Cumhuriyet döneminin ilk sanayi yapılarından Sümerbank Merinos Yünlü Sanayi Dokuma Fabrikası’nın 5 adet tarihi yün depoları, nedeni belirlenemeyen eş zamanlı çıkan bir yangında 31 Temmuz 2006 günü yok oldu. Halbuki, yanan tarihi yün depolarının yıkım kararı zaten vardı. Merinos Fabrikası alanı, Uludağ eteklerinden ovaya bakıldığında farkedilebilen az sayıda yeşil alandan biri. Diğerleri de Kültürpark ve İpekiş bahçeleri vs.

Tarih Tanığı Binalar
Günümüzde, Büyükşehir Belediyesi ve Bursa Sanayi ve Ticaret Odası işbirliği ile “Kentsel Dönüşüm” projeleri kapsamında olan Merinos Fabrikası temeli 28 Kasım 1935'te İsmet İnönü tarafından bir Sümerbank yatırımı olarak atılmıştı. 2 Şubat 1938 yılında Mustafa Kemal Atatürk 13. ve son kez geldiği Bursa’da fabrikayı hizmete açarken, şeref defterine şunları yazmıştı: “Sümerbank Merinos Fabrikası, pek kıymetli bir eser olarak milli sevinci artıracaktır. Bu eser yurdun, hususiyle Bursa bölgesinin endüstri inkişafına ve büyük milli ihtiyacın giderilmesine yardım edecektir.”

Fabrika binaları, hizmet binaları ve sosyal tesisi, Mudanya Caddesi’nin kuzeyinde modernist bir mimari ile inşa edilmiş, o dönemde ev/iş uzaklığının ulaşım açısından önemli olması nedeniyle lojmanları hemen karşıda, caddenin güneyinde 2 katlı bahçeli, ikiz ev olarak çekirdek aile için batılı mimari tarzında inşa edilmişler. Sosyal tesisinde Cumhuriyet baloları ve düğünler yapılan, tüm yapıları ve varlığı ile kentin ekonomik, sosyal ve kültürel alanlarında da etkin olan Merinosun, Bursa tekstil sektörünün modernleşme aşamasına geçişinde ve tekstil kenti olmasındaki payı da tartışılmaz.

1970’li yıllara kadar gelişerek ve büyüyerek gelen, imal ettiği üstün nitelikli “kupon kumaşlar'”a kendinden söz ettiren, son derece verimli bir şekilde çalışan, 261.806 m² yüzölçümlü alan üzerine kurulu fabrika, cumhuriyetin ilk nesillerinin yünlü kumaş gereksinimini karşıladı, kapatılana kadar da Türk Silahlı Kuvvetlerinin kıyafetlerinin üretimini yaptı. Bu dönemden sonra özelleştirme kapsamına alındı/alınacak, satıldı/satılacak söylentileriyle, dokuma tezgahlarının yenilenmemesi, çalışanların eğitiminin güncelleştirilmemesiyle gelişmesi önlenerek, zarar eden bir işletme durumuna getirildi. İşletme 23 Eylül 2004 tarihinde Özelleştirme Yüksek Kurulu tarafından kapatıldı. 1938 yılında Bursa’da yaklaşık 450 bin kişi yaşıyordu, neredeyse şehir dışı sayılabilecek bir alanda kurulan fabrika ve ek binalarının, nüfus artışı nedeniyle kent içinde kalması ve üzerinde bulunduğu arazinin kıymetinin arsa olarak aşırı değerlenmesiyle bir çok kişi, kurum ve kuruluşun sahip olmayı istemesine rağmen, işletmeye ait arsa, arazi ve üzerindeki gayri menkuller 25 Ekim 2004 tarihinde, fabrika 66 yaşında iken Bursa Büyükşehir Belediyesi’ne ücretsiz devredildi.

Merinosun Geleceği
Bugün, Belediyenin sorumluluğunda olan Merinos fabrika ve arazisinin geleceği için tasarlanan işlevler; kongre, konser, opera, bale, tiyatro, sinema salonları, konservatuar, fuar alanı, müze, nikah salonu, lokanta, açık anfi, gölet, tematik park, havuzlar, bisiklet yolları, spor alanları, afet anında acil kurtarma merkezi vs. vs. “yok yok” denilebilecek türden... Çok kalabalık ve farklı işlevler yüklenecek olan tarihi Merinos Fabrikası yeni yapılacak yapılarıyla yeni kimliğine hazırlanıyor...
Yün depoları olmadan.

Proje kapsamında olmayan/işlevi belirlenmeyen lojman alanının geleceği, alanda yapılaşmanın arttırılacağı kuşkusunu taşıyanlar açısından düşündürücü, belediyelerin şimdiye dek tarihi alanlarda yaptığı başarısız uygulamalar, kötü işçilik, plansız çalışmalar göz önüne alınınca da açıkçası ürkütücü.

Bursa’nın elde kalan, azıcık kent içi yeşil alanlarından biri daha mı kaybediliyor?