Yangında 'özelleştirme'
kuşkusu
Ortaköy'deki Gaziosmanpaşa İlköğretim
Okulu'nun tarihi binası önceki yıl 'satışa' çıkartılmıştı!..
Son zamanlarda yeniden artış gösteren ''tarihi bina yangınları'' nın son
kurbanı Naime Sultan Yalısı için günlerdir şu ''kuşku'' dile getiriliyor:
''Yalının bahçesi ünlülerin eğlence yeri
Lalia'nın otoparkı olarak kullanılıyordu... Bu olanak kısıtlandığı için
otopark mafyası kundaklamış olabilir...'' Medyadan, ilgili ilgisiz herkese
kadar geniş bir ''ortak kanıya'' dönüşen bu sav, elbette ki araştırmaya
değer...
Çünkü, Süleymaniye 'deki tarihi konaklar da
yandıktan sonra, yerleri hemen ''otopark'' oldu... Hatta, Galata Kulesi karşısındaki
özgün Pera binaları bile sözde ''restorasyon'' (!) adına yıkıldılar,
arsaları üç yıldır ''otopark alanı'' olarak kullanılıyor...
Ne var ki Boğaziçi 'nde yer alan ve özellikle
Naime Sultan Yalısı gibi ''1. derece kültür varlığı'' olarak tescilli bir
tarihi bina için bu kuşkuyla sınırlı bir soruşturma asla yeterli değildir...
Çünkü, gerek Boğaziçi Yasası 'na göre, gerek Koruma Mevzuatı 'na dayalı
olarak, bu tarihi yalının yerinde ''başka hiçbir bina'' yapılamaz... Naime
Sultan Yalısı'nın ''aynısını'' yeniden yapmak; yani ''restitüsyon'' (özgün
şekliyle yeniden yapım) ve ''restorasyon'' uygulamasıyla, kültür varlığını
''aynı yerde'' İstanbul ve Boğaziçi'ne yeniden kazandırmaktan başka bir
yasal seçenek yok...
Zaten, bu ''kesin kural'' nedeniyle yaklaşık 15
yıldır (1986'dan bu yana) Boğaziçi'ndeki tarihi binalarda ve yalılardaki
yangınlar çok azaldı... Yanan eserin yerine yeni bina dikme olanağı artık
geçmişte kaldığı için, Boğaziçi'nde ''kültür varlığı olmayan
binalara'' bile sahipleri ''gözleri gibi'' bakıyorlar... Eğer yıkarlarsa,
eski eser de olmadığından yerine yenisini de yapamayacakları için...
O halde bu yangının asıl ''soru işareti''
nedir?
Tarihi bina ''okul'' olarak kullanıldığına göre, eğer bir ''kasıt''
varsa, bu yangından ''kimlerin çıkarı'' olabilir?.. İşte bu ''temel soru''
günlerdir sorulmadığı için, kimsenin aklına aynı binanın ''özelleştirme
dosyasını'' da açmak gelmiyor...
Anımsanacaktır, Milli Eğitim Bakanlığı
(MEB), birkaç yıl önce bazı tarihi okul binalarıyla birlikte, Ortaköy kıyılarını
süsleyen Gaziosmanpaşa İlkokulu binasını da özelleştirme programına
alarak ''satmaya'' karar vermişti...
Tarihi yalının, 20. yüzyılın önemli bir dönemini
''eğitim tarihimize'' hizmet ederek geçirdiğini ve bu ''işlevin'' de artık
''binayla birlikte korunması'' gerektiğini savunan duyarlı çevrelerin itirazı
ve kamuoyu tepkisi nedeniyle, satış işlemleri ertelenmişti...
Şimdi, bu yangından sonra, MEB tutup da
''restore edecek paramız yok, bu nedenle satıyoruz...'' derse, okul binasına
''müşteri'' olanlar ya da olacaklar, acaba ne duruma düşeceklerdir?..
İşte bu ''olası'' gelişme yaşanmadan, yangını
soruşturan savcıların sadece otopark mafyasının değil, Boğaziçi kıyısında
''turistik tesis'' için yalıya göz diken ''özelleştirme mafyasının'' da
üzerine gitmesi gerekiyor... Binanın yeniden ''Gaziosmanpaşa İlköğretim
Okulu olarak restorasyonu da MEB'in ve ilgili tüm kesimlerin tarihe karşı
''onur görevi'' olarak önemini arttırıyor...
'Tarihi bina yangınları''nın son kurbanı
Naime Sultan Yalısı için günlerdir şu ''kuşku'' dile getiriliyor: ''Yalının
bahçesi ünlülerin eğlence yeri Lalia'nın otoparkı olarak kullanılıyordu...
Bu olanak kısıtlandığı için otopark mafyası kundaklamış olabilir...''
Cumhuriyet - Oktay
Ekinci
|