Çernobil hâlâ radyasyon yayıyor
Ukrayna Ulusal Radyasyon Güvenlik Komisyonu Başkanı Dimitri Grodzinski ,
Çernobil kazasından sonra betona gömülen santral ile civarda radyoaktif
malzemelerın depolandığı 800 noktadan, radyasyon yayılmaya devam ettiğini
açıkladı.
Grodzinski'nin, Izvestiya gazetesi'ne verdiği bilgiye göre, kazanın
meydana geldiği reaktörde yakıt yeniden ısındı ve buharlaşma sonucu
betondan radyasyon sızıyor. Faciadan sonra alelacele yapılan bir kilometre
uzunluğundaki beton ''mezar'' da birçok çatlak ve delik oluştu. Bölgenin
sismik olması da beton ''mezarı'' güvenilir olmaktan çıkardı. Santral
civarında değişik yerlerde depolanan binlerce metreküp radyoaktif malzeme de
radyasyon yayarak Ukrayna'yı kirletmeye devam ediyor. Ukrayna Acil Durum Bakanlığı
ise betona gömülü reaktörden sızıntı olabileceği iddiasını yalanladı.
26 Nisan 1986. Saat 01.23. Çernobil Nükleer Santralı'nın dördüncü
reaktörü, bir test sırasında infilak eder. Bina harabeye döner, yıkıntıdan
gökyüzüne radyasyon yüklü siyah dumanlar yükselir. Tarihin en büyük
sivil nükleer kazasıdır bu... En ağır radyoaktif elementler (stronsiyum ve
seryum) fabrika civarına düşer. Daha hafif olanlar (iyot ve sezyum
gibileri...) bulut halinde sefere çıkar ve Avrupa'nın dörtte üçünü
kirletir, milyonlarca insana radyasyon bulaştırır.
Zamanın Sovyet yönetimince yapılan açıklamaya göre, 16 yıl önce
meydana gelen faciada 31 kişi ölmüş, 237 kişi yaralanmıştır. Oysa bugün
gayri resmi veriler, 15 ila 30 bin ölüden, milyonlarca sakattan söz
etmektedir. Son 10 yılda, kazanın vahim sonuçlarını ortadan kaldırmak için
büyük çaba harcayan Ukrayna hükümeti, bütçesinin her yıl yüzde 5 ila
7'sini bu işe ayırmak zorunda kaldı ve 1991-2001 yıllarında kazanın sonuçlarının
ortadan kaldırılması için 6 milyar dolardan fazla para harcadı. Ukrayna yönetimiyle
G-7 ülkeleri arasında 1995'te varılan anlaşmayla nihayet 2000 yılının
sonunda Çernobil'in faaliyetine son verildi. Faciadan sonra Ukrayna, Çernobil'in
sadece çevre ve insan sağlığına verdiği zararla değil, bunun sosyal yönüyle
de mücadele etmek zorunda kaldı.
Cumhuriyet
|