reklam

12 Eylül 2002 Perşembe
Ana Sayfa
>
Haberler

Tarihi Çeşmelere Hayat Veriliyor

İstanbul'un bir çok sokağında karşılaştığımız ve genellikle suları akmayan onlarca tarihi çeşme İSKİ'nin başlattığı bir restorasyon projesi kapsamında yeniden hizmet vermeye başladı.

Kentin önemli tarihi değerlerinden biri olan çeşmeler, iki yıldır yürütülen kapsamlı bir projeyle tarihle buluşuyor. Tarih boyunca "su şehri" olarak anılan İstanbul yeniden eski kimliğine kavuşuyor. İSKİ'nin projelerinde çeşme, sebil restorasyonunun yanında maksem, kemer, bent, su galerileri, su terazileri ve bunun gibi su ile ilgili bütün tarihi yapıların restorasyonu yapılarak tarihi su yapılarının tekrar İstanbullulara kazandırılması hedefleniyor. İSKİ'nin su yapılarını yeniden kullanılabilir hale getirmeyi hedeflediği çalışmalar üç ana başlık etrafında toplanıyor:

Projenin ilk ayağında şehirdeki mevcut bent, kemer, çeşme, sebil, su terazisi, maksem, su yolu ile tarihi değere sahip diğer su tesisleri tespit edilerek envanterleri çıkarılıyor. Oldukça titiz biçimde yürütülen bu çalışmayı koruma kurullarınca tasdik edilmiş projesi bulunan eserlerin kurul kararları ışığında restorasyonu izliyor. Bu kapsamda yürütülen çalışmaların sonucunda Üsküdar'daki III. Ahmet Çeşmesi, Sarıyer'deki Boyacıköy Çeşmesi, Eminönü'ndeki Emin Sinan, Hatice Kadın, Ömerağa ve Kuruçeşme, Beşiktaş'taki Dörtyüzlü (Alibey) Çeşmesi ve Bahçeköy'deki II. Mahmut Bendi Kitabe Tacı restore edilerek kullanılabilir hale getirildi. Beyoğlu ve Kartal sınırlarında bulunan 7 tarihi çeşmenin restorasyon inşaatıysa sürüyor. Sırada 200 tane çeşme daha bulunuyor.

İSKİ projesinin üçüncü ayağındaysa projesi bulunmayan tarihi su tesislerinin projelerini İTÜ, YTÜ ve MSÜ'den hocaların yanı sıra konuyla ilgili uzmanlıkları bulunan kişilere hazırlatarak restorasyonu gerçekleştirmeyi hedefliyor. Bu amaçla yürütülen çalışmalarda 20o'ün üzerinde çeşme tespit edildi. Bu çeşmelerin 2i'inin projeleri hazırlanarak koruma kurullarına sunulurken 30 proje üzerinde ise çalışmalar devam ediyor.

Çeşmelerin hazne içlerinde konaklayan, yalaklarda ısınmak için ateş yakan kişilerin "işgalinden" kurtarılarak temizliğinin yapılması planlanıyor. Yürütülen çalışmalarda Üsküdar, Fatih, Eminönü, Beyoğlu, Beşiktaş ilçelerindeki 25 adet çeşmenin cephe temizliği için de koruma kurullarından kararın çıkması bekleniyor.

Tarihi Boyacıköy Çeşmesi
Sarıyer ilçesi, Emirgan Boyacıköy'de Şirin Sokak ile Çamfıstığı sokağın kesiştiği meydanın ortasında bulunan Boyacıköy Çeşmesi yanından geçen bir beton mikserinin üzerine devrilmesi sonucu tamamen tahrip olmuştu. Boyacıköy Meydanı'nın sembollerinden biri olan ve yöre halkının anılarında önemli bir yeri bulunan bu güzel çeşmenin, restorasyon çalışmaları kapsamında önce rölövesi çıkarıldı. Çeşmenin restitüsyon projesinin çiziminde temel kalıntısı, yıkılan parçalar ve çeşmeye ait bütün dokümanlardan yararlanıldı.

Dörtyüzlü (Ali Bey) Çeşmesi
H.1252 M.1836
Abbasağa Parkı'nda kesme taştan yapılmış hazneli dört cephede dört mermer aynalı bir çeşme. Gövde temizliği zorlu bir çalışmayla gerçekleştirildi. Mermer aynalarda, sütun başlıklarındaki kırılmalar dokuya uygun mermerler ile tamamlandı. Tüm aynaları süsleyen kitabeler konservasyon raporu doğrultusunda temizlendikten sonra altın varaklandı. Çevre düzenlemesi sırasında etrafına çam ağaçları dikilerek platform yeşillendirildi. Şimdilik hazne içinde yenilenen tesisat ile şehir şebeke suyu bağlanan çeşme, önümüzdeki dönemlerde hamidiye suyundan beslenir hale getirilecek.

