Yarışma Projeleri

Eko-Kent Tasarım Ulusal Proje Fikir Yarışması

Tarih: Haziran 2010
İkincilik Ödülü (Alican İnal, İdil Seren Yücel, Damla Turan, Erhan Keçebaşoğlu)

Proje Ekibi
Alican İnal
İdil Seren Yücel
Damla Turan
Erhan Keçebaşoğlu

Firuzköy Tohum Ekokent Proje Raporu

Temel Amaç ve Stratejiler:

Ekokent, merkezine insanı almayı planlayan, kent ve insanın karşılıklı etkileşimini baz alan bir kent modeli ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Ekokentte beşeri, yapılaşmış ve doğal çevreler birbirlerine saygılıdır ve sürekli iletişim halindedir.

Mekanlarından kopan insanların, ekokent ile tekrar bir aidiyetlik hissi kazanacakları öngörülmektedir. Bu bağlamda ekokentin en temel noktasını EkoPuan Sistemi oluşturmaktadır. EkoPuan sistemi ile çevreye karşı duyarlı her yaklaşım, ödüllendirilecek; bu sayede halkın doğaya karşı daha hassas yaklaşımı sağlanacaktır.

EkoPuan sisteminin temel stratejileri; alternatif ve yenilenebilir enerji kaynağı arayışlarını ve kullanımlarını tetiklemek, geri dönüşüm- geri kazanım olanağı sağlayan kaynakların değerlendirilmesi, hava su ve toprak kirliliğini ciddi artıran ulaşım sistemlerinde insan gücü ya da biyolojik yakıtlar kullanan ulaşım alternatifleri sunabilmek, özendirici etkisiyle küçük birimlerden üst ölçeklere kadar ulaşabilmek ve ekolojik her türlü yaptırımı desteklemektir.

Küçükçekmece için kurgulanan süreç 20 yıllık bir zamanı kapsamaktadır. Küçükçekmece Firuzköy, ekokent için pilot birim olarak seçilmiştir. 20 yıllık süreçte Firuzköy ekokentinin çevresindeki alt birimleri de etkileyeceği ve etkileşimin parabolik olarak katlanacağı; ulusal boyuta ulaşacağı öngörülmüştür.

Ekokentte bilinçli- sahiplenen bir toplum yaratabilmek amacıyla , kentin önemli noktalarına herkesin fark edebileceği bilgilendirme panoları yerleştirilecektir. Bu sayede ekokentin işleyişi ile ilgili istatistiksel bilgiler, ekokentleşmedeki inovasyonlar, geri dönüşüm ya da tehlikeli atıkların depolanması bertaraf edilmesi ile bilgilendirmelerin yanı sıra sosyal nitelikli önemli haberlerde kentlilere aktarılabilinecektir.

Atık Yönetimi
Atık Yönetiminde temel amaç çevreyi tehtit eden evsel atıkların azaltılması ve tekrar kaynak olarak kullanılabilmesi şeklinde belirlenmiştir. Bu amaç doğrultusunda evsel atıklar; geri dönüşümleri sağlanarak, kompost üretilerek, enerji üretiminde kullanılarak ve düzenli depo edilerek azaltılmaya ve yararlı hale getirilmeye çalışılmıştır. Bu programın başarıya ulaşabilmesi ve kalıcı hale gelebilmesi için atık yönetiminde EkoPuan sistemi uygulanacaktır.

