallâ ile ilgili en geniş yayın
derlemesi oluşturuldu. Kütüphanede ressamın yaşamına, sanatına ilişkin
kitapların, yazıların yanısıra mektuplarını içeren kaynaklar yeralacak.
Retrospektif, 25 Ağustos 2005 tarihine dek sürecek.
Fikret Muallâ için bir
“RETROSPEKTİF”
Fikret Muallâ, Modern Türk resminin en ilginç simalarından biri. Deliliğin
sınırını aşan yaşantısı ve ilk bakışta izleyen herkesi etkileyen renkli
resimleri arasındaki ilişki, bir çırpıda, tarif edilemeyecek kadar zıt. Sanat
her zaman için gerçek ile kurgunun bu tuhaf birlikteliğinden güç alarak ilerler,
bu kesin. Yine de, katıksız bir gözlem gücüyle etrafındaki insan ilişkilerine
gözlerini açan bir ressamın kendi yalnızlığına gömülü bir hayat sürmesi, 20.
yüzyılda sanatçı ve toplum arasındaki ilişkinin ne kadar trajik bir sona
ulaşabileceğine dair acı bir örnek oluşturuyor.
Eğlence ile hüznün içiçe geçtiği bar ve bistrolarda
zaman harcayan, fütursuzca akıp giden sokağın hengamesinde kaybolan, gece
hayatının parıltılı yüzünün örttüğü melankoliyi aydınlatan bu ilginç karakter,
muhtemelen kendisini bu mekanlara ait hissediyordu. Onun bize bıraktığı canlı ve
parlak renklerin arkasında derin bir hüzün ve yalnızlık sezinleniyor. Farklı
sosyal sınıflara ve yaş gruplarına ait insanları aynı resim düzlemi içerisine
toplayan, natürmort nesnelerini yiyeceği öğün olarak gören, geçmişten gelen
yüzleri portreleştiren, her ‘nü’ çalışmasında hayalindeki sevgilinin vücudunu
canlandıranm bu ilginç karakter, sanatın dış ve iç gerçeklik arasındaki
gerilimden beslendiğini kanıtlıyor.
Fikret Muallâ, modern sanatçının kendi toprağının
dışında bir başka “ev” aradığını kanıtlayan bir yaşam öyküsüne sahip.
İstanbul’dan Paris’e uzanan, iki farklı ülkenin sanat ortamında ve akıl
hastanelerinde kendisine yer arayan bu aykırı ressam, soğukkanlı bir gözlemle
anlaşılmayı bekliyor.
Bu sergi, onun sanatının farklı eğilimlerine yer
veriyor. İlk izlenimde, karakterisitk olabilecek temalarının dışında onun
sanatının pek bilinmeyen yönlerine dikkat çekmeye çalışıyor. Benzer görünen
yapıtlar arasındaki ayrımı vurgulamak, farklı zaman ve ruh hallerinde
gerçekleştirilen aynı temaya ait resimlerin birbirlerinden ne kadar
beslendiklerini göstermek ve hayatını resimle kazanmak isteyen bir ressamın
modern hayat içerisindeki yerini sorgulamak isteyen bir sergi bu.
Küratörler:
Haşim Nur Gürel, Ali Akay, Levent Çalıkoğlu
NTVMSNBC |
