|
Gazhane çürümeye terk
edildi
Kadıköy Hasanpaşa'da tarihi Gazhane
adeta yüzyıllık bir yalnızlığa terkedilmiş durumda. 1891 yılında başlayan öyküsü
1993 yılına kadar uzanan Gazhane, bölgenin havagazı ihtiyacını karşılamak için
hiç durmaksızın çalıştı.
Bölgeye adını veren Gazhane
kapatıldıktan bir yıl sonra tam 'tarihten silinmek' üzereyken bölge halkı ve
Kadıköy Belediyesi'nin girişimleriyle kurtuldu. Ve o günden sonra 2 Numaralı
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından 'endüstri mirası' olması
nedeniyle 'SİT Alanı' ilan edildi. Tarihi Gazhane, parçalanmaktan kurtulmuştu,
ama kaderinin ne olacağı meçhuldü.
Tam iki yıl boyunca, ne asıl sahibi
İETT, ne de İstanbul Büyükşehir Belediyesi bu 'meçhul kaderi' değiştirmek için
kılını bile kıpırdatmadı.
1996 yılında bölge halkı semtin simgesi
Gazhane'nin kültür merkezi olması için harekete geçti. Gönüllülerden oluşan
Gazhane Çevre Kültür Kooperatifi kuruldu ve Kadıköy Belediyesi'nin de desteğiyle
ciddi bir kamuoyu yaratıldı. Ve her yıl 28 Mayıs'ta Gazhane Şenlikleri
düzenlendi. Bu gelişmeyi Gazhane Çevre Kültür Kooperatif Başkanı Nilgün Canpolat
şöyle anlatıyor: "Yaratığımız kamuoyu sonucu Büyükşehir Belediyesi nihayet
Gazhane'nin röleve-restorasyon ve resititüsyon projesini İstanbul Teknik
Üniversitesi'ne verdi. Üniversite çok güzel bir avan proje hazırladı ve Koruma
Kurulu bunu 2001 yılında onayladı. Biz bu tarihten sonra, Büyükşehir Belediyesi
yatırım programında olan bu projenin ihaleye çıkacağını beklemeye başladık. 2002
Şubat ayında ihale tarihi verilmişti. Ancak bir gün kala ihaleden çekildi.
Şaşkına döndük."
Yaklaşık 10 yıl geride kalmış ve
Gazhane için ciddi bir adım atılmamıştı. Bu süre içinde devasa Gazhane Fabrikası
çürümeye terkedilmiş ve çevre için de tehlike saçmaya başlamıştı. Kadıköy
Belediye Başkan Yardımcısı Gürsel Tekin, gelinen noktayı şöyle anlatıyor:
"Gazhane, İstanbul'u yönetenlerin her alandaki tarihi mirasa nasıl sahip
çıkamadıklarının çok çarpıcı bir örneği. Şu gerekçeye bakın, tesisler kapatılmış
ama üzerinde Maliye Bakanlığı'nın haciz kararı var. Böyle komik denilebilecek
bir gerekçeyle proje ihaleden çekildi. Olacak şey değil."
30 dönümlük bir alanda kurulu Tarihi Gazhane Fabrikası sadece kendi değişimi
açısından değil, bölgeyi etkileme gücüyle de önemli bir projeydi. Ancak
denildiği gibi 'haciz kararı' nedeniyle bu önemli proje hayata geçirilmedi. Son
yerel seçimlerinden sonra 'Gazhane Projesi', bu kez yeni başkan Kadir Topbaş'ın
önüne geldi. Turizm Atölyesi Başkanı Tülin Ersöz'ün de 'heyecan'la ilgilendiği
bu proje için ne yazık ki hâlâ bir adım atılmadı. Dosya birilerinin önünde
bekliyor. Neyi beklediği konusunda ise kimsenin bilgisi yok.
Gazhane Çevre ve Kültür Kooperatifi
Başkanı Canpolat son durumla ilgili şöyle diyor: "Dosya neden Kadir Bey'de onu
anlamıyorum. Buraya uluslararası yaratıcı bir sermayenin el atması gerekiyor.
Kültür merkezi olmasını istiyoruz. Ama yıllardır bizi bekletiyorlar."
Gazhane Şenlikleri 28 Mayıs'ta bu kez
çok geniş bir katılımlı kutlanacak.
Bakalım sivil toplumun bu çabası 'Tarihi Gazhane'yi kurtarmaya yetecek mi?Sabah
- Mahmut Övür |
