|
Vatandaşa asfalt
faturası
 İstanbul'daki
bazı belediyeler, yeni açılan, tamir edilen veya genişletilen yolların
parasını vatandaştan istiyor. Küçükçekmece Belediyesi, 1997'de yapılan
Halkalı-İkitelli yolunun 603.6 milyar liralık faturası için 3 bin 400 konut
ve iş yerine ‘harcamalara katılma payı’ tebligatı gönderdi.
İstanbul'daki bazı belediyeler, yeni açılan yollar, cadde ile
sokaklardaki tamir ve genişletme çalışmaları için harcadıkları parayı,
‘‘harcamalara katılma payı’’ adı altında bu yoldan yararlanan konut
ve işyeri sahiplerinden tahsil ediyor.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi, belediyeye bağlı KİPTAŞ A.Ş'nin yaptığı
ve Başakşehir olarak bilinen binlerce konut ile sanayi sitesinin bulunduğu bölgeye
1997 yılında açtığı, 1810 metre uzunluğunda ve 10 metre 36 santim genişliğindeki
Halkalı-İkitelli yoluna astar tabakası yapımı ve asfalt kaplamadan doğan 9
milyar 641 milyon 284 bin 215 liranın tahsili için, 23 Haziran 2000 tarihinde
Küçükçekmece Belediyesi'ne bir yazı gönderdi.
Sonradan Turgut Özal Caddesi adını alan bu yolun yapımı konusunda Büyükşehir
Belediyesi'nden başka maliyet yazıları da geldiğini öne süren Küçükçekmece
Belediyesi, 1981 yılında çıkartılan 2464 sayılı Belediye Gelirleri
Kanunu'na dayanarak bu paranın tahsili ve Büyükşehir Belediyesi'ne yatırılması
için tapu kayıtlarından ulaştığı yolun her iki yanındaki konut ve işyeri
sahiplerine 22 Ağustos 2002 tarihinde ihbarnameler gönderdi.
İki yıl taksitle yolla
İlk aşamada belirlenen 3 bin 400 mükellefe gönderilen ‘‘harcamalara katılma
payı’’ adı altındaki ihbarnamede, ‘‘asfalt kaplama’’ işi için
toplam 603 milyar 638 milyon 699 bin 735 liralık harcama yapıldığı
belirtilerek, gayrimenkulün değeri nispetinde çeşitli ödeme miktarları yer
aldı.
Mükellefe 2 yıllık taksitle ödeme seçeneğinin de sunulduğu ve peşin
ödemelerde yüzde 25 oranında indirim uygulanacağı ifade edilen ihbarnamede,
mükelleflerin bu paylara karşı vergi mahkemelerinde dava açabileceği, ancak
dava açılabilmesi için katılma paylarının yarısınınönceden belediyeye
yatırılması gerektiği vurgulandı.
Bu paranın zamanında ödenmemesi halinde Amme Alacaklarının Tahsili Hakkındaki
Kanun hükümlerinin uygulanacağını ve alacağa para cezası işletileceğini
belirten belediye yetkilileri, ihbarnamede işin bitiş tarihi olarak gösterilen
‘‘20 Kasım 2002’’ tarihinin ise bilgisayar hatasından kaynaklandığını
bildirdiler.
İstanbul'daki ilçe belediyelerden Kağıthane, Beyoğlu ve Bayrampaşa'da
‘‘harcamalara katılma payı’’ uygulaması yürütülürken, Şişli
Belediyesi ‘‘asfaltı kendileri ürettiği’’, Bakırköy Belediyesi de
‘‘diğer gelirlerle ihtiyacın giderildiği’’ gerekçesiyle katılma payını
vatandaşlara yansıtmıyor.
