|
Klazomenai’nin yeniden keşfi
 Urla’da
ortaya çıkarılan ve M. Ö. 6. yy.’a ait olduğu saptanan Anadolu’nun en
eski zeytinyağı işliği aslına uygun olarak yeniden inşa edilecek.
Zeytinyağının başkenti Klazomenai’de yani bugünkü adıyla Urla’da yıllardır
sürdürülen hummalı kazı çalışmaları meyvesini verdi. Sonuç,
Anadolu’da ortaya çıkarılan en eski ve en modern zeytinyağı işliği...
Sistemli olarak 1992 yılından beri sürdürülen çalışmalar sonucunda M.Ö.
6. yy.’a ait olduğu düşünülen Klazomenai zeytinyağı işliği tamamen
ortaya çıkarıldı. Sıradaki proje ise, işliğin aslına uygun olarak tekrar
ayağa kaldırılması.
Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr.
Güven Bakır başkanlığında ve Komili Zeytinyağı’nın sponsorluğunda sürdürülen
kazılarda ortaya çıkarılan işliğin en önemli özelliği Anadolu’da
bilinen en eski işlik olması. Ayrıca bütün sınırlarıyla ortaya çıkarılmış
ve nasıl bir şekle sahip olduğunu açıkça gösteren ilk ve tek örnek.
Zeytinyağı işliğinde kullanılan teknoloji ise, çağına göre oldukça
modern. Fabrikasyona yönelik bir üretimin yapıldığı işlikte karşılaşılan
yeniliklerden biri olan üç gözlü yağ ayrıştırma düzeneği, bileşik
kaplar esasına dayalı modern bir teknik. İşlikte iki kullanım evresi var.
İşliğin küçük kapasiteli 1. evresinde üretim kentin ve yakın çevrenin
gereksimini karşılamaya yönelikken 2. evresinde ise dış satışın önem
kazandığı görülüyor.
Klazomenai zeytinyağı işliği, Türkiye’nin dört bir yanından
getirilen ustaların katkılarıyla aslına uygun olarak tekrar ayağa kaldırılacak.
Hatta çalışır duruma getirilerek o dönemin teknolojisi uygulanarak üretim
bile sağlanacak. Projede Karadeniz bölgesinin tahta oymacıları, Konya’dan
saz ustaları ve Ege’nin ünlü taş ustaları görev alacak.
Prof. Dr. Güven Bakır, işliğin çalışır duruma getirilmesi ile ilgili
şunları söylüyor: "İşlik yine kazı alanının sınırları içinde
yer alacak. Ana kaya olan zemine dokunmadan üst elemanları birebir ayağa kaldırmayı
düşünüyoruz. O dönemde kullanılan teknikler aynen uygulanacak. Endüstriyel
amacı olmayan sembolik bir üretim de gerçekleştirmeyi düşünüyoruz. Proje
bu. 1.5 - 2 yıl içinde bitirmeyi planlıyoruz."
Bakır, işlikten çıkarılan küçük buluntuları ise, Kültür Bakanlığı’nın
himayesinde Urla’da kurulmasını istedikleri yerel bir müzede sergilemeyi düşündüklerini
söylüyor.
Milliyet
|
