|
Bu çöpleri saklamasak!
Deniz kirliliğinde konutlar kadar gemiler, Karadeniz'den akıntı ve rüzgâr
da etkili. Çöpler kaynağından ayrılmadığı için ayrıştırma işi
makinalarla güçlükle yürütülüyor. Kirlilik İstanbul'un kenar
mahallelerinde yoğun.
Yılda 3.5 milyon ton çöp toplanan İstanbul'da atık depolama zor ve pahalı.
Çözüm ise geri dönüşüm. Şimdilik 10 bin konuta çöplerden elektrik
veriliyor. Yeni proje 'otogaz' üretimi.
Taşı toprağı altın İstanbul bir çöp şehir halini aldı.
İstanbul'un her yıl karasından, denizinden, hatta çevre yollarından
toplanan çöpün miktarı inanılmaz rakamlara ulaştı.
1980 yılına kadar ciddi bir kent planı yapılmayan İstanbul'un, 1984'e kadar
da bir çöp yönetmeliği yoktu. İstanbul'da 1953'e kadar denize dökülen atıklar,
ardından 40 yıl boyunca şehir çöplüklerine taşındı. Çöp yığınlarının
patlamasının ardından bugün İstanbul'un çöpü Avrupa yakasında Göktürk,
Asya yakasında Karakiraz merkezlerinde depolanıyor.
Çöpler önce Baruthane, Yenibosna, Halkalı, Aydınlı Hekimbaşı ve Küçükbakkalköy
aktarma merkezlerinde presleniyor. Hacmi yüzde 30 küçültülen
çöp bin 400 yerine 380 nakliye seferiyle taşınıyor. Bu yöntemle masraf ve
trafikteki kamyon yükü azaltılırken, topraktaki boşluk hacmi de artırılıyor.
Çöpler daha sonra Göktürk ve Karakiraz'a aktarılıyor.
İstanbul'un iki düzenli depolama alanının toplam kullanılabilir alanı 120
hektarken, bugüne kadar 45 hektarı kullanıldı.
İstanbul'dan toplanan günlük 10 bin ton çöp, yılda 3.5 milyon ton çöpe
ulaşıyor. Bunların yüzde 42'si ev ve hal atıkları gibi organik maddeyken,
yüzde 14'ü plastik ve naylon, 9'u kül, 8'i çocuk bezi, 7'si kâğıt, 6'sı
cam, yüzde 5'er oranındaysa metal ve tekstil.
Ayrıştırmaya ilgi yok
Çöplerin ayrımı aktarma merkezlerinde yapıldığı gibi, semtlerde bulunan
cam, kâğıt, pil kumbaralarıyla da yapılabiliyor. Ancak İstanbulluların
çöp kumbaralarına yeteri kadar ilgi göstermemesi nedeniyle, ayrım işleminin
büyük bölümü daha zor olan aktarma ve depolama alanlarında gerçekleştiriliyor.
Pil, batarya gibi ağır metalden çöpler çevreye zarar vermemesi için beton
havuzlara gömülürken, yaprak, hal ve ev atıkları gibi organik maddeler basınçlı
havalandırma ve fosforlamayla gübreye dönüştürülüyor. Hastanelerden
toplanan günlük 20-23 ton tıbbi ve kimyasal atık ise yüksek ısıda yakılarak
imha edilirken, bir ton tıbbi atığın imha işleminin maliyeti 400 doları
buluyor.
İstanbul'da denizden 2002 yılında bin 560 ton katı, 50 ton da sıvı atık
şeklinde çöp toplanırken, son 5 yılda denizden toplanan çöp miktarı 7
bin 800 ton katı atık ve 164 ton sıvı atığa ulaştı.
Denizden çöp toplama işlemini İstanbul Büyükşehir Belediyesi her gün
12 ekiple, Türkiye Denizcilik İşletmeleri de (TDİ) belli periyotlarla toplam
712 gemisiyle yürütüyor. İstanbul'da Lodos estiğinde Beşiktaş, Ortaköy,
Kuruçeşme, Yenikapı, Kadıköy sahilleri, Poyraz estiğinde Haliç, Karayel
estiğinde Üsküdar ve Kuleli sahilleri kirliliğe boğuluyor.
Çevre yollarda bin ton
İstanbul'daki çevre yollarından da yılda 1000 ton çöp toplanıyor.
Yetkililer, otomobillerden atılan çöplerin yanı sıra özellikle İstanbul'un
halen inşaat halinde bir şehir olmasından dolayı kamyonlardan kaynaklanan
bir yol kirliliğinin olduğu kaydedildi.
İstanbul'da çöpün toplanması ve imhasının oluşturduğu maliyet, çöp
toplama alanlarında kurulacak geri dönüşüm tesisleriyle karşılanmaya çalışılacak.
İşlenen çöpten otogaz elde edilecek ve bu gaz özellikle belediye otobüslerinde
kullanılabilecek. İstanbul'da halen Kemerburgaz'daki çöp gazından elektrik
enerjisi üretim tesisi bulunuyor. Bu tesisten saatte 4 bin kw/saat elektrik
enerjisi üretiliyor. Tesis, 15 yıl 10 bin konutun enerji ihtiyacını karşılayacak.
Radikal
|
