AB Enerji Komiseri Andris Piebalgs bugün Ankara’da, Hazar ve Ortadoğu enerji kaynaklarını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacak Nabucco ile birlikte, Türkiye geçişli diğer doğalgaz kaynaklarını görüşüyor. Avrupa, Ekim 2005 tarihinde Avusturya şirketi OMV başkanlığında kurulan Nabucco projesine ivme kazandırmak için çabalarını artırıyor.

Nabucco’nun 6 ortağı bulunuyor: Türkiye, Bulgaristan, Romanya, Macaristan, Avusturya ve Almanya. Projenin arz tarafında ise Azerbaycan, İran, Irak ve Mısır yer alıyordu.

AB Komisyonu, Rusya’ya olan arz bağımlılığının yüzde 30’da tutulmasını karara bağlamasıyla, Türkiye AB’nin gündeminde Rusya, Afrika ve Norveç’in yanı sıra yeni enerji köprüsü olarak yerini alıyor. “Gazprom’u Avrupa’dan atmak istiyorlar“ diyen Rusya, bu girişim karşısında boş durmuyor; Nabucco’nun 7’nci ortağı olarak anılmaya başlıyor.

Asıl sürpriz gibi duran gelişme de bu. Çünkü AB Komisyon kararlarında yer alan “kaynak bağımlılığı”nın azaltılması amacının dışına çıkılıyor. Ne var ki İran ve Irak, “siyasi ve güvenlik“ sorunları nedeniyle arz güvenliğini tartıştırıyor.

Nabucco’nun ortakları
Rusya bu süreçte elini hızlandırıyor ve Nabucco’nun ortağı ülkelerle tek tek ortak proje geliştiriyor. Macaristan, Bulgaristan ile Güney Akım’da ortaklık kuran Rusya’nın gaz şirketi Gazprom, OMV’nin Avusturya’daki gaz deposunun yüzde 50 ortağı oluyor. Enerji uzmanı Necdet Pamir, “Bu ülkeler içinde Rusya ile gaz bağımlılığı en düşük ülke yüzde 63 ile Türkiye” diyor. Enerji Bakanı Hilmi Güler, AB Enerji Komiseri Pieblags’ı “transit geçiş ücreti ve fiyatlar“ ile “Türkiye’den geçecek doğalgazın bir miktarının ülke içinde kalmasının garantilenmesi“ konularında ikna etmeye çalışacak.

Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) ile Bakü, Tiflis ve Erzurum üzerinden gelen Şahdeniz kartına karşı Rusya; Azerbaycan, Türkmenistan ve Gürcistan ile “uluslararası fiyatlar”da gaz anlaşmaları yapmak üzere kurulan enerji masasına, Avrupa’dan önce oturuyor.

Shell ile TPAO
BOTAŞ’ın doğalgaza yüzde 22.5’e varan zam yapması, dikkatleri TPAO’nun üretim bölümüne çekiyor. Enerji Bakanı Güler, Shell ile TPAO’nun Irak’ta doğalgaz çıkarmak için görüştüğünü söylüyordu. Güler iki olasılıktan söz ediyordu: Bir, Irak’ın Suriye yakınlarında Akgaz Havzası’ndan çıkarılacak doğalgazın, Mısır’dan geçen doğalgaz hattıyla birleştirilip Ceyhan’a ulaştırılması. Burada sıvılaştırılmış dogalgaz (LNG) terminali kurulması. (Shell Katar’da 18 milyar dolarlık yatırımla GTL tesisi kuruyor. Doğalgazdan yakıt üretme teknolojisi olarak anılan GTL teknolojisi Ceyhan’a gelir mi?)

İki, TPAO’nun Shell ile Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi sınırları içinde bir doğalgaz üretim anlaşması yapılmasıydı.

Shell Türkiye Başkanı Canan Ediboğlu, TPAO ile yürüttükleri doğalgaz üretim anlaşmasının şartlarını sorduğumda, “Yakında açıklayacağız” diyor. Ediboğlu’na “Doğalgaz zammını nasıl buldunuz?” dediğimde ise “Fiyatı yükseltmek yerine vergiler indirilebilirdi” yanıtını veriyor. Shell’in geçtiğimiz günlerde yaptığı değerlendirme sonucu ham petrol varil fiyatını 80 dolar olarak öngördüğünü de öğreniyorum. Dünya krizi ortalıyor galiba.