|
Uygarlıkların İzinde.......
Tarihi Kentler Birliği'nin Ankara toplantıları 'Beypazarı Bildirgesi'yle
sonuçlandı
'Koruma 5 Yılı' kampanyası
Tarihsel toplantıları ağırladılar: Kültürel miras için birlik kuran
belediyelerin koruma projeleri sergisi ve ödül törenini Ankara'daki Türkocağı
Binası ağırladı. 2003-2008'in "Koruma 5 Yılı" ilan edildiği
bildirgeyle sonuçlanan "Başkent Forumu" da Ankara'nın tarihi ilçesi
Beypazarı'nda yapıldı.
Başkentimizi süsleyen Cumhuriyet dönemi anıtsal yapılarından Türkocağı
Binası 1 Şubat 2003 Cumartesi günü kendine yakışır bir toplantıyı daha
ağırladı...
Tarihi Kentler Birliği 'nin (TKB) üye belediyeleri arasında düzenlediği;
''2002 Yılı Koruma Projeleri ve Uygulamaları" ödül töreni ve
kolokyumu için bir araya gelenler, önce fuayedeki sergiyi gezdiler. TKB'de
birleşen belediyelerin, kültür ve çevre mirasını sahiplenme ve yaşatma çabalarında
birbirleriyle nasıl yarıştıklarını gördüler...
Cumhurbaşkanımız Ahmet Necdet Sezer 'le birlikte, Başbakan Yardımcısı
ve Devlet Bakanı Ertuğrul Yalçınbayır ile Kültür Bakanı Hüseyin Çelik
'in de katıldıkları toplantının açılış konuşmasında, TKB Başkanı ve
Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Erdoğan Bilenser şu çağrıyı yaptı:
''Dünyayla uygarca buluşmak ve geleceğimizi kimlikli kılabilmek için,
tarihsel ve doğal mirasımızı güvenceye alacak bir toplumsal bilinçlenme ve
kalıcı önlemleri geliştirmek üzere, 2003-2008 döneminin devlet ve hükümet
tarafından Koruma 5 Yılı ilan edilmesini öneriyoruz..."
Bilenser'in ardından söz alan bakanlar da Türkiye'nin sahip olduğu kimlik
ve kültür varlıklarına artık çok daha duyarlı yaklaşılması gerektiğini
belirttiler.
Sezer'in vurgulamaları
Cumhurbaşkanımız ise her zamanki ''ders verici" konuşmalarından birini
daha yaparak, özellikle ''barış içinde yaşama" bilincinin de insanlığın
ortak mirası olan geçmişe ait kültür ve sanat değerlerini koruyan
toplumlarda yüksek olduğunun altını çizdi... Tarihi kent dokularının,
sadece ticari kazancı amaçlayan imar planları ve uygulamalarıyla yok edildiğini
belirten Sezer, bunun yarattığı yoksullaşmanın ise en yüksek rantlarla
bile giderilemeyeceğini, çünkü yitirilen değerlerin bir daha geri kazanılamayacak
kimlik ve gerçek kalkınma kaynakları olduklarını anımsattı...
Bu konuşmalardan sonra, TKB'den ''Özendirme Ödülleri" alan Eskişehir,
Muğla ve Bartın 'daki projelerle ''Başarı Ödüllerini" paylaşan İzmir,
Diyarbakır ve Ağırnas 'takiler, belediye başkanlarınca ve müellifleri
tarafından tanıtıldı...
İzleyen saatlerde değişik kurum temsilcileri TKB ile işbirliği alanları
üzerinde görüşlerini açıkladılar. Altındağ Belediyesi 'nce restorasyonu
tamamlanan ''Tarihi Ankara Evi" nin açılış töreni de aynı etkinlik içinde
yapıldıktan sonra, yurdun her bölgesinden katılımcılar toplu olarak
Anadolu Medeniyetleri Müzesi 'ni ziyaret ettiler... Altındağ Belediye Başkanı
M. Ziya Kahraman 'ın Ankara Kalesi'ndeki Boyacızade Konağı 'nda verdiği akşam
yemeği ikramı da gün boyu süren ''zaman içinde yolculuğun" gece söyleşilerine
uzanmasını sağladı...
