|
Erozyon tehdidi büyüyor
Türkiye, her yıl dünya ortalamasının 20 kat fazlası verimli toprağı
kaybediyor.
Topraklarının dörtte üçü orta ve şiddetli erozyon tehdidi altında
olan Türkiye her yıl 500 milyon ton alüvyon kaybediyor. Suların taşıdığı
alüvyonların baraj göllerini doldurması nedeniyle erozyon hem çölleşme
hem de enerji sorununa neden oluyor.
Türkiye topraklarının 4'te 3'ünün ''orta'' veya ''şiddetli'' erozyonun
etkisi altında bulunduğu ve birim alandan kaybedilen toprak miktarının
Afrika'dan 22, Avrupa'dan 17, Kuzey Amerika'dan ise 6 kat fazla olduğu
bildirildi.
Orman Bakanlığı Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Genel Müdürlüğü
yetkilileri, erozyonun hiç görülmediği ve hafif olduğu alanların Türkiye'nin
ancak yüzde 13.86'sını kapsadığını belirttiler.
Türkiye'nin yüzölçümünün yüzde 20.04'ünün ''orta'' , yüzde
36.42'sinin ''şiddetli'' , yüzde 22.32'sinin ise ''çok şiddetli'' erozyona
maruz kaldığını vurgulayan yetkililer, erozyonun en fazla Fırat, Dicle ve
Yeşilırmak havzalarında görüldüğünü söylediler.
Yapılan hesaplamalara göre, Türkiye'de yılda taşınan alüvyon miktarının
345 milyon 939 bin 32 ton olduğunu anlatan yetkililer, bu miktarın, ölçümlerde
yer almayan, akarsu yataklarındaki ''yatak yükü'' olarak ifade edilen kum, çakıl
gibi materyaller ile yamaçlardan akarak inen ve akarsulara ulaşmayan toprakların
da katılmasıyla yılda 500 milyon tona çıktığının tahmin edildiğine
dikkati çektiler.
Bu hesaplamaların, Türkiye'deki erozyonun dünyadaki normal erozyon değerlerinden
18-20 kat fazla olduğunu ortaya koyduğuna işaret eden yetkililer, şunları
kaydettiler:
''Dünyada akarsularla yüzer halde taşınan katı madde miktarı toplam 20
milyar ton düzeyinde. Türkiye'deki akarsuların taşıdığı malzeme miktarı,
dünyada taşınan katı maddenin 50'de 1'i düzeyinde. Dünyada 1
kilometrekarelik alandan aşınarak akarsulara karışan ince malzeme miktarı,
yılda ortalama yaklaşık 142 ton iken bu miktar Türkiye'de yaklaşık 600
ton. Türkiye'de birim alandan taşınan toprak miktarı Afrika'dan 22,
Avrupa'dan 17, Kuzey Amerika'dan ise 6 kat daha fazla.''
Orman Bakanlığı Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Genel Müdürlüğü
yetkilileri, akarsularla taşınan toprakların baraj göllerine ulaştığını
ve bunları hızla doldurduğunu, bu şekilde de barajları kullanılmaz hale
getirdiğini bildirdiler.
Bir barajın en az 100 yıl çalışması gerektiğini dile getiren
yetkililer, ''Örneğin İstanbul Bahçeköy Barajı, Sultan Selim 'den bu yana
yüzlerce yıldır çalışıyor. Bu baraj gölü orman içinde bulunduğu için,
akarsuyla göle hemen hemen hiç toprak taşınmıyor. Bu baraj belki şu ana
kadarki ömrü kadar daha hizmet verecek'' dediler.
Cumhuriyet
|
