Amerikalı enerji şirketi
Hazine’ye 300 milyon dolarlık dava açtı
Konya Ilgın’da yap işlet devret moreli ile yapılması planlanan termik
santral Amerikalı enerji şirketi PSEG ile Hazine’nin arasını bozdu.
Amerikalı şirket, Türkiye Hazinesi’nin üzerine düşen yükümlülüğü
yapmadığı gerekçesiyle Washington’da 300 milyon dolarlık tazminat davası
açtı.
Konya Ilgın’da yap–işlet–devret (YİD) modeli ile Amerikan ortaklı
yapılması planlanan termik santral projesi, alım garantisi yüzünden Türkiye’ye,
‘astarı yüzünden pahalı’ya geldi. Enerji Bakanlığı’nın üretilecek
elektriğe alım garantisi vermemesi yüzünden 300 milyon dolarlık zarara uğradığını
öne sürün çok ortaklı Amerikan şirketi PSEG, Hazine aleyhine
Washington’da 299 milyon dolarlık (yaklaşık 420 trilyon TL) tazminat davası
açtı.
Konya’nın Ilgın ilçesinde toplam 1 milyar 126 milyon dolarlık termik
santralın temeli 2 yıl önce atıldı. Çok ortaklı Amerikan şirketi PSEG,
North American Coal Corp ile Türk firması Güriş’in yapımını üstlendiği
barajın temel atma törenine dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ile
ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz da katıldı. Ancak aradan geçen onca zamana
rağmen santral inşaası bir adım ileri gidemedi. Bu arada işin üstlenicilerinden
çok ortaklı Amerikan şirketi PSEG şirketi, maddi ve manevi kayıpları olduğunu
öne sürerek Türkiye Hazinesi aleyhine tazminat davası açtı.
Kasım 2000’de girilen mali krizin ardından Devlet Bakanı Kemal Derviş,
Hazine garantileri yüzünden dış borçların altından kalkılamaz hale geldiğini,
bu yüzden Hazine garantilerinin kaldırılmasını talip etmişti. Ancak bu
arada Devlet Planlama Teşkilatı’nın uyarılarına rağmen birçok YİD
projesine onay veren Enerji Bakanlığı buna yanaşmadı. Daha sonraki süreçte
Enerji Bakanı Zeki Çakan ile Derviş’in birçok kez görüşmelerinin ardından
29 YİD projesine 2002 yılı sonuna kadar bitirilmesi şartıyla Hazine
garantisi verilmesi kararlaştırıldı. Ancak garanti verilen 29 YİD projesi ağırlıklı
rüzgar olmak üzere doğalgaz, hidrolik ve jeotermal santralları içeriyordu.
Bu gelişmeler sonucu garanti kapsamı dışı kalan Konya Ilgın Termik
Santralı üstlenicilerinden Amerikan ortaklı PSEG şirketi, Enerji Bakanlığı’nın
taahhütlerini yerine getirmediğini öne sürerek, Washington’da Hazine
aleyhine 299 milyon dolarlık (yaklaşık 420 trilyon TL) tazminat davası açtı.
Enerji Bakanlığı’nı sözleşmeye aykırı hareket etmekle suçlayan ve
taahhütlerini yerine getirmediğini öne süren şirket, henüz yapımına başlanmayan
bu işten dolayı maddi ve manevi kayıpları olduğunu ve mağdur duruma düştüklerini
ileri sürdü.
Dava Washington’da açıldığı için dosyalar Türk Büyükelçiliği üzerinden
Başbakanlık ve Enerji Bakanlığı’na gönderildi. Bundan sonraki aşamada Türkiye
savunmasını hazırlarken, davayı çözmek için de bir ‘Hakem Heyeti’ oluşturulacak.
Heyetin hazırlayacağı rapor da davanın seyrini değiştirebilecek. Davayı Türkiye’de
PSEG’e danışmanlık yapan Enerji Grubu takip ediyor.
‘3 bin kişinin iş hayaliydi’
Öte yandan Ilgın Belediye Başkanı Yetkip Özalp, santralın 350 milyon
dolar borçla yapılacağını, geri kalan 850 milyon doları şirketlerin temin
edeceğini belirterek, “Şimdi 3 bin kişinin imkanı hayal oldu.” diye dert
yandı.
Zaman
|