Ambalaj atıkları, kağıt, cam ve metaller kaynağında ayrıştırılıp, doğrudan geri dönüştürülecektir. Akü ve pillerin geri dönüşümünden üretici firma sorumlu olacaktır. Atık yağlar için binalarda tanklar öngörülmüştür. Bu sayede atık yağların tehlikeli boyutları topluma süreç içinde aşılanacaktır. Elektronik atığı azaltmak üreticinin sorumluluğunda olacaktır. Üreticiler, dayanıklı ve geliştirilebilir tasarımlar yapmalı, kullanım ömrü bitten eşyaların geri dönüşümünden veya geri kazanımından sorumlu olmalıdır. Besin atıkları kısa vadede, evlerin arka bahçelerinde kompost üretiminde kullanılacaktır. Kompost, üreticinin kendi bahçesinde kullanılabileceği gibi, fason üretim mantığı ile çalışan kompost şirketlerine de satılabilecektir. Uzun vadede, besin atıkları biyogaz ve kompost üretim tesislerinde işlenecektir. Kanalizasyon ayrık sistemden oluşmaktadır; uzun vadede Küçükçekmece ön arıtma tesisibiyolojik arıtma tesisine dönüşebilir. Yağmur suyu sistemi üzerinde kentteki yeşil alanların sulanmasında kullanılacak su toplama depoları bulunmaktadır. Depodan taşan fazla su doğrudan deşarj edilecektir. Ömrü tükenen pil ve aküleri, bayilere geri götüren tüketiciye ve atık yağlarını biyodizel tesisine ulaştıran kullanıcıya EkoPuan verilerek sürecin hızlanması sağlanacaktır.

Konut Gereksinimlerinin Belirlenmesi ve Üretilmesi
Yeni konut tasarımlarında ilke, konut bazında ekolojik ayakizinin azaltılması ve insan için en yaşanılır olanın yaratılmasıdır. Bu doğrultuda yapılan analizler sonucu "ekolojik konutlaşma süreci" belirlenmiştir. Yapılaşma süreci iki şekilde ele alınmıştır. Birincisi mevcut yapılaşmanın ekolojikleştirilmesi, ikincisi yeni bir ekolojik yapılaşma oluşturulmasıdır.

Bu doğrultuda, yeni yapılaşma tasarımları yapılırken kent dokusu oluşturacak ve doğal verileri kullanarak enerji ihtiyacıni minimuma indirecek şekilde konut hacimlerinin belirlenmiş ve pasif iklimlendirme sistemleri tasarlanmıştır. Kentler, daha az karbon salınımı yapmak için yenilenebilir enerji türleri kullanmalıdır. Bu nedenle eko-kentteki konutlar, tasarımlarına ve konumlarına göre tercih edilen güneş ve rüzgar enerjisinden enerji üreteceklerdir. Her konut kendi suyunu ısıtacak güneş paneline ve yağmur suyu toplama sistemine mutlaka sahip olacaktır. Binaların yapı kabukları da enerji ısrafını minimize edecek şekildedir. Duvar katmanlaşmaları, pencere ve cam seçimi, çatı tasarımı bu kritere göre tasarlanmıştır. Peyzaj tasarımı da konutla içi içe ele alınmıştır. Rüzgarlarının etkisini kırmak amacıyla konutların kuzey cephelerine Pırnal Meşesi yerleştirilmiştir. Güney cephelerinde ise Londra Çınarı yerleştirilmiştir. Böylece bu cephelerde ek bir güneş kontrol elemanı kullanılmasına gerek kalmamıştır. Yapıda malzeme seçimi de ekolojik koşullara uygun olacak şekilde, kent dokusuna uygun şekilde ele alınmıştır.Mevcut konutların ekolojik ayak izlerinin azaltılması süreci, sağlamlık kontrollerinin yapılmasıyla başlar ve bina kabuğunun iyileşitirilmesi ile devam eder. Kriterler belirlenirken TS825 Isı Yalıtım Yönetmeliğine bağlı kalınmıştır. Mevcut binaların düz çatıları üzerine yeşil çatı uygulaması yapılması önerilmiştir. . Bu uygulama sayesinde, ısıtma ve soğutma maliyetlerinde ve CO2 emisyonunda önemli bir azalma sağlanır ve bitki katmanı sayesinde çatı dış etkenlerden korunur. Mevcut konutlara da kendi enerjilerini üretebilecekleri ve sularını ısıtabilecekleri bir sistem takılması önerilmiştir. Bu sistemlerin devlet tarafından takılması ve kullanıcıların elektrik faturalarını öder gibi bu sistemlerin maliyetlerini karşılamaları düşünülmüştür. Ayrıca binalara eklenebilecek doğal iklimlendirme sistemleri önerilmiştir.Konutlarda uygulanacak atıkların ayrıştırılması da bu süreçlerin kullanım aşamasında yer almaktadır.

