13 Haziran Pazar “Petit Pain Günü” için okula gittiÄŸimde gördüÄŸüm bazı sorunları sizinle paylaÅŸmak için bu yazıyı yazıyorum.
Saint Joseph* Tanzimat sonrasında gerçekleÅŸen modernleÅŸme çabaları içinde önemli bir rol oynamış, bugün kültürel deÄŸerlerini paylaÅŸtığımız Avrupa ile bütünleÅŸmemizde etkili olmuÅŸ kurumlardan biri. Hatta belki de bütün bu kurumlar içinde en önemlilerinden biridir. Bu kurumun özelliklerine hepimiz yakından tanık olduk . Burada hayatını insanların eÄŸitimine adamış, bunun için yönetim, teknik iÅŸler, öÄŸrenci hizmetleri konusunda canla baÅŸla çalışan gönüllü insanlar tanıdık. Açıkça söylemek gerekirse benim hayatımda hiçbir kurum bu kadar yer tutmadı. Buradan yetiÅŸen insanların hayatında bu eÄŸitimin katkısı çok büyük. Bu fırsatı bize sunan kiÅŸilerden bir miras aldığımızı düÅŸünüyorum. Hep birlikte bu kurumun geliÅŸmesi, gelecekte de aynı rolü oynaması için iÅŸbirliÄŸi yapmalıyız.
Bu açıdan okulun fiziki durumu ve geliÅŸmesi de aynı çabaya eÅŸlik etmeli diye düÅŸünüyorum.
1. Okulun yönetim ve müzeler bölümüne gittiÄŸimde koridorun putrel volta tavanların akıllara saÄŸlık bir kaplama ile, bir asma tavan ile örtülmüÅŸ olduÄŸunu gördüm.
2. Duvarlardaki yüzey kaplamalarının (ÅŸtuka) gene aynı ÅŸekilde bir duvar kağıdı ile örtülmüÅŸ olduÄŸunu farkettim. (Oysa bu kaplamalar hasar dahi görmüÅŸ olsa, korunması gerekli.)
3. Yönetim birimlerinin kapılarını görünce çok ÅŸaşırdım. Bu bölüme içerden baktığımda hayretlerim daha da arttı. Bu olaÄŸanüstü mekanda inanılmaz arabesk bir dekorasyon yapılmıştı.
4. Aynı bölüm bina dış cephesinde gene tuhaf bir giriÅŸ bölümü ile tamamlanmıştı.
5. Sergi salonu hiçbir mimarlık hizmeti almadan düzenlenmiÅŸti.
6. Kapı kollarının, doÄŸramaların (pvc) deÄŸiÅŸtirilmesi sırasındaki özensizlik de beni çok ÅŸaşırttı.
Bahçeye çıktığımda orada kilisenin parçalarını gördüm. Sergilenen projenin bu tarihi mekanı bir kitche dönüÅŸtürme ihtimalinden de inanın çok korkuyorum. Okulun fotograflarının sergilenmesi ÅŸüphesiz çok olumlu bir adım. Ancak müzelerin kapısında “renovasyon nedeniyle kapalıdır” notunu ve yapılanları görünce daha çok korktum. EÄŸer bu mekanlara da aynı yaklaşımla müdahale edilecekse, okul deÄŸerinden çok ÅŸey yitirecek demektir. Bu bölümü hiç olmazsa bu felaketten koruyalım. EÄŸer nasıl yapacağımızı bilmiyorsak, ÅŸimdilik hiç dokunmayalım. Bu gördüklerim karşısında dilim tutuldu. Neredeyse aÄŸlamaklı oldum.Hiçbir deÄŸiÅŸiklik yapılmamalı demiyorum. Saint Joseph tarihinde de binada mutlaka bir çok deÄŸiÅŸiklikler yapılmıştır. Bu tarihi binada yapılacak deÄŸiÅŸikliklerin, düzenlemelerin mutlaka mimari bir kavramsallaÅŸtırma sürecinin ürünü olması gerekir. Bu yapıyı özgün bir mimarlık eseri olarak kabul etmek gerekir.
DeÄŸerli arkadaÅŸlar. Okulumuzdan mezun olan mimarlara bir çaÄŸrı yapalım. Bu konuyu ele almak için onlarla (veya yoksa) baÅŸka uzmanlarla toplantılar düzenleyelim. Okula sahip çıkmak için bir komite oluÅŸturalım. Bu tarihi okulun deÄŸer yitirmeden ve mimari deÄŸerini koruyarak geleceÄŸe intikal etmesi için elimizden geleni yapalım. Yapılmış olan yanlışlıkları düzeltmek için bir iÅŸ planı çıkaralım. Unutmayalım: Bu kurum tarihi boyunca modernleÅŸtirici bir zekaya sahip olmuÅŸ. Kurumun bu kimliÄŸini korumak, bu mirası taşıyanların sorumluluÄŸu olmalı.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
* Saint Joseph sanayileÅŸmiÅŸ yapı malzemeleri ile üretilmiÅŸ, tıpkı döneminin sanayi yapıları gibi mimari özellikler taşıyan bir yapı. BeyoÄŸlu yangınından sonra (1870) eÄŸitim yapısı ihtiyacı içinde çok hızlı bir biçimde inÅŸa edilen (75 gün) bu yapı çelik kolonlar, mobilyalar, yer karoları ve doÄŸramalarına kadar tipleÅŸtirilmiÅŸ mimari tasarım özellikler taşımakta. Endüstri devriminin yapı malzeleri ve mimari özelliklerini bu yapıda bulmak mümkün. Buna karşılık sonradan yapılan bazı eklentiler (özellikle marangozhane, büyük avlu kulesi) daha modern yapı örneklerinden. Büyük avludaki kapalı bölümler ise döneminin en iddialı ahÅŸap çelik karışımı makaslarla geçilmiÅŸ.
Okul mimarisi, eÄŸitim sisteminde yeralan sınıflandırıcı, araÅŸtırıcı bilgi birikiminin mekansal bir karşılığı. DoÄŸa ve tarih konusundaki yerel araÅŸtırma çalışmaları ile okul eÄŸitim dışında da rol oynamış.

