Raylı taşımacılığın en yoğun kullanıldığı dönem 19. yüzylda tüm Avrupa kentlerinde yeni istasyonlar inşa ediliyordu. Bu istasyonlar kent merkezi ve etrafında yayılan yerleşimlere hizmet edecek şekilde konumlandırılıyordu. Yıllar sonra bu alanlar kent merkezlerinde sorunlu bölgeler haline geldi. Stuttgart İstasyonu da bunlardan biri. Kent coğrafi bir çıkmaz olarak nitelendirilen vadide konumlanıyor. Ayrıca önemli bir sınır kenti olması nedeniyle mevcut istasyon ile Avrupa hızlı raylı sistemine bağlanması da zorlaşıyor. Yeni istasyon tasarımının erken modernizm döneminde tasarım ile yeni nesil istasyon gereksinimlerinin karşılanması arasında yeni bir yapı geliştirmesi gerekiyordu.
Alman Demiryolları bu bölge için zemin altında yer alan hızlı tren hatları geliştirmiş. Böylece kent içinde gelişimlere açık yeni kentsel boşluklar yaratılmış. Bu proje "Stuttgart 21" olarak isimlendirilen yeni planlama tüm raylı sistemler yer altına alınıyor.
Tasarım önerisi mevcut istasyonun yanında yer alan tarihi kalenin bahçelerinin yer aldığı parka kadar yayılıyor. Yer altında kalan tüneller ve peronlar “ışık gözleri” olarak adlandırılan ve tüm istasyon boyunca yer alan dairesel açıklıklarla aydınlatılıyor. Tasarımın ana hedefi sadece amaca hizmet eden bir bölgeden daha ileri giderek yeni bölgeyi modern bir forma dönüşümünü hedefliyor.
Yeni istasyon kente yeni bir merkez kazandıracak. 10 – 20 yıl arasında eski trenler yerine yeni bir kentsel bölge inşa edilecek. Kale bahçeleri denilen bölge kentin nefes almasını sağlıyor. Ve ancak kent yayıldığı zaman daha da önem kazanıyor. Park alanı kent merkezinden yer altı istasyonuna kadar uzatılıyor. “Işık Gözleri” ile yer altındaki peronlar ile kentliler arasında farklı bir iletişim kuruluyor.
Plan belirli sınırları olan bir meydan tanımlıyor. Projede eski istasyon binaları restorantlar, alışveriş alanları ile yeni bir odak noktası oluştururrken hem yer altına hem de zeminde hizmet vererek tarihi doku ve yeni tasarımın etkileşimine imkan sağlıyor.
Strüktür Tasarımı
Yeni istasyon tasarımında güvenlik ve konfor kadar ekoloji, ekonomi ve teknoloji de önemli rol oynuyor. Ana destekleyici yapı konstrüksyon yüksekliğinin minimalize edilmesi ve yüzey ve çapın en aza indirilmesi en karakteristik özelliğidir. Doğal enerji kaynaklarının akılcı kullanımı ile CO2 emisyonlarından kaçınılıyor.
Kabuğun yapı ilkesi olarak Alman Mimar Frei Otto ile kırktan fazla maket üzerinde çalışma sonucunda gerilmelere dayanımlı bir yapı yerine basınca dayanım gösteren kubbe formlu beton kabuk tercih edilmiş.
Işık gözleri çift çepherli tel ağ yapısı üzerine yerkeştirilen camlardan oluşuyor. Bu 28 "ışık gözü" ile tüm peronlara gün ışığı girişi sağlanıyor.
Stuttgart İstasyonu