|
ABD’li müteahhitler,
Afganistan’ın imarında Türk firmalarını tercih ediyor
Afganistan’ın yeniden imarında en fazla uluslararası yardımı yaptığı
için büyük pay alan ABD’li inşaat firmaları, yapım aşamasında alt müteahhit
olarak Türk firmalarını tercih ediyor.
Afganistan için toplanan 4,5 milyar dolarlık uluslararası yardıma Türkiye’nin
5 milyon dolar gibi bir katılımda bulunması işadamlarımızın birinci
derecede iş almasını zorlaştırıyor. Yardımda bulunan ülkeler ihalelerin
de kendi ülkelerinin müteahhitlerine verilmesi şartı getirdiği için umduğunu
bulamayan Türk müteahhitler, ABD’li müteahhitlerden iş alıyorlar. Henüz
imar çalışmalarının tam hızlanmadığı Afganistan’da iş alan tek Türk
firması da Yüksel İnşaat.
Amerika’nın 2 milyar dolar yardım etmesi nedeniyle en büyük payı
Amerikalı müteahhitler alırken, Amerikalılar alt müteahhit olarak bölge
ile ilişkileri iyi olan Türk firmalarını tercih ediyor. 2002 yılında
kurulan Türk-Afgan İş Konseyi Başkanı Oktay Varlıer, alt müteahhitliğin
küçümsenmemesi gerektiğini belirterek, “Ekonomik kriz nedeniyle Türkiye’nin
buralara aktaracak büyük paraları yok. Türk müteahhitleri uluslararası
tecrübelere sahip. Amerikalılar ihaleyi alsa bile işi bize vermekten yana. Türk
firmalar bu nedenle şanslı durumda sayılır.” dedi.
Afganistan’daki Türk yatırımlarını Zaman’a değerlendiren Türk-Afgan
İş Konseyi Başkanı Oktay Varlıer, Afganistan’da fırsatların henüz kaçmadığını
söyledi. Afganistan için zengin devletlerin 10 yılda 15 milyar dolarlık bir
yardım toplayacağını belirten Oktay Varlıer, bölgede henüz yatırımların
ciddi manada başlamadığını, önümüzdeki yıllarda ciddi fırsatların doğacağını
söyledi. Şimdiye kadar giden yardım paralarının temel ihtiyaçlara ve memur
maaşlarına gittiğini belirten Varlıer, önümüzdeki 2-3 yıl içinde 4-5
milyar dolarlık bir altyapı yatırımının olacağını söyledi. Buralarda
birinci derece müteahhit olarak girme şanslarının zayıf olduğuna dikkat çeken
Varlıer, “En fazla yardımı yapan Amerika, Japonya, Almanya ve Suudi
Arabistan gibi ülkeler kaynak kullanılırken kendi müteahhitlerinin tercih
edilmesini istiyor. İhaleleri onlar alır, işi biz yaparız. Bu kötü bir
durum değil. Özellikle Amerikalı ve Japonların bizi tercih edecekleri
mesajlarını alıyoruz.” şeklinde konuştu. Varlıer, Afganistan’da yapılması
gerekenler ve fırsatlar konusunda şunları söyledi:
“Afganistan’da ciddi altyapı yatırımları yeni başlıyor. Büyükelçilik
binaları, oteller, yollar, elektrik ve su hatları, havaalanı, doğalgaz
hatları, okullar gibi birçok altyapı yatırımı yeni yapılacak. Türkmenistan
gazı Afganistan üzerinden Pakistan’a gidecek. Buralarda işler alabiliriz.
Afganistan’a 10 yılda 15 milyar dolar yardım yapılacak. Türkiye’nin şu
ana kadar katkısı 5 milyon dolar. Bu 5 milyon dolarlık para karşılığında
biz de bazı projelerin hiç olmazsa mühendislik çalışmalarının Türk
firmaları tarafından yapılmasını isteyebiliriz. Ön çalışmasını bizim
yaptığımız ihalelerde şansımız daha yüksek olur. En azından bizim
standartlarımızda olur. Ben Türk firmaları için Afganistan’da bir şans
olduğunu düşünüyorum. Alt müteahhitlik küçümsenecek bir durum değil.”
Uluslararası Müteahhitler Birliği Başkanı Nihat Özdemir de,
Afganistan’da çeşitli ülkeler tarafından kurulan ortak fona Türkiye’nin
daha fazla kaynak aktarması halinde ihalelerden daha büyük pay alınabileceğini
söyledi. Ota Asya ve Rusya pazarından sonra Afganistan’ın Türk müteahhitleri
için yeni bir umut kapısı olduğunu belirten Özdemir, firmalarımızın şu
anda daha çok Amerikan firmaları ile ortak iş yaptıklarını kaydetti. Özdemir,
ülkenin en önemli yolu olan Kabil-Kandahar yolunun rehabilitasyonu işini bir
Amerikan firması ile Yüksel İnşaat’ın ortaklaşa yaptığını kaydetti.
Nihat Özdemir, Kabil’deki Amerikan Büyükelçiliği binasının da yine
Amerikalılarla birlikte inşa edildiğini ifade etti.
Afganistan’da yeni hükümet kurulduktan sonra Tokyo ve Almanya’da yapılan
uluslararası toplantılarda ülkenin yeniden imarı için zengin ülkelerden
yardımlar toplandı. Şimdiye kadar 4,5 milyar dolar toplanırken en büyük
payı 2 milyar dolarla ABD aldı. Dişe dokunur para yardımı yapan ülkeler
listesinde Japonya, Almanya, Suudi Arabistan, İran gibi ülkeler de yer alırken,
ekonomik krizle boğuşan Türkiye 5 milyon dolar gibi bir rakamla katkıda
bulunabildi. Afganistan için 10 yılda 15 milyar dolara yakın yardım
toplanması hedefleniyor. Bu ülkenin yeniden imarında öncelik de en fazla
yardım yapan ülkelerin firmalarına veriliyor. Yardım konusunda geride kalan
Türkiye’nin en büyük şansı bu ülke ile olan ikili ilişkileri. Türkiye’nin
bu ilişkileri, Türk firmalarına ihaleyi alan firmalarla ortaklık ya da alt müteahhit
olma şansı veriyor.
Zaman
|
