|
'Proje
4L' yerleşti
Proje 4L-İstanbul Güncel Sanat Müzesi, 21 Eylül'de kapılarını açtığı
'Yerleşmek' sergisiyle gündemdeki yerini aldı. Levent Harmancı Giz Plaza'nın
içindeki 1600 metrekarelik bir alanı kaplayan müze, deneysel sergileme biçimlerine
uygun biçimde hazırlanmış. 'Proje 4L'nin kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı
Can Elgiz, sorumlusu ise küratör Vasıf Kortun.
Kökenini sorgulayan sanat
Pek çoğu, Kortun ile ortak sergiler yapmış sergi sanatçıları, Kortun'un küratörlüğünde
gerçekleşen 'Yerleşmek' sergisindeki yapıtlarında ağırlıkla şehirleşmeye
bağlı olarak geleneksel yaşam biçiminin dönüşümü, ev içindeki görselliğin
inşası ve kamusal mekânın sahiplenme biçimi gibi konuları sorgulamaya açıyor.
Özel kitabıyla zenginleşen sergiye çeşitli yapıtlarıyla Hüseyin Bahri
Alptekin, Gülsün Karamustafa, Hale Tenger, Can Altay, Halil Altındere, Tina
Carlsson, Erik Göngrich, Hakan Gürsoytrak, Aydan Murtezaoğlu, Bülent Şangar
ve 'Oda Projesi' katılıyor.
 İstanbul'un
'ilk güncel sanat müzesi' olma özelliğini taşıyan 'Proje 4L'yi genç kuşak
mimarlardan Murat Tabanlıoğlu'yla gezdik. Serginin temasını, müzeyi ve 'İstanbullunun
İstanbul'a 'yerleşme' sürecini ele aldık.
Müze bölgesi, bugün
'Yeni Bankalar Caddesi' olarak da tanımlanıyor. Bir 'tampon bölge', hatta
neredeyse bir 'mimari fay' üzerinde. Bu da bize bu girişimin vizyonuna dair
pek çok fikir veriyor. Konumu enteresan. Tam bu 'Bankalar Caddesi'nin hemen
arkasında büyük bir konut bölgesi var. Binanın bitiminden itibaren, bambaşka
bir şehir yapısıyla karşılaşılıyor. 3 bin dolarlık kira bedelleri bir
anda 100 dolara, 10 dolara düşüyor. Yine bu bina, oradaki binalardan dış görünüş
itibarıyla farklı değil. Onların birinin içinde, böyle bir müze ortaya çıkmış.
Burası benim bir
mimar olarak hep tenkit ettiğim, mavi camların arkasındaki tipik bir büro
binası. Belli standartla yapılmış, yaşama kalitesi, büro kalitesi
bulunmayan binalardan. Öte yandan, girişte ise granitler var. Ama müzeye
girildiğinde her şey çok sade ve yalın. O bakımdan güzel bir örnek. Sergi
ve söyleşilere göre mekânın düzenlenebilmesi, bir avantaj. Oyunlarla aldığı
doğal ışığın yanında, mekânın farklı yükseklikler barındırması, içinde
dolaşanların hissedeceği mekân duygusunu da hayli artırıyor.
Can Elgiz 'günah çıkarıyor'
Bence, kendisi de bir mimar olan Can (Elgiz) bey, burada dışta kapladığı
o camların, granitlerin 'günahını çıkarıyor'. Çünkü belki de
kendisinin içinde hakikaten bu (müze) var. Binaya girişte görünen
granitlerle, içinde bulunduğumuz bu mekân arasındaki zıtlığa yönelik
katkının en büyük pay sahiplerinden biri de, kuşkusuz Vasıf Kortun'un
ileriyi görebilme ve ikna yeteneğidir sanırım.
Müzenin ilk
sergisi, temasıyla sosyoloji ve mimariye yaslanmış: Bunu bilhassa, peyzajlı
beyaz panoları, 'Piknik şehir' kitapçığı ve dialı enstelasyonuyla dikkati
çeken eski mimar ve sanatçı Erik Göngrich'in eserinde görmek mümkün. Çünkü
bu eserde hem sanat yapıtı var, hem de bir mimarlık kaygısı...
Ben İstanbul'u bir
yabancıya gezdirirken hep şöyle söylerim: 'İstanbul, en büyük kontrastların
şehri.' Kullanılmayan dümdüz teraslar, 'kitsch' pencereler.
'Olağandışı'
buluşmalar. Bu uyum mu, uyumsuzluk mu bilmiyorum ama, galiba bazıların da hoşuna
gidiyor. Çünkü niye? Avrupa'da çok fazla uyum var. Burası içeriden farklı,
dışarıdan farklı okunuyor. Yaşama tarzımız bu. Hem düşününce bile 'Türk'
veya 'İstanbullu' dediğinizde, 'Avrupalı mıdır, Osmanlı mı' gibi sorular,
hemen peşinden geliyor.
'Yerleşmek' için ideal çözüm ne?
Aklıma gelen şeylerden ilki, Türkiye çapında bir planlama girişimi.
Daha sonra şehirci-mimar ve belediyelerle olan iletişimin sağlanması, bu
iletişimin üniversitelerden bu yana gelebilmesi çok önemli. Birtakım ana
kararların, bu yolla alınması lazım.
Bizler, hatta ben
bile, ileride bu şehirde neler olabileceğini kestiremiyoruz. Söz konusu
projelerin tümü iyi niyetli olabilir. Ama bizlerin bir katkısının olabileceği
bir ortamdan söz edemiyoruz. Böyle giderse su yatakları, havzalar, ormanlar
yağmalanacak. Ama İstanbul, hâlâ güzel. Hâlâ şansı var. Proje 4L'nin 1
Aralık'ta sona erecek
'Yerleşmek'
sergisi, çarşambadan cumartesiye kadar 12.00-20.00 arasında açık. Tel: 0212
281 51 50 İnternet: www.proje4L.org
Radikal
|