İtiraz davası için para yatırmak şart değil
Anayasa Mahkemesi, Danıştay 9. Dairesi'nin istemi üzerine, ‘‘harcamalara
katılma payı tahakkuk ettirilen bir mükellefin buna karşı dava açabilmesinin,
söz konusu payın yarısının önceden ilgili belediyeye ödenmesi’’ şartını
içeren 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun 89. maddesinin (a) bendinin
son paragrafını iptal etti. Resmi Gazete'nin 5 Eylül 2002 tarihli sayısında
yayınlanan gerekçeli kararda, ‘‘Anayasa'nın 13. maddesinde temel hak ve
özgürlüklerin sınırlandırılmasının Anayasa'nın ilgili maddelerinde özel
sınırlandırma nedeni bulunmasına bağlı tutulduğu’’ kaydedilerek,
‘‘Anayasa'nın dava açma hakkını düzenleyen 36. maddesinde, bu hakkın sınırlandırılması
konusunda özel bir sınırlama nedenine yer verilmediği’’ vurgulandı.
Kanun ne diyor?
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun ‘‘Harcamalara katılma payları’’
ara başlıklı 86. maddesinden 94'e kadar olan maddelerinde, ‘‘yeni yol açılması,
mevcut yolların yüzde 40 nispetinde veya daha fazla genişletilmesi, kaldırımsız
ve bakımsız yolların, kaldırım veya parke kaldırım haline dönüştürülmesi
veya asfalt yapılması, mevcut kaldırım veya parkelerin sökülüp yeniden düzenlenmesi
halinde, bu yolların iki tarafında bulunan veya başka bir yola çıkışı
olmaması dolayısıyla yoldan yararlanan gayrimenkul sahiplerinin, ‘yol
harcamalarına katılma payı' ödeyecekleri’’ hükmü yer alıyor.
‘‘Harcamalara katılma paylarının, bir program dahilinde veya istek üzerine
doğrudan doğruya yapılan işlerde giderlerin tamamı olduğu’’ ifade
edilen kanunda, ‘‘giderlerin peşin ödenmesi halinde bu payların mükelleflerden
yüzde 25 noksanıyla alınacağı, özel devlet yardımları, karşılıksız
fon tahsisleri, bu işler için yapılacak bağış ve yardımlarla istimlak
bedellerinin gider tutarından indirileceği’’ vurgulanıyor.
‘‘Harcamalara katılma paylarının, bina ve arsalarda vergi değerinin yüzde
2'sini geçemeyeceği’’ belirtilen kanunda, ‘‘katılma paylarına karşı
dava açılabilmesi için payın yarısının önceden belediyelere ödenmesi
gerektiği’’ anlatılıyor.
Kanunda ayrıca, ‘‘harcamalara katılma payı tahakkukunun, işler hangi
ihale usulü ile yapılmış olursa olsun, hizmetin tamamlanarak halkın
istifadesine sunulmuş olmasından sonra yapılacağı’’ bildiriliyor.
Öztürk: Bu parayı almazsak suç işleriz
Kadıköy Belediye Başkanı Selami Öztürk, 2464 sayılı Belediye Gelirleri
Kanunu uyarınca ‘‘harcamalara katılma payı’’nı mükelleflerden almak
zorunda olduklarını belirterek, aksi takdirde Sayıştay'ca yapılacak
inceleme sonucu sayman ve görevli memurlar hakkında ‘‘zimmet’’ suçundan
işlem yapıldığını bildirdi. İşin yapılması ile vatandaşlardan katılma
payının tahsili arasında 5 yıllık bir zaman geçtiğini ve ödenmesi
gereken paranın ‘‘mükellefi üzecek halden’’ çıktığını kaydeden
Öztürk, ‘‘harcamalara katılma payı’’nı emlakın değeri ve masrafın
miktarıyla sınırlı tuttuklarını söyledi.
Kıyıklık: Hizmetin bedeli elbette alınır
Bağcılar Belediye Başkanı Feyzullah Kıyıklık da, bütün dünyada
hizmetlerin karşılığının halktan mutlaka alındığını ifade ederek,
‘‘Kanun da verilen hizmetin bedelinin alınmasını istiyor. Bunu almadığımız
takdirde hukuken suç işlemiş oluruz. Vatandaşımız da niçin ödediğini değil,
ödediği paranın nereye gittiğini sorsun. Çünkü bu para, mutlaka hizmet
olarak kendisine geri dönüyor’’ dedi.
Hürriyet
|