Beypazarı bildirgesi
TKB'nin Ankara buluşmasındaki ikinci gün programında yer alan ''Başkent
Forumu" ise aynı etkinliğin Beypazarı gezisi kapsamında gerçekleştirildi...
Son birkaç yıl içinde, 400'ü aşkın geleneksel evin cephe ve çatı onarımlarıyla
kent peyzajına yeniden eski güzellikleriyle kazandırıldığı bu ilçemiz,
tarihe belki de ''kültürel direnişin Ankara sözleşmesi" olarak geçecek
olan ''Beypazarı Bildirgesi" ne de ev sahipliği yapmış oldu.
Belediye Başkanı Mansur Yavaş 'a geçen yılın TKB ödülünü de kazandıran
bu duyarlı çabayı ''Hıdırlık Tepesi'nden görerek" alkışlayan forum
katılımcıları, lise binasındaki 300 kişilik salonu doldurarak sürdürdükleri
toplantılarını ise ''Koruma 5 Yılı" nın ilk kararlarıyla noktaladılar.
İşte, 2 Şubat 2003 tarihli Beypazarı Bildirgesi'nden bazı vurgulamalar:
- Forum katılımcıları, koruma 5 yılına kalıcı ve etkin bir yasal altyapıyla
başlayabilmek için; kültürel ve doğal mirasa karşı yerel görev ve
sorumlulukların, hükümetin gündeminde bulunan 'Yerel Yönetimler Reformu
Yasa Taslağında' mutlaka yer alması gerektiğini anımsatırlar..."
- Koruma amacıyla kesin imar ve yapılaşma yasağı getirilen taşınmazların
sahiplerine 'Hazine arazilerinden' imarlı arsa verilmesi yönündeki mevcut
mevzuata işlerlik kazandırılmalı ve Hazine arazilerinin değerlendirilmesi
politikasında bu konuya öncelik tanınmalıdır."
- Kamu ve özel sektör hizmetleri için gerekli mekânsal gereksinmelerde mümkün
olduğunca 'kültür varlığı' niteliğindeki binalar değerlendirilmelidir."
- Vali konakları gibi, belediye başkanları için de o kentteki sivil
mimarlık örneklerinden biri 'başkanlık konutu' olarak kullanılmalı, halka
örnek olunmalıdır."
- SİT'ler için öngörülen 'koruma amaçlı planların' yasal sürelerinde
tamamlanmalarını sağlayacak ve bu plan kavramını tüm yerleşme alanlarındaki
imar düzenleri için de geçerli kılacak önlemler alınmalıdır."
- İlköğretimden itibaren tarih öğrenimi siyasal tarih ağırlıklı değil,
'kent, kültür ve uygarlık tarihi' ağırlıklı olmalıdır."
- Yasal altyapısı önceki yıl hazırlanan ve eski eser yapıların onarımına
düşük ve uygun ücretlerle 'ahşap tahsisi' konusunu başlatan uygulama yurt
düzeyindeki orman işletmelerinde yaygınlaştırılmalıdır."
- Kültürel ve doğal çevre korumasının 'havza ölçeğinde' planlanması
ve yönetilmesini hedefleyen örnek girişimler desteklenerek, yasal güvenceleri
de sağlanmalıdır."
- Tarihi kent merkezlerinin korunup sakinleriyle birlikte yaşatılması için
aynı amaca uygun 'mahalle kooperatiflerinin' kurulması desteklenmeli, 'TOKİ
(Toplu Konut İdaresi) kredisi' de kullanılarak tarihi yapı stokunun konut
gereksinmesinde değerlendirilmesi sağlanmalıdır."
- Genel bütçe içinde binde 2.5'lara düşürülen Kültür Bakanlığı
payı, UNESCO'nun hedefi olan, 'en az yüzde 1'e' çıkarılmalıdır. Ören
yeri gelirleri de dahil, kaynakların önemli bir bölümüyle de kültür varlıklarının
onarımına yardım fonu güçlendirilmelidir."
- Tüm forum katılımcıları, bu öneri ve dileklerin zenginleştirilerek
'Koruma 5 Yılı'nın' başlatılması kararına, tüm ilgili kurum ve kuruluşları
katılmaya ve destek vermeye çağırmaktadır."
Cumhuriyet - Oktay Ekinci
|
