Şehirciler
"radikal" toplantı talep etti
Mimarlık, planlama ve kentsel yenileme alanlarından uluslararası bir çok
girişimci ve eylemci topluluğu Ekim ayının son günü, yani geçtiğimiz Perşembe
günü, Birmingham'daki Şehircilik Toplantısı'nın gündemini, geleneksel
yaklaşımlara meydan okuyan bir yenileme çerçevesi içerisinde gerçekleştireceklerini
açıkladı.
"Re:urbanism" adındaki yeni bir kitapta genel hatları çizilmiş
olan program, yönetim şeklini topluca yeniden düşündürmeye ve inşaat sektöründeki
profesyonelleri kenti ve kentsel yenileme konularını kafalarında tekrar şekillendirmeye
davet ediyor. Program, aynı zamanda, üretimle ilgilenenlerin kafa yapılarında
da bir reform talep etmekte.
Şehircilik Toplantısı'yla aynı dönemde yayımlanmaya başlanan kitap,
destekleyicileri tarafindan "şehir bahçesi hareketi kadar önemli"
şeklinde yorumlandı. "Mimar" kavramını tekrar irdeleyen kitap,
"bir zaman sapmasında ve hayal ülkesinde tıkalı kalmak" olarak
tasvir ettigi mimarlik mesleğine gaddar bir saldırı başlatıyor.
Onaylanan bu yeni ajanda da, Sir Terry Farrell ve Sir Richard MacCormac, Şehir
ve Bölge Planlama Derneği Başkanı David Lock, Mimarlık Vakfı'nın yeni başkanı
Rowan Moore gibi üst düzey yetkililerin de imzası bulunuyor.
Farrell tarafından "yeni ve oldukça heyecan verici" olarak tanımlanan
kitap, kentsel yenilemenin başarısız olduğunu anlatan on kısma ayrılmış.
Kitaptaki eleştiriler, özellikle de "uzmanlaşma" konusunda, bir diğer
deyişle, üretim uzmanlarının "bütünü görme" sorunu üzerinde
yoğunlaştırılmış. Kitap, mimarların kendilerini plancılık konusunda
geliştirmeleri ve plancıların mimarlığı anlama konusunda daha hassas
davranmaları gerekliliğinin yanı sıra, her iki tasarım alanının da mühendisliği
anlaması gerektiğini ifade ediyor.
Ancak kitabın en katı eleştirisi özellikle de, Re:urbanism'de çevresiyle
tamamen etkileşim dışı olarak bahsedilen mimarlık mesleği üzerine.
"Mimarlar, sanatı için kendini feda eden, toplum tarafından yanlış
anlaşılan, aydın bir müşteri bulduğu takdirde hayatını devam ettirebilen
ve katı gelenekselciliğin engellerini kahramanca aşabilen yalnız başına
olan sanatçılar olarak tasvir ediliyor. "Mimar, öncelikli olarak bir
sanatçıdır" gibi her hangi bir kısıtlamayla engellenmemiş bir kabul,
hala daha mimarlık mesleği hakkındaki temel inanışı oluşturmakta.
Kitap mimarlık mesleği hakkında şöyle devam ediyor: "Sadece bir kısım
mimar açık olarak, böyle bir "kendi-görünüm"e sahip çıkıyor,
ki bu durum şu an sadece belli bir bölgeyle sınırlı. Mimarın hayal gücü,
saf "kendi-saplantı"sından daha çok zarar verici. Mesleğin kabul görmüş
"sanatçı" modeli, mimarlığa ve onun uzantısında da şehirciliğe
zarar veriyor. Mimarlık böyle olmak zorunda değil. Şehirler, yaratıcı
enerjilerini içinde barındırdıkları karmaşık ilişkilerden alırlar. Bu
enerjiyi kendi içinde üretebilecek radikal, öncü kentsel bir mimarlık
bekliyoruz."
Talep edilen reformların özünü, şehir yönetimine duyulması gereken güven
oluşturmakta. Her büyük şehir veya kent, kendi özel gelişim planına sahip
olmak zorunda. Mevcut planlama yönetimi reformlarına "sadece
kurcalama" olarak yer verildi. Şehir planlama konusunda öngürelen talep
ise, şehircilere şehri bütünüyle yeniden düzenleme yetkisi vermek şeklinde
kabul gördü. Re:urbanism ayrıca, herhangi bir meslek dalına mensup olduğu
halde şehrin nasıl işlemesi gerektiğini deriniyle anlayabilen, yenilikçi
çözümler üretebilen "kentçi" (urbanist) adıyla yeni bir meslek
dalının gerekliliğine işaret ediyor.
www.reurbanism.com
adresinden de ulaşılabilen yayın David Lock tarafından, "ses getirecek
etkin bir manifesto" olarak tanımladı. "Bitmemiş kentsel tasarım
ajandasını yürütme adına yapılmış en radikal çağrı olan bu kitabı görene
kadar, bu toplantının dış çevreler tarafından, 'alınan kararların sadece
toplantıyı oluşturan kişiler tarafından doğru bulunduğu ve bu doğrultuda
kendinii takdir eden bir grup' şeklinde algılanmaktan endişe
duyuyordum"sözleriyle kitabın toplantıyla eş zamanlı piyasaya sürülmesinden
duyduğu memnuniyeti dile getiriyor.
Mevcut üretimde eksik olan 10 madde
· Kentsel üretim mesleğini uygulayanlar arasında gereğinden fazla uzmanlaşma
· Kntsel gelişime karşı planlama sistemi konusudnaki önyargılar
· Büyük ve kullanılmayan şemalara kadar uzanan genel ön yargılar
· Uzun-vadeli çözümleri inkar eden kısa vadeli manzarlar (görünümler)
· "Cahil" müşteriler
· "Kent sembolu" şemaları hususunda safca ve amacı olayan istek
· Diğer konuların masrafında çevreciliğe odaklanma eğilimi
· Kural, düzenleme ve kanunların oluşturduğu yoğun bir prosedür
· Yeniden üretmeye ilişkin, sorgulanmadan kabul görmüş prensiplere olan bağlılık
· Arabaların baskın olduğu şehir sokaklarındaki trafik
Re:urbanism'i destekleyen kişiler
· Les Sparks, CABE (Commission for Architecture and the Built Environment)
Komisyon üyesi
· Bob Allies
· Sir Terry Farrell
· Jan Gehl, Danimarka Kentsel Tasarımı'ndan bir otorite
· David Lock, TCPA (The Town and Country Planning Association) Yönetim Kurulu
Başkanı
· David Rudlin, Urbed Kentsel Tasarım Müdürü
· Alan Simpson, Yorkshire Forward Müdürü
· Rowan Moore, Mimarlık Vakfı Müdürü
· Sir Richard MacCormac
· Robert Adam
Linkler:
The Architect's Journal : http://www.ajplus.co.uk/
CABE: http://www.cabe.org.uk/kDyOUYKI7Ho=-wJeLjooozw/index.html
TCPA:
http://www.tcpa.org.uk/
The Architect's Journal - Çeviren:Gülfidan
Cansızoğlu
|