Gecekondular da rant aracı oldu
Başlangıçta sadece barınak
ihtiyacı amacıyla ortaya çıkan gecekondular, günümüzde bu amaçdan uzaklaşarak
rant aracı haline geldi.
İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) hazırladığı “İstanbul’da
Kaçak Yapılaşmanın Nedenleri” araştırmasından derlenen bilgilere göre,
gecekondu bölgesinde yaşayanlar arasında yapılan ankete katılanların dörtte
biri oturdukları yerin kendilerine ait olmadığını belirtiyor.
Gecekondu sakinlerinin yüzde 42’si evin bulunduğu arsayı başkasından aldığını,
yüzde 18’i de arsayı bina ile birlikte satın aldığını bildirdi. Yüzde
68.4’ü oturduğu evin mülkiyetinin kendisine ait olduğunu öne sürdü.
Oturulan evin arsasının mülkiyeti sorulduğunda ise yüzde 50.9 gibi bir çoğunluk
tapusuz kamu arazisi olduğunu söyledi.
KAT KARŞILIĞI MÜTEAHHİTİN GECEKONDUSU
Araştırma sonuçlarına göre evin planı çoğunlukla mülkiyet sahibinin
kendisi tarafından yapılıyor. Yüzde 58.8’i evi oturan kişinin yaptığını,
yüzde 21.7’si önceki mal sahibinin yaptığını, yüzde 17’si bir kalfa
tarafından yapıldığını ortaya koydu.
Yüzde 1.1’i mühendis mimar, yüzde 0.9’u kat karşılığı müteahhit
tarafından yapılmış. Binaların iskan izni olup olmadığına bakıldığında
ise yüzde 87.2’sinin iskan izni olmadığı ortaya çıkıyor. Yüzde 10.3’ünün
iskan izni olduğu ileri sürülürken, görüşülen kişilerin yüzde 2.5’i
iskan izninin olup olmadığını bilmediklerini belirtiyorlar.
İskansız binalarda binayı kendileri yapanların oranı yüzde 52.1’le yine
birinci sırada.
Kişileri kaçak yapı yapmaya iten başlıca nedenlere bakıldığında da görüşülen
kişilerin yüzde 76.9’u ekonomik imkansızlıkları belirtiyor.
Yüzde 13.3 ruhsat maliyetlerinin yüksekliğini, yüzde 7.7’si ruhsat alımında
bürokratik zorlukları, yüzde 1.5’i imar planının olmamasını, yüzde
0.7’si imar affı yasasının çıkması ihtimalini gerekçe gösteriyor.
YÜZDE 50’Sİ KİRAYA VERİLDİ
İTO Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Yıldırım, gecekonduların ilk yapılışından
itibaren rant aracı olduğunu savundu.
Belirli insanların mücavir alan dışındaki Hazine arazilerinde hakimiyet
kurarak buraları gecekondu yerlerine çevirdiklerini ve parselleyerek göç
eden insanlara sattıklarını belirten Yıldırım, şu görüşleri dile
getirdi:
“Bu insanlar kendi başlarına barınak yaptılar. Zamanla göçün artmasıyla
çoğunluğu elde eden gecekondu sahipleri, muhtarlık istediler ve sonra büyüyerek
ilçe oldular. İstanbul’da 19 olan ilçe sayısı 32’ye çıktı.
Gecekondular kağıt üzerinde alınıp satılır hale geldi.”
Yıldırım, bugün İstanbul’daki gecekonduların yüzde 50’sinin kirada
olduğunu belirtti. Gecekondu fiyatlarının yerine göre değiştiğini
vurgulayan Yıldırım, şehir merkezinde kalan ya da Boğaz görür
gecekondularda fiyatların 50 milyar lirayı aştığını söyledi.
NTVMSNBC
|