|
Türkiye’de yüzlerce Ecyad Kalesi
yıkılıyor
Osmanlı Türkleri’nin Mekke’deki son eseri Ecyad Kalesi’nin Sudi
Arabistan yönetimi tarafından yıkılması tarihi eserleri yeniden gündeme taşırken
Sanat Tarihçisi Ali Murat Aktemur, Doğu Anadolu’da yüzlerce kalenin
yetkililerin ilgisizliği ve define avcılarının tahripleri sonucu Ecyad
Kalesi ile aynı kaderi paylaştığını söyledi.
Doğu Anadolu’da toprak seviyesinde yada ayakta çoğunluğu Osmanlı ve
Selçuklu Türkleri’nin eseri olan 500’e yakın kale bulunduğunu belirten
Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Öğretim Elemanı Ali Murat
Aktemur, bu kalelerin yarısının Kültür Bakanlığı’ına bağlı bulunan
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun kayıtlarında dahi
bulunmadığını bildirdi. Kalelerin yıkılmasıyla birbirinden orjinal dış
yapılarının yanında iç süslemelerinin de yok olduğuna işaret eden
Aktemur, Doğu’daki kalelerin sanat, kültür, tarih ve estetik bakımdan eşsiz
örnekler olduğunu kaydetti.
Bosna’da Sırplar tarafından Mostar Köprüsü’nün top ateşiyle yıkılışını
ve Suud yönetiminin kameralar önünde Ecyad Kalesi’ni yıkışını ‘kültür
terörü’ olarak niteyen Aktemur, içte bilgisizlik ve bilinçsizlik, dışta
Türk kültürünün izlerini silmek içen sürdürülen bilinçi çalışmalarından
ders alınarak ‘kültür varlıklarını koruma kampanyası’ başlatılmasını
istedi. Yurt dışındaki kültür varlıklarımızın korunmamasına millet
olarak tepki gösterildiğini fakat sınırlarımız içinde bulunanan kalelerin
define avcıları tarafından acımasızca tahrip edilmesine sesiz ve tepkisiz
kalındığına işaret eden Aktemur, Doğu’nun en büyük kalesi Dedeşen
Kalesi, Şeytan Kalesi ve Köröğlu Kalesi gibi yüzlerce kalenin ‘kültür
terörü’nden nasibini alarak ya yıkıldığını yada yıkılmaya yüz tutuğunu
belirtti. Aktemur, Ardahan’da bulunan Kazankale, Ölçek kalesi gibi eserlerin
de hâlâ Kültür Bakanlığı’nın kayıtlarında bulunmadığını
bildirdi.
Kaleler dışındaki tarihi eserlerin de kültür kıyımdan nasibini aldığına,
savaş zamanında topların yıkamadığı eserlerin bugün barış haline rağmen
define avcıları tarafından yıkıldığına değinen Aktemur, “Ecyad
Kalesi’ni yıkan zihniyetten farkımız nedir? Neden bu eserleri koruması
gereken yetkili kurum ve kuruluşlar gerekeni yapmıyor? Neden öz kültürünü
bilinçsizce yok den bu insanlar, kültürlerine karşı eğitilerek bilinçlendirilmiyor?”
diye sordu. Devam eden kültür kıyımının durdurulması için orta öğretimden
itibaren Sanat Tarihi dersinin üniversite eğitimi almış sanat tarihçiler
tarafından verilerek insanımızn sanat tarihine karşı bilinçlendirilmesi ve
tarihi eserleri sanat, estetik, tarih ve kültür gibi farklı yönlerden tanıyabilecek
seiyeye getirilmesi gerektiğini vurgulayan Aktemur, kültür karın doyurmuyor
inancında olan insanların artarak kültürel mirasa yönelik tehdidi artıracaklarını
ve gelecekte tarihi eserden söz etmenin imkansız olacağını söyledi.
Zaman
|
