reklam

Tarih ve Yer: 14 Ocak 2004 Çarşamba, Saat: 18.00-21.00, Yıldız Hizmet Binası Toplantı Salonu

Tartışma Metni:
Prof.Dr.Necdet Teymur (ODTÜ)

Tartışmacılar:
Prof.Hakkı Önel (YTÜ)
Doç.Dr.Günhan Danışman (BÜ)
Doç.Dr.Deniz İncedayı (MSÜ / MİV - Mimarlık Enstitüsü)
Güven Birkan (Mimarlar Odası AB-GATS Süreci Meslek Pratiği ÇG)
Mehmet Bozkurt ("Mimarlık, Mimarlar Odası, Yarın…" Komitesi…)

"Mimarlık her zaman insanlarla ilgili olmuştur. Önceleri ayrıcalıklı bir küçük zümreye hizmet veren mimarlık, son yüzyılda daha toplumsal işlev taşımaya başladı. Son yarı yüzyılda ise, "Küreselleşme" dediğimiz olguya kısmen de olsa katıldı. Özellikle son 20-30 yılda ABD'nin uluslararası yayılmacılığının daha da artması, Japon firmalarının tüm dünyada, Avrupalı inşaat ve mimarlık şirketlerinin ise daha çok Ortadoğu'da pay kapma çabaları, AB' de mimarlık diplomalarının karşılıklı kabulü ve de GATS süreçleri, "evrensel" mimarlığı, "küresellik"le tanıştırdı.

AB ve UIA'nın öngörüleri ise bir yandan mimarlıktan beklenen "olmazsa-olmaz" bilgisel ve teknik boyutları, diğer yandan da mimarlığın bir "meslek" olarak diğer toplumlar ve mesleklerle ilişki ve sorumluluklarını etik ve yasal kurallara bağladı. AB ve UNESCO / UIA'nın 11 maddesi, kültürel, toplumsal ve teknik yetkinlikleri aynı derecede vurgulamakta. Ancak, bu arada, AIA ve RIBA, daha çok "müşteri-ağırlıklı" meslek anlayışını da korumakta.

Birey olarak mimarlar, bu gelişmeler olurken, bir yandan "evrensel", ama her zaman olduğu gibi, "bireysel" ve de "yerel" olmakta devam ediyorlar. Bu olguyu 1992'den beri "küreyerel"/ "glocal" olarak nitelendiriyorum. Ancak, Türkiye'deki deprem gerçeğinde olduğu gibi, birçok birey mimarın, dünyanın öbür ucundaki biçimsel olguları günü-gününe izlerken, deprem olgusunu kendi dışlarında görerek evrensel olma adına "yerel sorumluluğu" üstlerinden atamayacağı da bir gerçek. Nitekim, UIA'nın Mutabakat, Kılavuz ve Eğitim metinleri, bu sorumluluğu örnek vermeden de olsa vurgulamakta.

Bunlara paralel olarak, sayıları gittikçe artan dergilere ilaveten, bilgisayarlaşma, şirketleşme, yeni malzeme ve yapı teknikleri ve yapılı ve doğal çevrenin "sürdürülebilme" sorumluluğu da gerek mimarlık uygulamalarında, gerekse mimarlığın toplumsal varlığında yeni "metalaşma", ve "küreselleşme" alanlarına işaret etmekte. Türkiye devlet, örgüt, toplum ve mimarlığının bilinen zayıflık ve eksiklikleri ile bu süreçlere ne denli uyulabileceği, mimarlar, Mimarlar Odası ve eğitimcilerce ciddiyet ve ivedilikle tartışılmalıdır."