Kendi kendisini oryantalize etmeyi amaçlayan Yeni Osmanlıcı yönetim hala güncelliÄŸini koruyor, kenti fethetmesi anlamında. Hayret nasıl oldu da bugüne kadar vapurlara Yavuz Sultan Selim, Kanuni Sultan Süleyman gibi adlar koymak kimsenin aklına gelmedi?
Başına da bir ŞH konmuş. Fatih'in "Şehir Hatları" olmalı. Olmayan var mı?
Kentin vapurlarını adlandırmak için padiÅŸah isimleri dururken neden Fenerbahçe, PaÅŸabahçe, Dolmabahçe, Kalamış, Suadiye gibi semtlerin adını koydular? Åžimdi ÅŸehir hatları vapurları savaÅŸ gemileri ile yarışacaklar. Hayırlı olsun!
Vapur denen ÅŸey yüzer bir anıt gibidir.
Vapurların, bu nedenle kültür mirası olarak korunması deÄŸil, sırf bu nedenle yenilenmesi gerek. Yoksa icraat yapıldığı anlaşılmaz, paralar boÅŸ yere harcanmaz. Nitekim eÄŸer halkımız eski vapur biçimini beÄŸenmiÅŸ olsaydı, sekiz seçenek içinde bir tane de eskisi vardı, ona oy verirdi. Dünyanın en güzel vapurlarına sahip olmuÅŸ, metropoliten ulaşım ağı denizde kurulmuÅŸ olan bu kentin en büyük zenginliÄŸi jilet yapıldı. Demokrasi katlanmayı gerektirir. BeÄŸenmiyorsanız, siz de kenti ele geçirin, istediÄŸiniz vapuru yaptırın!
Vapuru ben de gördüm. Üstelik tam da KabataÅŸ'ta, PaÅŸabahçe'nin karşısına yanaÅŸmış olarak.
Biri ellidört sene önce yapılmış. Ama fark tersi gibi. Fatih ismini taşıyan vapur bir ucube. Bir tasarım felaketi. Ama maliyet olarak Venedik'teki vapurettolardan on misli pahalı. Ä°çinde mutlaka süslü seramik tuvaletleri olmalı. EÄŸer tasarım dünyasında rüküÅŸlük ödülü verilse, birinci olacağı muhakkak. Hadi diyelim vapur berbat bir ÅŸey oldu. Bu ucubeye ismini verdiÄŸimiz ve saygı duyduÄŸumuz bir kiÅŸilik olarak Fatih Sultan Hazretleri'ne biraz ayıp olmuyor mu? Ä°thal makineleri mutlaka iyi tasarlanmıştır, çünkü bugün artık dizel motorlar çok büyük geliÅŸme gösterdi. Seyir aletleri mutlaka çok yüksek teknolojiyi barındırıyordur, çünkü bugün elektronik teknolojisi çok ileri düzeyde.
Peki bunlar yeterli mi? Bir kere vapur seçmek için seçim de olsa, yarışma da düzenlense, bugün bir vapurun tasarımı için bir tasarım ekibinin, tasarımcının olması gerekir. Günümüzde tasarım geleneksel, anonim, isimsiz bir ÅŸey deÄŸildir. Arkasında bir iddia vardır.
Fatih Vapuru'nun ise tasarımcısı bile belli değil. Mutlaka birileri tasarlamış olmalı. Ancak utandığından olacak, ismi saklı.
Çünkü zaten ortaya konan sekiz resimden hiçbiri bir tasarım deÄŸildi. Yalnızca hangisi sizin zevkinize hitap ediyor gibilerinden, güya eski modele benzeyenden, modern biçimli gibi olana sıralanmışlardı. "Haydi Ä°stanbul Vapurunu Seç" kampanyasının sekiz vapur modeli güya her zevke hitap edecek seçenekleri kapsıyordu: Tarihi vapur istiyorsanız, alın size tarihi. Modern istiyorsanız, alın size modern! Daha ne istiyorsunuz? Dolayısı ile bugün tasarımdan anladığımız ÅŸeyi yalnızca bir benzetmeye indirgeyen ÅŸapÅŸalca bir durumdu. Anonimlik kamunun çoklu fikre açılması gereÄŸini halktan gizler. Restorasyon da sanıldığı gibi anonim bir iÅŸ deÄŸildir, onun da güncel bir tasarım olarak yaratıcılığa açılması gerekir.
Ä°stanbul, eÅŸsiz bir kültür varlığı olan vapurlarını bence restore ettirmeliydi, gerekiyorsa makineleri falan da deÄŸiÅŸebilirdi. Ama bu benim fikrim. BaÅŸkası yeni bir vapurun nasıl tasarlanması gerektiÄŸi konusunda bir düÅŸünce sergileyebilir. Kamunun görevi piyasa mamülü gibi ürünü karşımıza koymak deÄŸil, bu fikirlerin iliÅŸkili olabileceÄŸi bir durum yaratmaktır.
İşte bu nedenle Kadir Topbaş'a kendi adıma seslenmek istiyorum.
Lütfen, adı ne olursa olsun, karşımıza koyduÄŸunuz o ucubeden baÅŸka ürettirmeye kalkmayın. Çünkü vapur denen ÅŸey kalıcı bir ÅŸey. Yıllarca, ömrümün sonuna kadar bu kazuleti seyretmek istemiyorum. Bir tane denediniz, hevesinizi aldınız. Bir Fatih yeter, fazlası ise kabak tadı verir. Yok halkımız çok beÄŸenmiÅŸmiÅŸ, çok güzelmiÅŸ... Ä°stanbul gibi bir kentin vapuru böyle mi olur? Bırakın elli yıl önce yapıldığı gibi doÄŸru dürüst bir vapur yapılsın, daha iyisi yapılsın da ondan sonra tartışalım. Çocuk mu kandırıyoruz? En azından kendimi ÅŸapÅŸal yerine koydurtmamaya, yani bunu söylemeye hakkım olmalı.
Bütün yorumları forumda okuyun!Bütün yorumları forumda okuyun!