Eximbank'ta 'döner fon' oluşturulmasına
BDDK sıcak baktı, gözler Hazine'de / Müteahhitlere müjde geliyor
Başbakanlık bünyesinde yurtdışı müteahhitlik sektörünün sorunlarına
çözüm bulmak amacıyla oluşturulan komisyon, çalışmalarına devam ediyor.
Pazartesi günü Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'nda, Bankalar Birliği
ve Türkiye Müteahhitler Birliği temsilcilerinin katılımıyla gerçekleştirilen
toplantıda, Eximbank bünyesinde bir fon oluşturulması kararı alındı.
Ancak fon oluşturulması aşamasında ilk etapta belli bir kaynağa ihtiyaç
duyulması, gözlerin Hazine'ye çevrilmesine neden oldu. Hazine'nin onay
vermesiyle fon kaynak aktarımına başlayacak.
8 Mayıs'ta yurtdışı müteahhitlik sektörünün sorunlarına çözüm bulmak
amacıyla oluşturulan komisyon, bugüne kadar iki kez toplandı. 20 Mayıs'a
kadar yetiştirilmesi gereken rapor ise henüz oluşturulamadı. Yetkililer,
raporun hazırlanmasının belli bir süre alacağını vurguladılar.
20 Mayıs Pazartesi günü BDDK'da, Türkiye Bankalar Birliği ve Türkiye Müteahhitler
Birliği Yönetim Kurulu üyeleri biraraya geldi. Toplantıda ağırlıklı
olarak yurtdışı müteahhitlik sektörünün en büyük sıkıntısı olan
teminat mektubu verilmesi konusu gündeme geldi. Toplantıda müteahhitler tarafından,
Eximbank'ın teminat sorunu işinin içine çekilmesi, yurtdışında iş yapan
müteahhitlere teminat mektubu vermesi ve köprü garantilerindekine benzer
uygulamaların getirilmesi ve 1983 yılından önce Merkez Bankası bünyesinde
oluşturulan fon benzeri bir uygulamaya gidilmesi istendi. BDDK'daki toplantıda
müteahhitlerin isteğine sıcak bakıldı ancak başlangıçta fona belli bir
kaynak gerekmesi nedeniyle Hazine'yle temasa geçilmesi benimsendi. BDDK,
Hazine'ye görüş için başvurdu, gelen yanıta göre son şekil verilecek.
Mevcut sorunlar
Eximbank'ın, proje verimliliği ve firma performansı bazında yurtdışı
ihalelere teklif verecek müteahhitlerimize kredi sağlaması hususu yıllardır
çözüme kavuşturulamadı. Eximbank'ta bir döner fon oluşturulması da sık
sık gündeme gelen konulardan birisi. Müteahhitler, rakipleri yabancı
firmaların sahip bulundukları ve kendilerine karşı avantaj olarak kullandıkları
devlet finans desteğine Türk müteahhitleri de kavuşmasını istediklerini
dile getiriyorlardı. Ayrıca, son aylarda Eximbank'ın, Rusya'da ve Libya'da
hakedişlerini alamayan zor durumdaki müteahhitler için açtığı 50 milyon
dolarlık köprü kredinin dış taahhüt sektörünün varolmasına önemli
katkı sağladığını, daha etkili sonuçlar alınması bakımından köprü
kredi limitinin 250 milyon dolara yükseltilmesi gerektiği vurgulanıyordu.
Yine müteahhitler tarafından, Eximbank'ın dünya çapındaki benzeri
kuruluşlarla olan işbirliği ilişkileri aracılığı ile müteahhitler için
limiti bir kaç milyarı bulabilecek yatırım kredileri sağlaması da
isteniyordu.
En büyük sıkıntılardan biri olan teminat mektubu konuunda ise, müteahhitler,
yurtdışında teklif vermek için bile banka teminat mektubu temin edememekten
şikayet ediyorlar.
Müteahhitler ne istiyor?
* Yaşar Özkan İnşaat AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Yaşar Özkan: Türkiye'deki
bankacılık sistemi 1980'li dönemlere döndü. Eximbank'ın yurtdışında çalışacak
müteahhitlere teminat mektubu vermesi gerekir. Köprü garantilerinde olduğu
gibi bir sistem uygulanabilir. Bu işlemler 1983 yılına kadar Merkez Bankası
şemsiyesi altında yapılıyordu. Ardından IMF ve Dünya Bankası baskısıyla
bu uygulamalar iptal edildi. Artık Eximbank şemsiyesi altına alınmalı. Ayrıca
bizler, Eximbank'ın proje kredisi vermesini de istiyoruz.
* Ahsel İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Hamdi Ayan: Fon oluşturulması,
çok kökten çözüm olmasa bile katkı sağlayabilir. Başlangıç olması açısından
önemli. Ancak Eximbank'ın sadece mal ihracı konusunda değil, aynı zamanda
proje ihracı konusunda da, hem sigorta şekliyle hem de kredilendirme yöntemiyle
destek vermesi gerekir. Tıpkı Batılı ülkelerin yaptığı, ABD Eximbankı'nın
yaptığı gibi. Proje ihracı konusu, çok ciddi getiri sağlar. Eximbank'ın
sigortası finansman bakımından Türk firmalarına kolaylık sağlayabilir
veya doğrudan kredilendirme yoluyla destek verir.
Dünya
|