Eminönü /Kuru Çeşme
Çamşırcılar Sokak'taki Kuru Çeşme kare plan sistemine sahip ve iki yüzlü. Yapım malzemesi klasik tuğla ve küfeki olup almaşık bir duvar örgüsü ile yapıldı. Çeşmeye sonradan eklenen betonarme kısımlar ayıklanarak orijinal gövdesi çıkarıldı, çürüyen ve bozulan yerlerin imitas-yonu yapılarak eski orjinal formuna tekrar sokuldu. Çeşme aynalarının üst kısımları klasik tuğla kemer ile geçildi, kurnası küfekiden orijinaline göre yeniden yapıldı. Çatı sistemi kırma olup alaturka kiremit örtüsü ile geçildi. Çevre düzenlemesinde granit paket taşlar kullanılarak çevre ve çeşme uyumluluğu sağlandı

III. Ahmet Çeşmesi
Üsküdar Meydanı'nın önemli yapılarından biri olan 3. Ahmet Çeşmesi'nin, İSKİ tarafından yürütülen restorasyon çalışmaları aslına uygun olarak tamamlandı. Çeşmenin çatısı elden geçirilerek kurşunlan değiştirildi. Gövde mermer temizliği yapıldı. Kitabe boyandı ve varaklandı. Musluklar yenilendi.

Osmanlı imparatorluğu döneminde istanbul'un çeşitli köşelerine özellikle sultanlar tarafından yaptırılan çeşme sebiller şehrin su ihtiyacını karşılarken dönemin mimarisinin ruhunu yansıtmaktaydı. Şehirde yeni bir su tesisi yaptıran padişahlar, yayınladıkları fermanlarla, suyun fazlasının çeşme yaptıran kişilere tahsis edileceğini bildirirlerdi. Bu fermanlar üzerine her devrin önde gelen kişilerinin, adlarını geleceğe ulaştırmak için şehrin çeşitli yerlerine yaptırdıkları çeşmelerle Türk mimarisinde ayrı bir dal olan "çeşme mimarisi"nin doğmasına öncülük etmişlerdir. Osmanlı çeşmeleri özellikleri bakımından Halkalı, Turunçlu, Kırkçeşme, Elmalı, Hamidiye ve Terkos olmak üzere 6 guruba ayrılır. Mimari yönden ise çeşmeler, Meydan, Köşebaşı, Cephe, Sokak, Oda, Sebilli, Namazgahlı, Sütun Biçimli, Çukur ve Çatal olmak üzere 10 gruba ayrılıyor.

Eminönü II. Mahmut (Emin Sinan) Camii Çeşmesi
Öncelikle taş ve tuğladan ibaret orijinal dokusunu kapatan beton sıva dökülerek asıl örgü sistemi ortaya çıkarıldı. Bozuk olan ve onarılması gereken taş tuğla duvar yerinde tespitlerle korunması gereken yerler korundu, yenilenmesi gerekenler ise yeniden yapıldı. Zeminden gelen ve hazne içerisinde bulunan esere zararı dokunan sular tahliye edilerek gerekli temizlikler yapıldı. Çatı örtüsü tamamen bozulmuş ve üstüne beton atılmış bir halde bulunarak orijinal tonoz yapısı ortaya çıkarılarak çatı ve çatı bitimi elemanları yapıldı. Ön cephedeki kitabe, yalak ve ayna taşı gibi unsurların ilkelerine göre restorasyonu yapıldı. Kitabesi zeminde yapılan araştırmalarda elde edilmiş bulgulara göre temizlendi, düşen harfler sadece resim olarak tamamlandı ve varakları yapıldı. Spot ışıklar takılarak gece aydınlatması sağlandı
İBB

 

Eylül 2002 Arşivi

pt sl çr pr cm ct pz
01
02 03 04 05 06 07 08
09 10 11 12 13 14 15
16 17 18 19 20 21 22
23 24 25 26 27 28 29
30
diğer aylar için tıklayın

Mimarlık Ofislerinin Değişen ve Değişmeyen Yüzü' nü tartışıyoruz.

Forum'da başlayan tartışmaya şimdi katılmak için tıklayın.  Tartışma 24 Eylül'de Deneme Bilim Merkezi' nde davetli konuşmacılar ile son bulacak.

Yönetici: Atilla Yücel
Konuşmacılar: Cem İlhan,
Murat Tabanlıoğlu, Gökhan Avcıoğlu, Doğan Tekeli, Mehmet Konuralp


Philips Armatür'ün katkılarıyla

Copyright © 2000-2002 Arkitera Bilgi Hizmetleri [email protected]

Reklam vermek için - Danışmanlarımız - Editörlerimiz