Peyzaj Uygulamaları

Bitki seçimi
Bölgelerde yaygın olarak yetişen, azot üretimi fazla olan vernaküler bitkiler o bölge için en iyi seçilmiş bitkiler kullanılması tercih edilmiştir. Ekolojik koşullar vernaküler bitkilerle gerçekleştirilmektedir. Bu doğrultuda peyzaj tasarımında, Almus glutinosa, Fraxinus angustifolia, Quercus ilex, Platanus acerifolia, Lavanta, Thuja Orientalis ve Triticum monococcum kullanılmıştır.

Farkındalık peyzajı=Güneş Paneli Tarlaları
Yeni ekolojik kent mantığı ile peyzaj tasarımına, güneş paneli tarlaları eklenmiştir. Kent girişine konumlandırılmış sınırlayıcı nitelik taşıyan güneş tarlaları kentin elektrik ihtiyacını karşılarken, ekolojik kentin tanımı olacaktır. Kente gelenleri karşılayacak, farkındalık yaratacaktır.

Permakültür
Ekolojik kentimizde, organik tarım ve sürdürülebilir ormancılık çalışmaları permakültür başlığı altında hazırlanmıştır. Organik ve katılımcı tarım yapılması amacıyla şehir bahçesi (community garden) oluşturulmuş ve bu tarlalarda kentlinin doğal besin üretmesi veya bu sürecin bir parçası olacaktır.

Streuobst yöntemi
Bu yöntemle, tarlaların ortalarına meyve ağaçları dikilerek, kuşlar ve böceklerin bölgeye gelmesi sağlanacaktır. Böylece üretilen ürünlerin lezzet ve kalitesinde artış olacaktır. Kentimizdeki insanların bu kaliteye kolayca erişebilmesi için, 1 hektar tarım alanına 20-100 adet arası badem ağacı dikilecektir. Bu uygulamanın sadece eko-kent sınırında değil civar tarım alanlarında da uygulanması önerilmektedir.

Kaynaklar:
İklim değişikliği, Birinci Ulusal Bildirimi, Çevre ve Orman Bakanlığı, 2007
Kırsal Peyzaj (Planlama ve Uygulama İlkeleri), Prof. Dr. Hüseyin Dirik, İstanbul 2005
Ulusal İklim Değişikliği Strateji Belgesi (2010-2020), Ankara 2010
Sürdürülebilir Kalkınma için Atıksu Yönetimi Eğitimi: Yağmur Suyu Toplanması ve Kullanımı, Erwin Nolde, Berlin
5. Uluslararası İleri Teknolojiler Sempozyumu: Çevre Dostu Ekolojik Yapılar, Tülay Esin, İzzet Yüksek, Karabük 2009
5. Uluslararası İleri Teknolojiler Sempozyumu: Ekolojik Yapı Tasarım Ölçütlerinin Türkiye'deki Güneş evler kapsamında incelenmesi, Bengü Alparslana, Arzuhan Burcu Gültekin, Çiğdem Belgin Dikmenci, Karabük, 2009
Kırsal Alanlarda Oluşan Organik Atıklar ve Bunlrdan Biyogaz Üretimi, Ertuğrul Erdin
İstanbul ÇED Raporu, Çevre ve Orman Bakanlığı, 2008
http://solarwall.com.tr/nasil_calisir.php
http://www.cevreonline.com/atik2/geri_donusum.htm
http://www.dpt.gov.tr/
http://www.cevreorman.gov.tr
http://www.bayindirlik.gov.tr/turkce/kentlesme.php

Eko-Kent Tasarım Ulusal Proje Fikir Yarışması
YorumlarYorum Sayısı: Henüz hiç yorum yapılmamışBütün yorumları forumda okuyun!
Bütün yorumları forumda okuyun!
Eko-Kent Tasarım Ulusal Proje Fikir Yarışması
Yarışma Projeleri Arşivi
Dönem içinde yayınlanan projelerin listesi aşağıdadır. Ayrıntılarına ulaşmak istediğiniz proje başlığını listeden seçiniz.