25 göl kurutulunca doğal
denge bozuldu
Göller
Bölgesi’nde 1960 yılından bu yana tarım arazisi açmak için hükümet
kararıyla tam 25 göl kurutuldu. Ancak amacın aksi bir sonuç çıktı. Bölgede
iklim değişti, kuyulardan sular çekildi, ürünler tarlada kurudu. Şimdi bölge
halkı ve çevreciler göllerin yeniden kazanılması için mücadele veriyor.
İrili ufaklı 65 gölün bulunduğu Göller Yöresi’nde, Devlet Su İşleri
(DSİ) tarafından kurutulan göl sayısı 25’e ulaştı. 1960’lı yıllarda
başlayan kurutma çalışmaları Göller Yöresi’nde iklimi etkilerken tarımı
ve bazı hayvan türlerini yok olma tehlikesi ile yüz yüze getirdi. Kestel Gölü’nün
kurutulması sebebiyle Burdur’un Bucak ilçesi, Karapınar, Karaaliler, Susuz,
Avdancık, Gündoğdu, Uğurlu, Boğazköy, Kızılcaağaç, Kızılkaya, Yuva
başta olmak üzere birçok köy içme suyu sıkıntısı yaşıyor. Susuzluktan
dolayı Karapınar’da elma bahçeleri kurudu. Bucak halkı, kurutulan Kestel,
Avlan, Söğüt, Mamak, Abahan göllerinin yeniden kazandırılması için Türkiye
Tabiatını Koruma Derneği aracılığıyla Cumhurbaşkanlığı, Başbakanlık,
Çevre Bakanlığı, Tarım ve Orman Köyişleri Bakanlığı ile Bayındırlık
ve İskan Bakanlığı’na birer dilekçe gönderdi.
Konuyla ilgili bilgi veren Türkiye Tabiatını Koruma Derneği Antalya Şube Başkanı
Hediye Gündüz şunları kaydetti: “DSİ’nin tarla açmak amacıyla
1960’ta başlattığı çalışmalar sonucunda Antalya, Burdur, Isparta, Muğla
ve Denizli’nin yer aldığı Göller Yöresi’nde 25 göl kurudu. Bunlar arasında
Karagöl, Müren, Girde, Ayı Gölü, Mamak, Sülüklü, Sarıgöl, Manay, Küçükgöl,
Gölcük, Keklicek, Ambahan, Kestel, Genceli, Suğla, Kurugöl, Beşlerli, Yazır,
Akgöl gölleri yer alıyor. Yarışlı ve Baranda göllerinin ise 2/3’ü
kurumuş durumda.” Gündüz, kurutma kararının geri alınması gerektiğini
vurguladı.
Akdeniz Üniversitesi Fen–Edebiyat Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölüm Başkanı
Prof. Dr. Bülent Topkaya da devlet eliyle tarla açmak amaçlı yapılan göl
kurutmaların doğal denge üzerinde ciddi tahribata sebep olduğuna dikkat çekti.
Akdeniz Üniversitesi Çevre Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü
Prof. Dr. Tuncay Neyişçi ise, yeniden kazanılan Avlan Gölü’nü hatırlatarak,
“Göller kurutulduğunda önce sazlıklar, semer, hasır kamışları, balıklar
yok oluyor. Sonra sakarmeke, angut, karatavuk, ördek ve turna gibi kuşlar yörede
yaşayamaz oluyor.” dedi. Göllerin kurutulduğu bölgelerin ikliminin de değiştiğini
vurgulayan Neyişçi, şöyle devam etti: “İç Anadolu iklimine doğru
kaymalar rapor ediliyor. Yağmayan yağmurlar ve kuraklık göl kurutma çalışmalarının
ürünü. Böylece taban suyu çekiliyor, meyve bahçeleri ve tarımsal üretime
yaşama şansı kalmıyor. Kavun, karpuz, elma, şeftali, kayısı, üzüm bağları
sökülüyor. Göl kurutup tarla açarak ekonomiye kazanç sağlayacağını düşünenler
40 yıl sonra yapılanın hata olduğunu görüyorlar. Ekonomiye yarardan çok
zarar getirdi, halk tarımsal üretim yapamaz oldu. Hatta çobanların yararlandığı
Veli, Yavan ve Yörük kuyuları da kurudu. Kaybedilen sulak alanları kazanmak
için en kısa zamanda harekete geçilmeli.”
Zaman
|