|
Hasanpaşa Gazhanesi Projesi: Kentli
bilinciyle yaratılan örnek...
 Ülkemizdeki endüstri mirasının
da geleceğe aktarılması gereken kültür birikimleri olduğu bilincinin yasal
koruma kararlarına dönüşmesinde ilk anlamlı örneklerimizden biri ''Hasanpaşa
Gazhanesi'' ...
İstanbul 'un Kadıköy yakasına havagazı hizmeti vermesi için 19. yüzyılın
sonlarında inşa edilen ve bulunduğu semtin adıyla anılan İETT mülkiyetindeki
bu tesisler, 1994'te dönemin Recep Tayyip Erdoğan başkanlığındaki Büyükşehir
Belediyesi yönetimince yerine ''çarşı ve apartmanlar'' yapılmak amacıyla yıkılmak
üzereydi...
Bu kültür yoksunu girişim, İETT'nin dozerleri binaların üzerine yürümeye
başlamışken örnek bir ''sivil duyarlılık'' ve bununla bütünleşen yine
örnek bir ''kamusal sorumluluk'' la son anda önlenebildi.
Özellikle ''bilinçli semt sâkinlerinin örgütlü direnişi'' , yine dönemin
Kadıköy ilçe belediyesindeki kültürel mirasa saygılı kadroların
''dozerlere engel olarak'' bu direnişe omuz vermeleri, diğer sivil kuruluşlar
ve Mimarlar Odası 'nın aynı yöndeki çabaları ve mimar Besim Çeçener başkanlığındaki
Koruma Kurulu 'nun da Hasanpaşa Gazhanesi'ni ''endüstri mirası'' olarak
tescil edip koruma kararını tam zamanında üretmesi üzerine yıkımdan
zorlukla kurtarılabilen tarihi gazhane, benzer bir katılımcı sürecin
sonunda da şimdi artık bir ''kültür ve sanat merkezi'' işleviyle kentsel
hizmetini sürdürmeye hazırlanıyor...
Uygarlık ve demokrasi merkezi
İlerleyen yıllarda yine çok sayıda etkinlik, sivil eylemler ve "Gazhane
Çevre Gönüllüleri" nin ısrarlı girişimleriyle korunması ve yaşatılması
düşüncesi İETT yönetimine de kabul ettirilen Hasanpaşa Gazhanesi için kültürel
amaçlı restorasyon ve işlevlendirme projesi, Büyükşehir Belediyesi'nin
siparişiyle ''İTÜ Döner Sermayesi'' tarafından gerçekleştirildi.
İTÜ Mimarlık Fakültesi Mimarlık Tarihi ve Restorasyon Anabilim Dalı'ndan
Prof. Dr. Afife Batur 'un danışmanlığında ve Y. Doç. Dr. Gülsün Tanyeli
ile Dr. Kani Kuzucular 'ın yürütücülüğünde çok sayıda uzman ve öğrenciyle
üretilen projede; toplantı ve gösteri salonları, sinemalar, oyun ve eğitim
alanları, sanat atölyeleri, sergi galerileri, kütüphaneler, okuma ve
dinlence mekânlarıyla açık alan düzenlemeleri, 110 yıl öncesinin endüstri
binalarıyla oluşan bir ''bilimsel bellek ortamı'' içinde hizmet vermiş
olacaklar...
Umarız, her yönüyle bir ''toplumsal ve kamusal dayanışma kazanımı''
olarak Kadıköy'e armağan edilen bu ''direniş projesinin'' yaşama geçmesinde
de Hasanpaşa'da gerçekten bir ''kentli bilinci efsanesi'' yaratan semt sâkinlerinin
etkin katılımı, bundan böyle ''kurumsal bir güvenceyle'' de devam eder...
Hasanpaşa Gazhanesi bu projeyle sıradan bir kültürel tesis değil, her yönüyle
bir ''Uygarlık ve Demokrasi Merkezi'' olarak kuşaktan kuşağa bilimi, sanatı
ve yaratıcılığı aktarmaya aday...
Cumhuriyet
|
