|
Tarih yurtdışında yaşıyor
Yasadışı yollarla yurtdışına kaçırılan eserlerin geri alınabilmesi
için sürdürülen mücadeleye rağmen, yurtdışındaki müzeler ve
koleksiyonerlerin elinde halen Anadolu'dan götürülen çok sayıda tarihi eser
bulunuyor.
1960'lı yıllardan itibaren başlatılan mücadele sonucu, bugüne kadar 14
bin 691 eser çeşitli yollarla Türkiye'ye getirildi. Kültür Bakanlığı'nın
çabalarına rağmen tespit edilmemekle birlikte çok sayıda eserin hâlâ
yurtdışında olduğu biliniyor. Geri alma çabaları, ellerinde kaçak eser
bulunduranların bunu saklamasında da etkili oluyor.
Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü, kaçırılan
eserleri geri getirme mücadelesini, Dışişleri ve İçişleri Bakanlığı İnterpol
Daire Başkanlığı ile koordineli olarak yürütüyor. Yasadışı yollarla
yurtdışına kaçırılan eserlerin geri alınmasında uluslararası
platformlardaki mücadelede, hukuksal yollar, ikili görüşmeler ve anlaşma
yoluna da gidiliyor.
Dava ve ikili görüşmeler yoluyla ve İnterpol aracılığıyla bugüne
kadar Türkiye'ye 14 bin 691 adet eser teslim edildi. Bunların 10 bin 343
adedini ''Boğazköy Tabletleri'', 1679'unu ise ''Elmalı Sikkeleri'' oluşturuyor.
İade edilen eserlerin 3 bin 970'i, 1997 tarihinden sonra Türkiye'ye kazandırıldı.
Geri alınan eserlerin arasında ABD'den iadesi sağlanan ''Elmalı
Sikkeleri'', Divriği Ulu Cami'ye ait ahşap panel, Zeugma ören yerinden kaçırılan
mozaik, Nuruosmaniye Kütüphanesi'nden kaçırılan Kuranıkerim, İngiltere'de
Manş Denizi'ndeki bir batıktan çıkarılan Roma dönemi eserleri, Heathrow
Havaalanı'nda ele geçirilen eserler, Danimarka'dan Konya Beyşehir Eşrefoğlu
Camii'nin kapısı panelleri yer alıyor. Ayrıca, son yıllarda Almanya'da güvenlik
güçlerince ele geçirilen Anadolu kökenli pek çok eser de Kültür Bakanlığı'nın
girişimleriyle Türkiye'ye getirildi.
Bugüne kadar Anadolu'ya kaçırılıp geri kazandırılan İznik kökenli
Osmanlı dönemine ait kurşun mühür, ''Perge Herakles Lahdini'' tamamlayan 2
parça, Osmanlı giysi koleksiyonu, bronz vazo gibi kültür varlıkları çeşitli
Türk veya yabancı kişi ve kuruluşlar tarafından koleksiyonlarından veya
satın alınarak Türkiye'ye getirildi.
Cumhuriyet
|
