ÇaÄŸdaÅŸ mimarlığın en büyük çeliÅŸkilerinden biri de, bir yandan içinde bulunduÄŸu toplumsal iliÅŸkiler bütününü anlamaya yönelik araçlara sahip bir disiplinken kendisini daha çok biçimler ve bu biçimlere anlam veren kavramlar düzeyinde tanımlaması ve bunu da bir aÅŸkın durum olarak tarif etmesi olsa gerek. Burada bir acizlik, bir kavrayış yoksunluÄŸu söz konusudur. Bu kadar yaÅŸamın içinde olan ve onun içinden bir üretim yapan bir disiplinin bir yandan da içinde bulunduÄŸu iliÅŸkiler bütününe yönelik hiçbir fikri bulunmaması temelde kendisini nasıl kurguladığına dayanmaktadır.

Ä°çinde bulunulan, insan yaÅŸamını çevreleyen fiziksel yapılı çevrenin ve bunun mekansal deÄŸerinin kurucusu olan mimarlık disiplini gündelik olanı hep ıskalamak; saraylarla, villalarla, gökdelenlerle, kültür merkezleriyle yani büyük, önemli binalarla ve söylemlerle ilgilenme eÄŸilimindedir. Bu eÄŸilime göre gündelik olan ya dışlanmaktadır ya da büyük bir modernist projeyle yukarıdan gelen bir vizyon içerisinden dönüÅŸtürülmelidir. Bunun böyle olamayacağı 1960’ların sonundan itibaren görüldü. Mimarlık toplumsal yaÅŸamın mekanı olan kente, her ölçek ve nitelikteki mekana, yukarıdan dayatılan modellerle yaklaÅŸamayacağını, modern toplumun sorunlarını üst modellerle çözemeyeceÄŸini anlamış durumdadır. Åžimdi modeli aÅŸağıdan; o banal, sıradan dediÄŸimiz gündelik yaÅŸamın içindeki gerçekleri, heyecanları, çeliÅŸkileri keÅŸfederek yeniden kurmak gerekmektedir. Gündelik yaÅŸamın arkasında yatan güçleri ve dinamikleri anlayacak yeni bir bilgiye; gündelik yaÅŸamın kendindenliÄŸinin bilgisine ihtiyaç vardır. Aslında burada yeni bir ÅŸey söylenmiyor. 19. yüzyılın Baudelaire, Marx, Benjamin gibi modernistleri de bu bilgiyi sokakta, kaynağında aramamışlar mıydı?

Modernlik üstüne yapılan sayısız eleÅŸtiri arasında en çarpıcı ve bir o kadar da ürkütücü olanı, modernleÅŸmenin sürekli olarak kurma ve yıkma ikiliÄŸi üstüne kurulu olması ve bu durumun modern bir yaÅŸama kültürü oluÅŸturmaya imkan vermemesidir. Bu, son ikiyüz yılın her alandaki en büyük sorunudur. Hızla deÄŸiÅŸen, devinen, “yeni” olanın varlığını kısa bir an için sürdürebildiÄŸi ve daha sonra yeni “yeni”ye bırakmak zorunda olduÄŸu, yaÅŸamın her defasında altüst olduÄŸu karışık bir dünyada maddi ve manevi bir yaÅŸam örüntüsü oluÅŸturabilme sorunudur. Hangi disiplin için olursa olsun, tüm bu karmaÅŸanın sorunlarına uygun çözümler bulmak, yeni direnç stratejileri oluÅŸturmak, bu yeni dünyayı anlamak, dönüÅŸtürmek ve ifade edecek yeni araçlar bulmak, kısacası modernleÅŸmenin altüst oluÅŸları içinde insanları her ÅŸeye raÄŸmen “dünya”nın bir parçası kılmak ve “ev”lerinde hissettirmek her zaman modernizmin temel konusu olmuÅŸtur. Ancak modernizmin modernleÅŸmeyle olan bu iliÅŸkisi ikircikli bir iliÅŸkidir. Modernizm modernleÅŸmenin yarattığı sorunlara yanıt ararken, doÄŸası gereÄŸi yine modernleÅŸmenin araçlarını kullanır. Yani söz konusu olan yeni sorunları, yeni imkanlara dönüÅŸtürmenin olasılıklarını, çeÅŸitliliklerini keÅŸfetme durumudur.

Modern dünyada gündelik olanın arka planında, hayatımızı etkileyen kapitalizm, moda, tüketim gibi büyük güçler bulunmaktadır. Gündelik hayat içinde temel sorun, gündelik olanın nahifliÄŸi ile bu büyük güçler arasındaki iliÅŸkiyi doÄŸrudan ve saÄŸlıklı bir ÅŸekilde kurup, bunlardan doÄŸan gerilimlere karşı yeni yaÅŸam stratejileri ve kentsel mekan taktikleri geliÅŸtirebilmektir. Bugün dünya tek, büyük bir hipermarket yani tüketim mekanı olma yönünde ilerliyor. Bu mekanın tek ve mutlak yöneticisi, öznesi olmayan ve dizginlerinden boÅŸanmış bir kapitalist zihniyet. Gündelik hayatımızın en sıradan, nahif görünümleri bile bu güç tarafından belirlenmektedir. Aradaki iliÅŸkiyi görememek ya da bunu görmeyi istememek çok kolay. Mekanın ekonomi politiÄŸi denebilecek ve mimarlıktan, coÄŸrafyaya, diÄŸer sosyal bilimlerden, fizik ve teknolojik geliÅŸmeyi körükleyen mühendislik disiplinine kadar her disiplinin içinde yer alabileceÄŸi disiplinlerarası bir direniÅŸ zihniyeti oluÅŸturmak bu anlamda çok önemlidir.