|
Kaçak elektrik kullanmak için
“dokunmatik” sistemi kurdular
TEDAŞ’ın daha önceki elektrik kesme ve kaçak kontrol işlemleri baskınlarında
duyduğumuz doğrudan kaçak bağlantı, süpürge çöpü, röntgen filmi ve köprü
kurma yöntemlerinin pabucunu dama atan “dokunmatik” yöntemi tespit edildi.
Kaçak kullanımı saptamakla görevli ve hemen her türlü yöntemi bilen
TEDAŞ elemanları bile, karşılaştıkları kaçak yöntemler karşısında
adeta küçük dillerini yutuyorlar. Gaziantep’te yapılan bir ihbarı değerlendiren
TEDAŞ elemanları, Türkiye’de ilk kez rastlanan ’duvar dokunmatik’
sistemini buldu. Mutfak duvarına yerleştirilen ve üzeri fayansla kapatılan
role ile çalışan sistem, kaçak ekibi kontrole gittiğinde, evde bulunan kişinin,
altında role bulunan fayansa dokunması ile devreye giriyor. Fayansa dokunulduğunda
devreye giren ya da devreden çıkan sistem, kaçak bağlantı yapanların işi
epey ilerlettiklerini gösteriyor. Ekip geldiğinde fayansa dokununca kaçak,
ekip gittikten sonra dokunulunca ise yasal bağlantı devre dışı kalıyor.
Balıkesir’in Gümüşçeşme ve Gündoğan mahallelerinde yapılan
operasyonda, elektrik sayaçlarını matkap veya çivi yardımıyla delen ve
sayacın içindeki diski durdurarak kaçak elektrik kullananlar tespit edildi.
TEDAŞ Balıkesir Müessese Müdür Yardımcısı Cengiz Akın sayaçların süpürge
çöpü ve röntgen filmi gibi cisimlerle durdurulmasını hayretle karşıladıklarını
kaydetti. TEDAŞ Müessese Müdürü Neşet Demirbağ, kaçak elektrik kullanımını
önlemek amacıyla yapılan denetimler sırasında saptadıkları yöntemlerin,
“şapka çıkarılacak” nitelikte olduğunu söyledi. Demirbağ, ortaya çıkardıkları
ve mucitleri bile şaşkına çevirecek yöntemlerden birisinin evin kapısına
bağlı çalışan sistem olduğuna dikkati çekti. Kaçak ekibi sayacı kontrol
için içeriye girdiğinde, sonuna kadar açılan kapının, anında kaçak bağlantıyı
devre dışı bırakıp, şebeke bağlantısını çalıştırdığını anlatan
Demirbağ, “Ekip kontrolünü bitirip evden ayrılınca kapanan kapı, bu kez
kaçak bağlantıyı devreye sokuyor.” dedi.
Demirbağ, bir kahvehanede, kaçak bağlantısı tavan vantilatöründen yapılan
bir sistemin de dikkati çektiğini bildirdi. Vantilatörün duvarda bulunan
anahtarının, ilk anda şüphe çekmediğini, ancak incelemede anahtarın
vantilatörü değil, sayacı kontrol ettiğinin ortaya çıkarıldığını
vurguladı. Kullanılan diğer yöntemler arasında sayacın içine cam kenarından
film itilerek, sayaç diskinin durdurulması ve görevlilerin geldiği anlaşılınca
filmin çekilip, sayaçta normal çalışmanın sağlanması da bulunuyor.
Anahtar görevi üstlenen bir duya takılan lamba yöntemi ile de kaçak
elektrik kullanıldığı saptandı. Ampul sıkıştırılıp yanınca sayaçtan
geçen yasal enerji, gevşetilince kaçak kullanım hattı devreye giriyor. Kaçak
kullanım yöntemleri arasında yer alan sayacın arkasından köprü bağlantı
ya da eve doğrudan kaçak hat bağlama da karşılaşılan yöntemler arasında
öne çıkıyor.
TEDAŞ verilerine göre kayıp kaçak oranı toplam elektrik enerjisi üretiminin
yüzde 23’ünü oluşturuyor. Bu oranının Güneydoğu’da daha fazla olduğu
belirtiliyor.
Zaman
|
